Sagot :
İskitler doğuda Çin Seddi‟nden batıda Tuna Nehrine kadar,40. ve 50. Paraleller arasında,yaklaşık 7000 kilometreden fazla bir sahaya yayılmışlardır.Bunun sonucunda çeşitli kavimler tarafından tanınmışlar ve bunların yazılı belgelerinde adlarından bahsedilerek,haklarında bilgiler verilmiştir.İskit adına ve onlarla ilgili bilgilere Grek kaynaklarında.Pers çivi yazılı metinlerinde,Asur ve Çin yıllıklarında rastlanılmaktadır.Adı geçen kaynak,metin ve yıllıklar,dil,kültür ve coğrafya bakımından birbirinden farklı kavimlere ait olduğundan İskit adı bu bölgelerde değişik şekilerde geçmektedir. Uzak Kuzeydoğu step bölgesi hakkında son derece muğlak olan ilk bilgiler Odysse,XI,12-19 „da Kimerlerden bahsedilirken geçmektedir.Biraz daha iyi anlaşılır bilgiler Hesiodos‟ta M.Ö.8 yüzyıldan sonra,kolonizasyon hareketlerinin başlaması üzerine ortaya çıkıyor.Bu dönemde Grek dünya anlayışı tamamen değişiyor ve mekan düşünceleri daha çok gerçek anlayışa y
“İskitler’in ilk yurtlarının Tanrı Dağları-Fergana-Kaşgar bölgesi olduğu sanılır. M.Ö. 7.yüzyılda buradan batıya göçerler. M.Ö. 3.yüzyıla dek Avrupa içinde adları anılır.
İskitler’in soyu günümüze dek tartışma konusudur. Bilginlerin büyük çoğunluğu İran kökenli oldukları görüşünde birleşir. Eski Yunan kaynaklarında Skyethos (İskit) ve İran kaynaklarında Sak adı ile geçen bu halk, İran Halkı’dır. Bunların dili olan Sakça, Hint-Avrupa dilleri ocağından Hint-İran koluna giren bir dildir. Bu dilin iki ağzı vardır: Hotanca ya da Hotan Sakacası; öbürü de, Kaşgar’ın doğusunda konuşulan Maralbaşı ağzıdır. Hotan Sakacası’nın Orta İran dillerinden olduğu çoktan beri bilinir. Bu dilin sözlüğü de yayımlanmıştır.
Ancak, V.F. Müller’e göre İskitler birçok halkın birleşiminden oluşmuş bir topluluktur. Bu bakımdan aralarında Türk halkları da bulunmaktadır. İskitler’in bizi ilgilendiren yanı buradan gelir. Neumann, İskitçe özel adlar üzerine yaptığı bir araştırma sonucunda, İskitler’in tümüyle Ural-Altay halkı olduğunu savunmuştur. Geza Nagy de bu görüşe katılır. Nitekim geçmişte İskitler’in yaşadıkları Altaylar ve Balkanlar’daki ırmak adları karşılaştırılmıştır. Birbirinden çok uzak iki bölgedeki adlarda benzerlikler bulunmuştur.
Kazakistan’ın Almatı kenti yakınlarında yapılan kazılarda, İskitler’den de kimi veriler ele geçer. Eksik kurganından çıkarılan bir kap üzerindeki yazı ilginçtir. Orhun-Yenisey yazısını anımsatan bir yazıyla yazılmıştır. Yirmi altı harften oluşan bu küçük belgeyi, Süleymanov 1970 yılında okumuştur. Yazıyı ‘Khan uya üç otuzı yok boltı utıgsa tozıldı’ biçiminde çözmüştür. Süleymanov’a göre yazı, ‘Hanın üç oğlu yirmi üç yaşında yok oldu (halkın?) adı sanı yok oldu’ anlamına gelir.
İskitler’den kalan adların Türkçe ile açıklanması denenmiştir. Sözgelimi, İskitçe akshü ve Karthasis adları bunlardandır. Heredot’a göre askhü, yaban vişne ezmesinden yapılan bir içkidir. Karthasis, İskit kralının kardeşidir. Bu sözün Türkçe kardeş sözü olduğu görüşü ileri sürülür. Ne ki, özel ad olduğu için, bu adların kökeni saptanamaz. İskitler, Orta Asya bozkırları ile Altay-Moğolistan alanına yayılmış durumdaydılar. Öyleyse bu topluluğa öbür ırklarla birlikte Türkler ve Moğollar da katılmıştır.,Bu nedenle, Türkler’in de aralarında bulunduğu halklar birliği olarak değerlendirmek en doğru yöntem sayılmalıdır.
