sanat metinleri ve sanat metinlerin ayırıcı özellikleri



Sagot :

Sanat Metinleriyle Öğretici Metinler Arasındaki Farklar 

ÖĞRETİCİ METİNLER:ØOkuyucuya vermek amacıyla yazılır.ØKurgu değildir, gerçekler dile getirilir.ØGerçeklik ön plandadır.ØAçıklayıcı anlatım türüyle kaleme alınır.ØResmi, açık ve sade bir dille yazılır, üslup kaygısı yoktur.ØSanat kaygısı taşımaz.ØDil göndergesel işlevde kullanılır.SANATSAL METİNLERØOkuyucuya estetik zevk vermek amacıyla yazılır. Güzellik esas alınarak yazılmıştır.ØBilgilendirme amacı yoktur.ØOkuyucuda merak uyandırır.ØDil sanatsaldır, üslup kaygısı vardır.ØÖyküleyici ve betimleyici anlatım türüyle kaleme alınır.ØKişi, zaman, mekân, tarih değiştirilebilir.ØOlaylar gerçek ya da kurmacadır. Gerçekler kurgulanarak anlatılır.ØHayallere ve mecaz anlatımlara yer verilir.ØSamimi, süslü ve mecazlı dil kullanılır.ØDil şiirsel işlevde kullanılır.

 

   
Kurmaca gerçeklik vardır. Üslup kaygısı ön plandadır. Masal, roman, hikâye, fabl, destan, şiir, halk hikâyesi gibi türler sanatsal metinlerdir. Öyküleme, betimleme, kişileştirme, benzetme, abartma, çeşitli duyulardan yararlanma gibi anlatım teknikleri kullanılır. Sanatsal metinlerin tek anlamı yoktur, sanatsal metinler çok anlamlıdır, her okunuşta yeni anlamlar kazanır. Sanatsal metinlerde kelime ve cümlelerin yeri değiştirilemez. Sanatsal metinler yazıldığı dönemin özelliklerinden ve o dönemdeki her türlü gerçeklikten izler taşır. Sanatsal metinler biriciktir, benzeri yapılamaz. Sanatsal metinlerde yalnız görünene, deneysele, hesaplanabilire değil bilinmeze, geleceğe ve olabileceklere de yer verilebilir. Sanatsal metinlerde ileti önceden belirlenmiş, kurallaştırılmış, değişmez bir gerçek değildir. İleti, metnin içyapısına sindirilmiş okurun süzüp çıkaracağı tek anlamlılıktan uzak bir ilişkiler yumağıdır. Sanatsal metinlerdeki her öğenin dış dünyada bir benzeri, bir karşılığı bulunabilir. Sanatsal metinlerde okura kendi düş gücüyle doldurabileceği boş alanlar bırakılır. Sanatsal metinlerde okur kendini anlatılanların akışına kaptırıp yapıttaki karakterlerle kendini özdeşleştirebilir. Sanatsal metinler dış dünya ile bağlantılı ama ondan farklı bir dünya sunar. Sanatsal metinlerde dil kişisel kullanılır. İleti dolaylı olarak verilir. Okurun düş gücüne yer bırakılır. Sanatsal metinlerin malzemesi dildir. Üç temel unsuru vardır: İçerik, dil ve üslup, yapı (şekil)