9.sınıf edebiyat metin nedir ve özellikleri yarın sınaım var yardımcı olurmusunuz?



Sagot :

Paragraflar bir araya gelerek metni oluştururlar. Metni “bir yazılı yapıtı oluşturan  terimlerin, cümlelerin tümüdür. Yapıt ya da yapıt parçası diye tanımlayanlar bulunduğu gibi, “Bir yazıyı teşkil ve noktalama hususiyetleriyle birlikte meydana getiren kelimelerin topu.”biçiminde tanımlayanlar da vardır. Tanımlara bakılırsa özün aynı olduğu görülür. Tanımı daha da kısaltabiliriz: Metin, bir eseri oluşturan yapı özelliklerin bütünüdür.

Bir eser, fıkra ya da şiir türünden kısa bir yazı olacağı gibi; roman ve tiyatro türünden uzun bir yazı da olabilir. İşte böyle bir esere metin deniliyor. Uygulamada, özellikle okullarda uzun bir eserin tamamını incelemek mümkün olmadığı için, o eseri en iyi örneklendiren bölüm ya da bölümleri incelenir. Bu bölümlere de metin denir. Okul dilinde parça veya okuma parçası gibi sözler aynı kavramı anlatırlar.


İncelemeye esas olan metin, yazılı edebiyat ürünü olabileceği gibi, yazıya geçirilmiş sözlü edebiyat ürünü de olabilir. Bu eserler incelenirken hem iç özellikleri üzerinde, hem de anlatım özellikleri üzerinde durulur. Bir eserde anlatım özelliklerinin tümüne “üslup” denir.

edebiyat güzel konuşma sanatıdır. 

Metinde temel iki ilişki ağı vardır:

Bağlaşıklık: Metni oluşturan sözcükler ve cümlelerin dil bilgisi kurallarıyla birbirine bağlanmasına bağlaşıklık denir.

Bağdaşıklık: Metni meydana getiren parçalar arasındaki an­lam ilişkisine bağdaşıklık adı verilir.

Metnin anlaşılabilir ve tutarlı olması bu ilişkiler ağının niteliği ile yakından ilgilidir.

Her metin ayrı bir yapıdır. Bir metni oluşturan bütün parçalar metnin tamamıyla bir anlam ve değer kazanır. Metni oluşturan parçalar arasındaki ilişki ağını belirlemek ve sorgulamak metnin amacını ortaya koymaya yardımcı olur. Bu nedenle bir met­ni oluşturan parçalar arasındaki ilişkiyi belirleme ve açıklama çok önemlidir.

Bunlar kesin çıkar bağdaşıklık