çizik ölçeğin uzunluğu 5 cm'dir. Bu çizik ölçeğin kesir ölçek cinsinden değeri nedir?
A) 1/200.000 B) 1/300.000 C) 1/500.000 D) 1/1.000.000 E) 1/1.500.000
Çözüm: Yukarıdaki iki ölçekte aynı aslında. Bunlardan birisinin soruda olduğunu düşünün. Toplam uzunluk 5 cm ve 5 çentik olduğuna göre her çentik 1 cm'dir. Her çentik de 10 km'ye eşittir. O halde ölçek formülünden Ölçek=Harita Uzunluğu :Gerçek uzunluk
Ölçek=1cm :10 km= 1cm:1000000 cm=1/1.000.000 yani haritanın ölçeği 1/1.000.000
NOT:km cm'ye çevrilirken 5 tane sıfır eklenir.cm km'ye çevrilirken de 5 tane silinir.
Soru 2. Bir haritanın ayrıntıları gösterebilme gücü ne ile ilgilidir?
A) Çizim yöntemleriyle
B) Lejantı ile
C) Ölçeğiyle
D) Kullanım amacıyla
E) Renkleriyle
Çözüm: Ölçek büyüdükçe ayrıntı artar, küçüldükçe ayrıntı azalır. Ölçek paydası büyüdükçe ayrıntı azalır, payda küçüldükçe ayrıntı artar. 1/400.000 > 1/800.000 > 1/ 2.000.000 gibi...
Soru 3. 1/ 400 000 ölçekli bir haritada iki şehir arasındaki uzaklık 20 cm olarak gösterilmiştir. Bir başka haritada bu uzaklık 8 cm olarak gösterilmiştir. Bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1/100.000 B) 1/1.000.000 C) 1/200.000 D) 1/300.000 E) 1/10.000.000
Çözüm: İlk olarak verilerden faydalanarak gerçek uzunluğu bulalım.
GU=HU x ÖP = 20 cm x 400.000 = 8.000.000 cm sonra da ikinci haritanın ölçeğini ölçek formülünden bulalım. Ölç = HU / GU = 8cm / 8.000.000 cm = 1cm / 1.000.000 cm
dedikten sonra cm'ler silinir; böylece cevap: 1/1.000.000 olur.
Soru 4. Aşağıdaki ölçeklerden hangisinin ayrıntıyı gösterme gücü diğerlerine göre daha fazladır?
A) 1/1.000.000 B) 1/100.000 C) 1/50.000 D)1/25.000 E) 1/800.000
Çözüm: Büyük ölçekli olanın küçültme oranı daha az olduğu için ayrıntı daha fazladır. Buna göre;
1/25.000 > 1/ 50.000 > 1/100.000 > 1 > 800.000 > 1/ 1.000.000
Soru 5. Ölçeği 1/700 000 olan bir haritada 9 cm olarak ölçülmüş bir uzaklık gerçekte kaç km dir?
A) 360 B) 633 C) 530 D) 630 E) 63
Çözüm: GU = HUx ÖP = 9 cm x 700.000 =6.300.000 cm=63 km
Soru 6. 1/800.000 ölçekli bir haritada 3 cm olarak ölçülen bir uzaklık, 1/ 1.200.000 ölçekli bir başka haritada kaç cm olarak gösterilir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Çözüm: Önce gerçek uzunluğu bulalım. GU = HU x ÖP = 3 cm x 800.000 = 2.400.000 cm
İkinci haritadaki uzunluğu bulmak için harita uzunluğu formülünden
HU=GU / ÖP = 2.400.000 / 1.200.000 = 2 cm olur.
Soru 7. Ekvator üzerinde ölçeği bilinmeyen bir dünyasında beş meridyen yayı arasındaki uzaklık 4 cm olarak ölçülmüştür. Bu haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1/44.000.000 B) 1/33.300.000 C) 1/11.100.000 D) 1/33.000.000 F) 1/55.500.000
Çözüm: Ekvator üzerinde her meridyenin kesmiş olduğu dilim 111 km'dir. Beş meridyen yayından bahsedildiğine göre 4 meridyen aralığı vardır. 4 tane x 111 km = 444 km ölçülen uzaklık vardır. Ölçek formülünden
Ölçek= HU / GU = 4 cm / 444 km sadeleştirme tavsiye edilir. Ölç=1 cm / 111 km
Km, cm'ye çevrilirken beş sıfır eklenir. Ölç= 1cm / 11.100.000
