Kömür ile şehir elektriği üretilmi acil 12. sınıf fen​

Sagot :

Dünya Enerji Konseyi araştırmalarına göre, 2011 sonunda dünya işletilebilir kömür

rezervlerinin seviyesi toplam 892 milyar ton; mevcut üretim seviyesinde rezervlerin ömrü yaklaşık

120 yıl olarak tahmin edilmektedir. Dünya kömür rezervlerinin %45’i, antrasit ve bitümlü

kömürlerden (taşkömürü), %55’i linyit ve alt bitümlü kömürlerden oluşmaktadır. Bu ürünlerin değişik

kaynaklarda farklı şekillerde sınıflandırılmasına karşın, Uluslararası Genel Kömür Sınıflaması’na göre,

ıslak ve külsüz bazda alt ısıl değeri 5.700 kcal/kg’dan yüksek kömürler antrasit ve bitümlü kömür,

4.165-5.700 kcal/kg arasında alt ısıl değere sahip olanlar alt bitümlü kömür, 4.165 kcal/kg’ın altında

olanlar linyit olarak sınıflandırılmaktadır1

. Kömürün kalorifik değeri 1000-8000 kcal/kg aralığında

değişebilmekte, ısıl değerin yanı sıra yine değişkenlik gösteren karbon, uçucu madde, kül ve nem

oranları da kömürün kullanım alanı ve fiyatında belirleyici olmaktadır.

Düşük kalorifik değere sahip olan linyit genellikle elektrik üretiminde ve endüstriyel

proseslerde (örneğin çimento üretiminde) kullanılmaktadır ve fiyatı nakliye giderlerine kıyasla düşük

olduğu için uluslararası ticareti ender olarak yapılmaktadır. Uluslararası ticarete konu olan

taşkömürünün başlıca türleri ısınma (teshin), elektrik üretimi ve endüstriyel amaçla (demir-çelik,

çimento, şeker, soda-trona üretimleri) kullanılan buhar kömürü ile entegre demir-çelik üretiminde

kullanılan koklaşabilir (metalürjik) kömürdür. Dünya toplam kömür üretiminin yaklaşık %63’ü elektrik

üretiminde, %27’si demir-çelik üretimi dahil sanayide, %10’u ısınma ve diğer alanlarda

kullanılmaktadır.

OECD Uluslararası Enerji Ajansı tarafından yapılan projeksiyonlara göre 2010-2040

döneminde elektrik üretimde kömürün payının %40’tan %36’ya gerilemesi beklenmektedir. Dünyada

kömürden elektrik üretiminde önde gelen ülkeler aynı zamanda zengin kömür rezervlerine sahip olan

ABD, Çin, Hindistan ve Avustralya’dır. Karbon dioksit salımı ve iklim değişikliği ile ilgili riskler başta

olmak üzere kömürden elektrik üretiminin getirdiği çevresel risklerin öncelikle OECD ülkelerinde ve

zaman içinde Çin dahil gelişmekte olan ülkelerde kömür tüketiminde yavaşlamaya yol açacağı

öngörülmektedir.