Açıklama:
FİİLİMSİLER: ne tam olarak fiil ne de tam olarak isimdir. ( fiilimsi yani fiil ve isme benzeyen anlamı vardır) fiilimsiler fiillerden türeyen ve cümle içinde farklı görevlerde kullanılan sözcüklere denir.
-İpucu: cümle içerisinde bulunan cümlenin anlamlı ve en önemli parçası olan yüklem dışında kalan kelimelerden olumsuzluk (-ma ,-me ) ekini alan kelimeler fiilimsidir
Not: fiilimsiler yargı bildirmezler
1•İSİM FİİL( AD EYLEM ) : fiilden türeyerek Ma-Iş-Mak eklerini alan ve olumsuzluk (-ma -me) ekini alabilen kelimelere isim fiil( ad eylem) denir.
ÖRNEK:
• Bu kucaklayış onun sevgi gösterisiydi ( -ış ad eylem eki)
• Yaşamak,ölmekten zor ( - Mak -mek )
• Roman yazma, duygu gerektirir ( -ma )
NOT!!!: Olumsuzluk eki (-ma ,-me ) isim fiil ( ad eylem) ekleri -ma - me ile karıştırılmamalıdır.
ipucu: fiilden türeyen bir kelimede iki tane ma veya me eki bulunuyorsa ilk ek olumsuzluk bildirirken ikinci ek isim fiil ekidir.
ÖRNEK:
• Lütfen bu halime gülmeyin ( me olumsuzluk eki
• Gülümsemesi bile bir başkaydı ( me isim fiil eki)
• Bana toplum içinde yüksek sesle gülmemeyi öğrettiler ( ilki olumsuzluk eki iken ikincisi isim fiil eki olur)
• Bana bağırmamasını söylememe rağmen hala devam ediyordu. ( ma eklerinden ilki olumsuzluk bildirir ikincisi ise isim fiil ekidir )
SIFAT FİİL ( ORTAÇ ): fiilden türeyerek An-Ası-Mez-Ar-Dik-Ecek-Miş eklerini alan ve olumsuzluk ( - ma ,- me ) ekini alabilen kelimelere sıfat fiil(ortaç)denir.
ÖRNEK:
• Piyangoyu kazanan talihlilerden biriydi ( -an -en sıfat fiil eki )
• Bu öpülesi eller yıllarca baktı bana (-esi,-asi)
• Senin ne bitmez çilen varmış (-mez ,-maz )
• Köylümüzün evlerini akşamları eşkıyalar basardı (- ar-er)
• Onun buralara ziyarete geldiğini neden söylemedin (-dik)
• Küçük penceremden gelmeyecek güzel günleri beklerim (ecek-acak)
• Aşkımın peşine düşmüş bir deliyim (-miş,mış,muş müş)
NOT: -dik,-dik,-ecek,-acak sıfat fiil ekleri ünsüz yumuşamasını uğrayabilir
ZARF FİİL( BAĞ FİİL): fiilden türeyerek zarf fiil eklerini alan ve olumsuzluk (-me,-ma) ekini alabilen kelimelere denir.
İPUCU: yükleme sorulan "Ne zaman , Nasıl" soruları ile işimiz daha çok kolaylaşır çünkü zarf fiil eklerinin ezberlenmesi uzun sürer örneklerde deneyelim
• Bu işleri yaptıkça , başı beladan eksik olmaz.( ne zaman başı beladan eksik olmaz bu işleri yaptıkça zarf fiil ekimiz olan -dïkça ,dikçe - tıkça -tikçe ye dönüşür)
• Böyle işler yaparak ,ilerleyebilirsin (nasıl ilerleyebilirsin böyle işler yaparak zarf fiil eki -arak ,-erek )
• Ders çalışırken uyuya kalmışım ( ne zaman uyuya kalmışım der çalışırken - Ken )
• Ağladıkça rahatlarmış insan ( nasıl rahatlarmış insan ağladıkça -dïkça dikçe
zarf fiil ekleri: -ıp,-arak ,-a ,-ken ,-madan ,-dïkça,-ınca,- maksızın,-alı
#OptiSınav #Doktor
