Sagot :
kök çeşitleri nelerdir?
Bitkilerdeki kök çeşitleri nelerdir?
Kök nedir, kaç çeşit kök vardır
hepsinin cevabı aşağıda
Kök, ana kök, yan kökler ve emici tüyler olmak üzere 3 kısımdan oluşur.
Ana kök : Her bitkide bir tane bulunur. Bitkinin toprağa sıkıca bağlanmasını sağlar.
Yan kökler : Ana kökten yanlara doğru uzanan çok sayıdaki köklerdir. Bitkinin topraktan çıkmasını önler. Yan kökler suyun olduğu yöne doğru ilerleyerek bitkinin suyu almasına yardımcı olur.
Emici tüyler : Yan köklerin uç kısımlarındaki tüysü yapılardır. Topraktan su ve madensel tuzları emerler. Ayrıca salgıladıkları asitli maddelerle kökün önüne gelen taş, kaya gibi sert engelleri parçalayarak eritirler.
Kök, yapı ve görevlerine göre kazık kök, saçak kök ve depo kök olmak üzere 3 çeşittir.
Kazık kök : Ana kök iyi gelişmiş, kalınlaşmış ve toprağın içine doğru uzanmıştır. Yan kökler ise ana köke bağlı ve fazla gelişmemiştir. Ebegümeci, fasulye, havuç, lahana, bakla, bamya, gelincik ve büyük ağaçların kökleri kazık köktür.
Saçak kök : Ana kök fazla gelişmemiş ve yan köklerle aynı kalınlıktadır. Gövdenin kökle birleştiği yerden hemen hemen aynı uzunlukta çok sayıda yan kökler çıkmıştır. Soğan, buğday, mısır, çilek, çimen, arpa, ayçiçeği ve sarımsak gibi bitkilerin kökleri saçak köke örnektir.
Depo kök : Ana kök aşırı gelişerek yedek besin depo edebilecek duruma gelmiştir. Yan kökler, ana kökten çıkmış ve oldukça ince görünümdedir. Turp, havuç, şeker pancarı ve şalgam kökleri depo kök olup yedek besin depo ederler. Ayrıca salep bitkisinin yan kökleri yedek besin depo eder.
Ayrıca bataklık bitkilerinde dik durmayı sağlayan destek kök ve bitkinin hava almasını sağlayan hava kökleri bulunur.
Çiçekli bir bitkinin diğer bir organı da gövdedir. Bitkinin genellikle toprak üstünde bulunan dal, yaprak, çiçek ve meyve gibi yapılarını taşıyan organıdır. Gövde, içindeki iletim boruları sayesinde topraktan alınan su ve madensel tuzları yapraklara, yapraklarda oluşan besin maddelerini de köke kadar iletir. Ayrıca bitkinin dik durmasını ve yaprakların güneşten en iyi şekilde yararlanmasını sağlar. Tomurcuk,yaprak,çiçek ve meyveyi taşır. Köklerden gelen suyu yapraklara kadar iletmekle görevlidir.
Kökler
Kök Çeşitleri
1. Ad Kökleri
2. Fiil Kökleri
1. Ad Kökleri
Varlıkları, kavramları, duyguları karşılayan ad soylu sözcüklerdir.
şeker, iyi, diş, çiçek, demir, yas, kin…
Ad köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getiremeyiz.
“şeker” → şeker–mek olmaz
“çiçek” → çiçek–mek olmaz
“ağaç” → ağaç–mak olmaz
2. Fiil Kökleri
Hareket anlamı taşıyan sözcüklerdir.
sus–, sev–, üz–, kaç–, çalış–, kork–, çürü–, işit–, ört–, kok–…
Fiil köklerine “–mak, –mek” mastar ekini getirebiliriz.
“sev–” → sev–mek olur
“dök–” → dök–mek olur
“vur–” → vur–mak olur
NOT: Fiil köklerini ad kökleri gibi tek başına yazıp söyleyemeyiz. Mastar durumundaki fiil köklerinin sonuna ya kısa çizgi (–) konur ya da “–mak, –mek” mastar eki getirilir. Fiilin sonuna konan kısa çizgi (–), “mak, mek” diye okunur.
“yırt–” (okunuşu: “yırtmak”)
“çürü–” (okunuşu: “çürümek”)
Fiil köklerini tek başına yazarsak, emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlemiş oluruz.
“sus” → “Sen sus.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
“çık” → “Sen çık.” anlamına gelir.
(Emir kipinin 2. tekil kişisiyle çekimlenmiş.)
Doğadaki sesleri yansıtan ad soylu sözcüklerdir.
Yansıma sözcükler, dildeki sesleri kullanarak doğadaki sesleri taklit etmek amacıyla yapılmıştır.
NOT: Yansıma kökler, ad soylu sözcükler olduğu için “ad kökü” olarak kabul edilir.
“me” (melemek) “hav” (havlamak)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
“vız” (vızıltı) “cız” (cızırtı)
yansıma kök yansıma kök
(ad kökü) (ad kökü)
fıs (fısıltı), şır (şırıltı), çatır (çatırtı, çatırdamak), pat (patlamak), çın (çınlamak), hır (hırıltı), şangır (şangırtı), gıcır (gıcırtı, gıcırdamak), fokur (fokurdamak), tü (tükürmek)…
Sesteş Kökler Yazılışları aynı, fakat anlamları farklı olan köklerdir.
NOT: Sesteş kökler arasında en ufak bir anlam ilgisi yoktur.
Ad Fiil
“gül” → gül: “çiçek, bitki” gül–: “gülümsemek”
“kır” → kır: “şehir dışında kalan kır–: “parçalamak”
boş ve geniş yer”
“kaz” → kaz: “suda ve karada yaşayan, kaz–: “toprağı eşmek”
uçabilen kuş türü”
“büyü” → büyü: “sihir” büyü–: “irileşmek, gelişmek”
“kan” → kan: “damarlarımızdaki kan–: “inanmak, aldanmak”
kırmızı sıvı”
“taş” → taş: “sert, katı madde” taş–: “sıvı maddelerin taşması”
“var” → var: “mevcut, bulunan” var–: “ulaşmak, erişmek”
—— —————————————————————————
sesteş kök anlam ilgisi yok
Ortak Kökler Aralarında anlam ilgisi bulunan, hem ad hem de fiil olarak kullanılabilen köklerdir.
NOT: Ortak kökler arasında belirgin bir anlam ilgisi vardır.
Ad Fiil
“eski” → eski eski–
“boya” → boya boya–
“sıva” → sıva sıva–
“tat” → tat tat–
“ekşi” → ekşi ekşi–
“kuru” → kuru kuru–
—— —————————
ortak kök anlam ilgisi var
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.