hipofiz bezinin tüm özelliklerini yazarmısınız
Hipofiz bezi, pembe renkte ve bezelye büyüklüğünde bir dokudur. Yaklaşık altı gram ağırlığının % 85'i sudur. Küçük yapısı, hipofiz bezinin beynin alt tarafında Türk eyeri adı verilen küçük bir çukurcukta yerleşmesine olanak verir. Beyine ince bir sap ile bağlanan hipofiz bezi, insan beyninden sonra en karmaşık yapılı organ olarak adlandırılabilir. İnsan yaşamında ve kişiliğinde, davranışlarında bu bezin rolü büyüktür. Komutlarını Hipotalamus'tan alan hipofiz bezi diğer bezlerin çalışmalarını düzenlemek ve hormonlarını yeterince üretmeleini denetlemek görevini de üstlenmiştir. Vücudun bu küçücük ve çok karmaşık kimya "fabrikası" 11 değişik işlevli salgı 'üretir:
Büyüme hormonu ya da diğer adıyla Somatotropin, insanın 90 santimlik bir cüce veya 2.51 metrelik bir dev olacağını kararlaştırdığı gibi, vücudun gelişimiyle ilgili birçok süreci canlandırır ve metabolizmayı etkiler. Çocuk yaşlarda bu salgıda daha yüksek yoğunlaşma gözlenir. Buna karşılık gelişimi tamamlanmış vücutta bu salgının işi henüz bitmiş sayılmaz,Kemik Kırıkları da yeni kemik parçası oluşumu için gerekli maddelerin üretimi komutu yine bu merkezden düzenlenmekte, aşınan Dokuların yenilenmesi buradan denetlenmektedir. Büyüme hormonunun Kansere bir çözüm olabileceği akla yakın gelmektedir.
Prolaktin: dişilerde süt üretimini harekete geçirir ve denetler. Aynı hormon insan olmayan canlılarda annelik dürtülerini de düzenlemektedir.
Tiroid uyarıcı hormon yada diğer adıyla Trotropin: Tiroid bezinin çalışmasını düzenlemektedir. Tiroid bezinin bu salgı etkisinde hızlı çalışması insanın çok yemesine karşılık hemen hiç kilo almamasına neden olur.
Adrenokortikotropik hormon (ACTH)
Böbreküstü bezlerinin hormon üretimini düzenler. ACTH bu bezlerin hormon üretimini normalden fazlaya çıkartacak olursa karında, boyunda, sırtta yağlar birikmeye, bacaklar kalınlaşmaya başlar. kemiklerdeki kalsiyumun azalması, belkemiğinin çöküntüye uğraması, kan basıncının yükselmesi kalbin daha hızlı çalışmaya başlaması bu fazla çalışmanın doğal sonuçlarıdır.
Folikül uyarıcı hormon (FSH) ve Interstisyel hücre uyarıcı hormon (ICSH) salgılanması dişilerde üretime yöneffk yumurtanın oluşumunu düzenler. Fazla miktarda FSH ve ICSH salgılanmasının sonucu daha çok sayıda yumurtanın olgunlaşması ve örneğin dördüz doğumlardır. Gereğinden az salgılanması ise insanın üreme dürtülerinin azalmasına nedendir.
Lüteinizasyon hormonu (LH) dişilerde ovulasyonu (yumurtlamayı), erkeklerde ise testosterone adı verilen cinsel hormonun salgılanmasını uyarır.
Böbrekler üzerinde frenleyici etkisi olan, antidiüretik özelliğe sahip Vasopressin hormonu da Hipofiz bezince salgılanır. Vasopressin üretimi azalırsa, böbreklerin çalışması hızlanır ve günlük idrar miktarı bir litreyi aşabilir, bu, aynı miktarda suyun veya diğer bir sıvının içilmesini gerektirir.
Lipotropin, vücuttaki yağ depolanmalarına karşı bekçilik görevi üstlenmiştir, katı yağları karaciğere göndererek enerjiye dönüştürülmelerini denetler. Bu hormonun düzenli çalışması, sağlıklı ve güzel bir vücut yapısı için gereklidir.
Oksitosin, doğum sırasında dölyatağının kasılmasını sağlayarak doğumu, dişilerde göğüsten süt salgılanmasını da bazı kasları kasarak hızlandırır.
Melanosit uyarıcı hormon (MSH) deride melanin'in miktarını ayarlar ve tene rengini verir.
Bu 11 hormon insanların tanıdığı en karmaşık kimyasal yapılara örnektir ve günlük üretimleri bir gramın milyonda birinden daha az olmasına karşın, insan vücudunda önemli değişiklikler oluşturur. Doktorların yüzyıllarca sümüğün kaynağı saydığı hipofiz bezinin hormon üretici lob'u ön tarafta yer alanıdır. Arka taraftaki lob ise Hipotalamus'un ürettiği iki hormonu depolamakla görevlidir.
Hipofiz bezi: beynin tabanında hipotalamusun altında yer alır. Hipofiz bezinde üretilen hormonlar ve görevleri şunlardır:
a) Büyüme hormonu, büyüme ve gelişmeyi sağlar. Kemik ve kas dokusunun gelişmesinde etkilidir. Büyüme döneminde fazla salgılanması devliğe az salgılanması cüceliğe yol açar.
b) Deriye renk verici maddeleri uyaran hormon hipofizden salgılanır.
c) Tiroid bezini uyararak çalışmasını sağlayan hormonu üretir.
d) Dişilerde süt bezlerinin çalışarak süt üretmesini sağlayan hormonu salgılar.
e) Gamet hücrelerinin oluşmasında etkili olan hormonları üretir.
