Ekosistemlerde işleyiş nedir?
EKOSİSTEM NEDİR:
Ekosistem
Doğada, canlı ve cansız varlıkların içinde bulunduğu, yaşamlarını sürdürdükleri ve birbirleriyle etkileşimde (ilişkide) bulundukları belli bir alana yani sınırlandırılmış çevreye ekosistem denir.
Ekosistemler canlı (biyotik) ve cansız (abiyotik) varlıklardan oluşurlar. Canlılar bulundukları ekosistemde hem diğer canlılarla hem de cansız varlıklarla sürekli ilişki kurarlar.
Ekosistemlerde insanlar, hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroorganizmalardan oluşan çevreye biyolojik (canlı = biyotik) çevre denir. Ekosistemlerdeki canlı varlıklar beslenme şekline göre üretici, tüketici ve hem üretici hem de tüketici canlılar olarak, yaşama şekline göre de çürükçül yaşayanlar, ortak yaşayanlar ve parazit yaşayanlar olarak gruplandırılırlar.
Ekosistemlerde su, sıcaklık, ışık, toprak, rüzgâr (iklim), nem, hava gibi cansız varlıkların oluşturduğu çevreye de ( cansız abiyotik) çevre denir.
Canlılar, bulundukları ekosistemde yani çevrede yaşamlarını sürdürebilmek için bu çevreye ve çevre şartlarına uyum sağlamak zorundadırlar. Bu nedenle canlılar her ekosistemde yaşayamazlar. Canlıların bir ekosistemde yaşayabilmeleri için özelliklerinin o ekosisteme uygun olması gerekir.
• Çölde yaşayan canlıların vücutlarında su depo edebilmeleri. (Kaktüslerin etli gövdelerinin develerin hörgüçlerinin olması).
• Kuzey Amerika’da yaşayan çöl tavşanlarının uzun kulaklarındaki kan damarlarının vücut ısısını yükseltmesi.
• Kutuplardaki ayı ve tavşanların vücutlarında kalın yağ tabakası bulundurmaları.
Bütün ekosistemlerin özellikleri farklıdır. Bir ekosistemin özelliğini o ekosistemi oluşturan su, sıcaklık, ışık, toprak, rüzgâr (iklim), nem, hava gibi cansız varlıklar belirler.
Ekosistemler çok küçük olabileceği gibi büyük ekosistemler de vardır. Taşın altında yaşayan canlıların oluşturduğu ekosistem olabileceği gibi çöl, orman, göl, akarsu, deniz ekosistemleri de vardır. Büyük ekosistemler içlerinde daha küçük ekosistemleri de barındırırlar. En büyük ekosistem ise Dünya’dır.
KIsa olarak yanıt vereyim. Öncelikle ekosistem, varlıkların yaşadığı alandır.
-Burada enerji akışı olur(varlıklar birbirlerini yerler).
-Dışarıdan herhangi bir şeye ihtiyaç olmaz(insanlarda dahil).
Ekosistemi etkileyen(varlıkların ölmesine ya da çoğalmasına neden olan)faktörler vardır. Bazıları şunlardır :
-İklim
-Toprak ve zenginliği
-Su alanları
-Ve canlılar(tüketiciler, üreticiler, ayrıştırıcılar)
Enerji Akışı nasıl oluşur?
Cevap : Besin Zinciri(canlıların beslenme ağıdır) ile oluşur.
Örnek bir bsin zinciri :
-Bitkiler(üreticiler),
-Otçullar(1.tüketiciler),
-Etçiller(2.tüketiciler),
-Etçiller(3.tüketiciler),
-Ve hepsini kapsayan Ayrıştırıcılar.
