Arap Alfabesi Yazılışı ve Okunuşu Nasıldır?
Yazılışı: ا Okunuşu: elif
Yazılışı: ب Okunuşu: be
Yazılışı: ت Okunuşu: te
Yazılışı: ث Okunuşu: se
Yazılışı: ج Okunuşu: cim
Yazılışı: ح Okunuşu: ha
Yazılışı: خ Okunuşu: ha
Yazılışı: د Okunuşu: dal
Yazılışı: ذ Okunuşu: zel
Yazılışı: ر Okunuşu: ra
Yazılışı: ز Okunuşu: ze
Yazılışı: س Okunuşu: sin
Yazılışı: ﺵ Okunuşu: şin
Yazılışı: ص Okunuşu: sad
Yazılışı: ض Okunuşu: dad
Yazılışı: ط Okunuşu: tı
Yazılışı: ظ Okunuşu: zı
Yazılışı: ﻉ Okunuşu: ayn
Yazılışı: ﻍ Okunuşu: gayn
Yazılışı: ف Okunuşu: fe
Yazılışı: ق Okunuşu: kaf
Yazılışı: ك Okunuşu: kef
Yazılışı: ل Okunuşu: lam
Yazılışı: م Okunuşu: mim
Yazılışı: ن Okunuşu: nun
Yazılışı: ه Okunuşu: he
Yazılışı: و Okunuşu: vav
Yazılışı: ي Okunuşu: ye
Göktürk Alfabesi İle Yazılan Eserler
Göktürk alfabesi ile yazılan eserler Uygur ve Göktürk dönemini kapsar. Kitabeler genel olarak mezar taşlarından oluşur. Uygur Türklerinden kalan eserler ise daha çok Mani ve Buda dinlerine aittir.
Yazıtlara bengü taşları da deniliyor. Devletin ileti gelenleri ve kağanların ölümünden sonra anıt yaptırmak adına bu taşlar dikilmiştir. Göktürk dönemindeki yazıtlar:
* Göktürk yazıtları
* Tonyukuk anıtı
* Kültigin Anıtı
* Bilge Kağan AnıtıLatin harflerinde olduğu gibi bitişmeyen Göktürk harfleri ayrı olarak kullanılır.
* Sözcükler arasına üst üste iki nokta konularak ayrılır. Başka bir noktalama işareti bulunmaz.
* Yazı genel olarak sağdan dola kullanılır.
* Sesli harfler çok kullanılmaz. Sesli harfler var ise ilk hecede yer alır. Sonrasındaki sesliler aynı olduğunda kullanılmaz. Sadece son harf sesli ise yazılır.
* Sessiz harflerde karışıklık ya da karıştırma olmaz. İnce ve kalın sessiz harfler birbiri yerine kullanılabilir. Örneğin s harfi i içinde kullanılabiliyor.Türk kağanlıkları tarafından kullanılan bu alfabede 4 ü sesli olmak üzere toplam 38 harf bulunuyor. Alfabede yer alan damgalar sesleri temsil eder. Alfabede “a-e”, “i-ı”, “o-u”, “ö-ü” sesleri de birbirinden ayılmadan kullanılmaktadır. Bu alfabe ile yazı yazılırken sağdan sola ya da yukardan aşağıya doğru bitiştirilme yapılmadan yazım yapılır. Sözcük ayrımı için iki nokta kullanılmaktadır.
Göktürk Alfabesi Özellikleri
Toplamda 38 harf bulunan Göktürk Alfabesinin kullanıldığı Orhun harfleri Yenisey yazı sisteminde 150’den fazla işaret bulunuyor. Elenen işaretler Orhun alfabesinde 38’e düşer. 4’ünlü olan harflerin 34’ü ünsüz harflerden oluşur. Alfabe içerisinde bu kadar sessiz harf bulunmasının ana nedeni bazı harflerin iki işaret ile gösterilmesidir. Alfabenin diğer özellikleri şöyledir:
* Yanındaki sesli harfin ince ya da kalın oluşuna göre “y, t, s, r, n, l, ğ, g, d, b” seslerini veren ikişer harf vardır.
* Çift seslerde çift ünsüz işaretleri bulunur. Bunlar “yn, nç, ok, ık” gibi kullanılabilir.
* Sesli harfler ayrılmadan kullanılır. Ünlü uyumunun gerektirdiği gibi yazılır ve okunur.
⭐iyi çalışmalar ⭐
