Türkiye, 18. yüzyıldan günümüze değin süregelen evrensel kültüre uyum
sürecinde; dünya görüşünü, tüm kurumlarını ve dolayısıyla eğitim sistemini
düzenlemeye çalışırken birtakım kültürel çatışmalar yaşamıştır ve yaşamaktadır.
Modern Türk Devleti’nin doğuşunu simgeleyen Cumhuriyet Dönemi, 1920-1950
yılları arası süreçte –makro sistemin tüm kurumlarını ve dolayısıyla eğitim
felsefesini temeline aldığı ideolojik ve bilimsel anlayışlar doğrultusunda
düzenlemesi nedeniyle– bu kültürel çatışmalara sistemli çözümler araması yönünden
kendi içinde önemli tutarlılık örnekleri sunmasının yanı sıra, günümüze kadar gelen
eğitim sorunlarının çelişkilerini de içinde barındırması bakımından Türk eğitim
tarihinde özgün ve bir o kadar da tartışmalı bir dönemdir. Cumhuriyet Dönemi Türk
Eğitim Sisteminin Felsefi Temelleri konulu bu araştırma ile, her ne kadar 1920-1950
yılları arası süreçte Türk Eğitim Sisteminin temeline aldığı felsefi anlayışlar ortaya
konulmaya çalışıldıysa da, elde edilen bulgular günümüze kadar gelen bazı eğitim
sorunlarının kaynağına işaret etmesi bakımından, günümüz sorunlarının çözümü için
de dayanak teşkil edecek genel önermeleri içermektedir. Ayrıca araştırmada,
Cumhuriyet Dönemi Türk Eğitim Sisteminin uzun bir sürecin sonucu olarak ortaya
çıkması nedeniyle, Türk eğitim tarihi; Tanzimat (1839)’a kadar, Tanzimat’tan
Cumhuriyet (1920)’e kadar ve Cumhuriyet (1920-1950)’ten sonra olmak üzere üç
dönemde incelendi. Bu dönemlere ait belirli eğitim anlayışlarının ve politikalarının
irdelenmesi, eğitim sisteminin bugünkü kaynakları ile mevcut eğitim ve öğretim
sorunları arasındaki ilişkinin de daha yakından görülmesini ve bu durumun bütünlük
içinde değerlendirilmesini olanaklı kılacaktır. Betimsel bir araştırma yöntemiyle ele
alınan bu çalışmada, bulgulara, literatürde ulaşılabilen eserler ve kaynaklar
incelenerek ulaşıldı.