Türkiye'nin çevresindeki kara kütleleri, yaz ve kış sıcaklıklarını nasıl etkiler ??



Sagot :

lkemiz ılıman iklim kuşağında yer almaktadır . Ancak , bulunduğu konum itibariyle , ılıman iklim özellliklerinin yanında bazı farklı iklim özelliklerinede sahiptir .

       Bu farklılığın oluşmasında;

-         Ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olması .

-         Dağların kıyıya paralel uzanması .

-         Deniz etkisinin iç kesimlere sokulmaması

-         Yükseltinin batıdan doğuya doğru artması gibi fiziksel özellikler etkilidir . Ayrıca ülkemizin matematik konumu ile özel konumuda iklim farklılıklarını belirleyen faktörleridendir .  

1 ) Matematik Konum :

       Türkiye 36-42 kuzey enlemleri arasında , Kuzey Yarım Küre'nin Ekvatora daha yakın bir yerindedir . Bu bakımdan ülkemiz , kuzeydeki soğuk iklimler ile , güneydeki sıcak iklimler arasında yeralır . Ancak , bulunduğu konumdan dolayı güneydeki subtropikal kulağa daha yakındır . Bu nedenle ülkemizde genel olarak ılıman iklim özellikleri hakimdir . Aynı zamanda bir Akdeniz ülkesi olan yurdumuzda  Akdeniz ikliminin özellikleri görülmektedir .

2 ) Özel konumu

       Ülkemiz Asya , Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine çok yaklaştıkları bir yerdedir . Üç taraftan denizlerle çevrili olan Andolu'nun kuzeyinde ve güneyinde kıyıya paralel uzanan yüksek dağ sınırları bulunmaktadar . Ülkemizi kuzeyden ve güneyden kuşatan bu dağlar , doğuya doğru giderek  yükselir . Ayrıca , ülkemizin batısındaki dağların kıyıya dik uzanması , dağlar arasında geniş çöküntü alanlarının bulunması , iklimin çeşitletmesinde önemli , bir etkiye sahiptir .

       Kısaca; ülkemizin etrafındaki  denizler , sahip olduğu çeşitli yer şekiller , ülkemizde çesitlilik meydana getiren en önemli coğrafi faktörlerdir . Bu faktörler , ülkemize , aynı kuşakta yer alan diğer ülkelere göre farklı iklim özellikleri kazandırmıştır .

 

       a ) Etrafındaki Denizlerin Etkisi     

       Türkiye'nin çevresindeki denizlerin , sıcaklık ve yağış dağılışında çok önemli etkisi bulunmaktadır . Bir bütün olarak ele aldığımızda kıyılarımız , iç kısımlara göre dehe yağışlı , nemli ve ılık özelliktedir .

       Büyük bir iç deniz olan Akdeniz , yazın üzerinden geçen sıcak havanın hem sıcaklığı düşürmekte , hemde nemini artırmaktadır . Kışın ise Balkanlardan gelen soğuk hava dalgası sıcaklığı düşürmektedir . Deniz üzerinden gelen nemli hava kütleleri , kıyı bölgelerine fazla miktarda yağış bırakmaktadır .

       Karadeniz; Karadeniz ve Marmara bölgelerimizin iklimi üzerinde son derece etkilidir . Yazın Karadeniz üzerindeki serin hava yüksek basınç , Anadoluda'ki sıcak ve kuru hava alçak basınç oluşturmaktadır . Bu nedenle  Karadeniz üzerindeki yüksek basınç sahasından güneydeki alçak basınç sahasına doğru sürekli bir hava akımı olmaktadır . Karadeniz'den gelen nemli ve serin havanın Kuzey Anadolu Dağlarının kuzeye bakan yamaçları boyunca yükselmesi ile sis ve yağış meydana gelmektedir . Bu durum Karadeniz kıyı kuşağının yazın da yağışlı geçmesine neden olmaktadır .