Grousset’e göre, İskitler kesinlikle İran halklarındandır. Ancak, asıl sorun bundan sonra başlar. Dillerinden belge bulunmayan hakların başka özellikleri ile ulusları saptanmaya çalışılır. İskitler için de aynı durum söz konusudur. Ne ki, göçebe yaşam biçimi aynı çağlarda uzak alanlarda bile büyük ayrılıklar göstermez. Sözgelimi Avrupa’da gözüken İskitler’le, bozkırın öbür ucunda ya da Çin sınırında kaynaşan Hun aşiretleri arasında yaşam bakımından büyük ayrım bulunmaz. Göçebe yaşam koşulları, ister Karadeniz’in ve Hazar’ın kuzeyinde olsun, isterse Moğolistan’da olsun, birbirlerine benzemektedir. Tüm bu halklar keçeden yapılmış kubbeli çadırlarda yaşar. Kımız içer ve yoğurdu kurutarak kurut yapar. Dahası, Avrupa’daki İskitler’le Asya’daki Hunlar’ın görünüşleri aynıdır. Yunan tarihçileri İskitler’in görünüşlerini pek açık biçimde betimler. Ayrıca, İskit görüntüleri Yunan, İskit vazolarına yansımıştır. Aynı dönemde ise Çin tarihçileri Hunlar’ı anlatır. Çin sanatkarlar Hun yüzleri çizer. Sonuçta, İskitler’le Çinliler’in betimledikleri ya da çizdikleri Hunlar, Göktürkler, Moğollar birbirini andırır. Ayrıca, kültür durumu ve genel yaşam biçimi bakımından şaşılacak ölçüde birbirine benzerler. İki ayrı öbek arasında birçok tören ortaktır. Bu bir yerde benzer yaşam biçiminin İskitler’e ve Hunlar’a aynı çözüm yollarını sağlamasından kaynaklanmaktadır. Sözgelimi, Hun atlı okçusu gibi İskit atlı okçusu da pantolon, çizme ve hatta üzengi kullanmaktadır. Üzenginin bulunuşu, kuzeyin göçebelerine uzun süre yerleşik atlılara göre bir üstünlük sağlayacaktır. Oysa aynı dönemde, Akdenizli ve ilkel Çinli entari giymektedir. Ayrıca İskitler’deki ölü gömme törenleri, Türk ve Moğollar’da olduğu gibidir. İskitler’de ölüye şeref sağlama düşüncesi ile kollar alın ve burun boydan boya yarılır. Ölünün çevresine hizmetçilerin ve atların kurban edilip gömüldüğü olur.
İskit kralı öldüğü zaman, kare biçiminde bir mezar kazılır. Gövdesi mumyalanan ölü, bir arabaya konur. Törene katılanlar, saçlarını çepeçevre kazımışlardır. Kulak memelerini keserler, kollarını çizerler,burunlarını yırtarlar. Kral mezara konunca,karılarından birisi, bir haberci ve atları da boğulup mezara konur. Kullandığı kimi eşyayla birlikte gömülür.
Ölü gömme törenleri kazılarda ele geçen verilerle belgelenmiştir. Pazırık’ta mumyalı ölüler bulunmuştur. Bu vücutlar dövmeyle kaplıdır. Yine Pazırık’tan on at çıkarılır. Bunların kulakları farklı enlerle donanmıştır. Atların kuyruk ve yeleleri kesilmiştir. Bu ise, eski Türkler’de yas göstergesidir.
İskit kurban törenlerinde kurbanın ön ayakları iple bağlanır. Kurban adayan kişi kurbanın arkasında durur. Elinde tuttuğu ipi çekerek kurbanı yere yıkar. Hayvan yere düşünce, kurbanı sunduğu tanrıya dua eder. Kurbanın boynuna ip dolar. İpin arasında bir sopa sokar. Sopayı çevire çevire ipi sıkıştırıp kurbanı boğar. Sonra kurbanı yüzüp etini pişirirler.
Heredot’un bildirdiğine göre, İskitler’de yemin ve kardeşlik töreni de bulunur. Toprak bir kupanın içine şarap doldururlar. Yemin edecek olanlar bir kesiciyle derilerini çizip kabın içine kan damlatır. Kabın içine bir pala, birkaç ok ve bir balta daldırılır. Uzun bir duanın ardından yemin edilir. İleri gelenler kaptaki kan karıştırılmış şaraptan içerler.
Thank you for visiting our website wich cover about Tarih. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.