Sagot :
Cumhuriyet kelimesi Arapça kökten 18. yüzyılda Osmanlı Türkçesinde türetilmiş bir isimdir. Arapça CMHR kökü "bir araya toplanma, topluluk oluşturma", bu kökten türeyen cumhūr ise "cemiyet, toplum, kamu" anlamına gelir. 18. yüzyıl Avrupa'sında monarşi ile yönetilmeyen Hollanda, İsviçre (ve 1789 Devrimi sonrasında Fransa) gibi ülkeleri tanımlayan Latince respublica > Fransızca république sözcüğünün Türkçe çevirisi olarak benimsenmiştir.
Latince respublica, klasik kullanımda "Devlet" anlamındadır. Toplumun bütünü namına kamu otoritesini kullanan tüzel kişiliği ifade eder. Avrupa siyasi düşüncesinderespublica
Jean Bodin'den (1530-1596) itibaren, egemenlik hakkını kullanan hükümdardan ayrı olarak "devletin soyut kişiliği" anlamında kullanılmış, 1640'lı yıllardan itibaren de popüler kullanımda "hükümdarsız devlet biçimini" ifade etmiştir.
Osmanlı Devletinde cumhuriyet fikri ilk kez 1870'li yıllarda
Genç Osmanlılar ve
Mithat Paşa tarafından (açıkça savunulmaksızın) tartışılmıştır.
Cumhuriyet ilk olarak
ABD’de
4 Temmuz
1776’da, Fransa’da ise 1789’da îlân edilmiştir.
Demokratik düşünürler cumhûriyetin en ideâl şeklini; çok partili bir siyâsî hayata, genel seçimlerle işbaşına gelmiş ve bu seçilen kişilerin çıkardığı kânunlarla idâre edilen, tarafsız ve hiçbir zümreye imtiyaz tanımayan bir idâreye sâhib, hür ve demokratik bir devlet şeklinde telakkî ederler. Fakat ülkeler ve iktidârlar, cumhûriyet rejimini tatbikte değişik uygulamalar gösterirler. Meselâ 1990 öncesi Sovyetler Birliği’nde ve ABD’de olduğu gibi. İkisi de cumhûriyet olmasına rağmen, biri komünist, diğeri kapitalisttir.
Türkiye’de “Cumhûriyet”
29 Ekim
1923’te îlân edilmiş ve
1924 Anayasası’nın 1. maddesinde ifâdesini bulmuştur. 1961 Anayasası da devlet şeklinin cumhûriyet olduğunu belirtmiştir (madde 1). Ayrıca bunun değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini de hükme bağlamıştır (madde 9). 1982 Anayasası başından beri cumhûriyet rejiminin kesinlikle benimsenmiş olduğunu beyanla 1. maddesinde “Türk Devleti bir Cumhûriyettir.”, 4. maddesinde de; “Anayasa’nın birinci maddesindeki devletin idâre şeklinin Cumhûriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2. maddesindeki Cumhûriyet’in nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez. Teklif edilemez.” hükümlerini vâzetmektedir. Ayrıca milletvekilleri (madde 81) ve Cumhurbaşkanı (madde 103) vazîfelerine başlarken cumhûriyet ilkesine bağlı kalacaklarına dâir ant içerler.
Cumhuriyet'in Faziletleri
Cumhuriyet ilkedir, nizamdırHerkes bunlara mutlaka uyacaktır
Cumhuriyet devrimdir
Dünya ondan yol bulur
Cumhuriyet laikliktir
Din ve devleti savunur
Cumhuriyet ışıktır
Her karanlığı aydınlatır
Cumhuriyet kelepçedir
Karanlık güçleri bağlayacaktır
Cumhuriyet güneştir
İnsanın kalbini ısıtır
Cumhuriyet bir dildir
Her şahsa kendini anlatır
Cumhuriyet tarihtir
Yüce Türk Milleti onu yaşamaktadır
Cumhuriyet hayattır
O olmazsa yaşanmayacaktır
Cumhuriyet bir dindir
O oldukça ezan sesleri hiç susmayacaktır
Cumhuriyet sevgidir,
Ki evrenseldir
Cumhuriyet SAKARYADIR,
Cumhuriyet DUMLUPINARDIR,
Cumhuriyet KOCATEPEDİR,
Ki..............................................bu savaşlar ile
Anadolu! ya kök salmıştır
Cumhuriyet bayraktır,
Cumhuriyet sancaktır,
Bu renk ve şeref ile yaşayacaktır
Cumhuriyet; toptur, tüfektir,
Kafasızların beynini,
Kalpsizlerin kalbini parçalayacaktır
Cumhuriyet; mermidir,
Her düşmana sıkılır
Cumhuriyet Ayşe’nin, Fatma’nın, Hasan’nın, ve Bekir’in kalbidir
Ulus olmazsa o olmayacaktır
Cumhuriyet devrimdir
Halk bunu anlamaktadır
Cumhuriyet Vatan demektir
İnanmayanlar var ise; kahrolup yok olacaktır
Cumhuriyet ANKARA demektir
O Cumhuriyetimizin başkentidir
KIYAMET KOPUNCAYA KADAR DA
İNANIYORUM YAŞAYACAKTIR
YAŞATILACAKTIR.
Bekir Gedikoğlu
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.