Cevap:
Açalya Allmer, sinema ve mimarlık etkileşimini “Mekânı kendisine çalışma konusu edinen mimarlık disiplininin filmlerde üretilen mekânlara kayıtsız kalması elbette beklenemez” ifadeleriyle açıklar ve sinemada yönetmenin bir mimar gibi mekânı “eleştirdiğini, düşlettirdiğini, temsil ettiğini, kullandırttığını, denetlediğini ve dönüştürdüğünü” belirtir.[1] Sinema, hikayesini belli bir atmosfer içinde farklı araçlarla aktarırken, anlatım araçlarından biri olarak mimari çevre ve mekânsal arka planı çoğu kez kullanmaktadır. Bu kullanım bir bilincin ürünü olarak doğduğunda, kurgulanan mimarlık ortamı ve seyirciye aktarılan mekânsal deneyimler mimarlık eleştirilerine de dönüşebilir. Sinema, mekânı, hikayesini inşa edebilmek için kurgular. Bir anlamda mekânlar sinemanın hikayesini destekleyen, görselleştiren veya temsil eden bir unsur olarak kullanılır. Filmin iletmek istediği alt metinler veya filmin özü mimarlık üzerinden izleyiciye yansıtılabilir. Mimarlığın bu anlamda kullanıldığı filmlerde, yönetmenin mimari yaklaşımları ve / veya tercihlerinin de ön plana çıktığı görülür. Mimarlığın bir karakter olarak ön plana çıkartılması ve kurguyu güçlendiren bir ifade ögesine dönüşmesi, olumlu veya olumsuz bir eleştiri nesnesi olarak kullanıldığını gösterebilir. Bu bağlamda sinemada araçsallaştırılan mimarlık, bir inceleme nesnesi olarak ele alınıp değerlendirilebilir.
Bu çalışma Stanley Kubrick’in, senaryosunu Antony Burgess’in aynı adlı romanından uyarladığı ve yönettiği, sinema tarihinde ayrıcalıklı bir yer tutan, hatta bir başyapıt olarak kabul edilen Otomatik Portakal filmini mekânsal olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Film, 2014 yılında düzenlenen 14. Venedik Mimarlık Bienali’ndeki Britanya Pavyonu’na ilham kaynağı olmuş,[2] 2019’da düzenlenen 38. İstanbul Film Festivali’nin[3] afişlerine taşınmıştır.
