Sosyal ya da fen bilimleri olsun, herhangi bir bilime ilişkin konu ve olguların ortaya çıkması, o bilimin bilincinin de ortaya çıkması anlamına gelmez. Bilimsel olguların ortaya çıkışından sonra ise bu bilimsel anlayışlar, bilgi birikimine bağlı olarak sürekli gelişirler. Bilimlerin gelişmesinde, toplumların yaşama biçimlerinin, ihtiyaçlarının, anlayışlarının etkin olduğu ortadadır. Tarih bilimi de farklı anlayışlara bağlı biçimde gelişme göstererek bugüne kadar gelmiştir. Doğrudan tarih yazmamış olsalar bile, tarih felsefesi adına görüş bildiren düşünürleri de bu eksen içinde ele almak gerekir.
Tarih biliminin kendi geçmişi ele alınarak; yazılan tarih çeşitlerini, görüşlerini ya da felsefelerini gruplandırarak vermek, tarih biliminin gözle görülür bir gelişme gösterdiğini, toplumsal anlayışlara bağlı olarak farklılaştığını ve birbirinden farklı yorumlara yol açan felsefî yaklaşımların olduğunu göstermektedir. Aşağıda; tarih biliminin tarihçesi verilip bazı felsefî düşünceler üzerinde durulmuş, günümüz postmodern söylemlerde “tarih”e ilişkin eleştirilerin niteliğine değinilmiştir. Ayrıca, küresel dönem içinde genel tarih anlayışlarının yeniden gözden geçirilmesinin gereği vurgulanmıştır.
