Kuklacılık nedir?
Kuklacılık bir tiyatro türüdür. Bir karaktere bürünüp rolünü icra eden aktörlerin yerine, birinin (kuklacıların) perde arkasından kontrol ve müdahale ettiği çeşitli şekillerde hazırlanmış nesnelerin sahne performansıdır.
Kuklacılar, nesnelerin hareketlerini, jestlerini ve hatta ifadelerini, kukla çeşidine bağlı olarak, iplerini çekerek, çubuklarla destekleyerek ya da el veya parmaklarına yerleştirmek şeklinde çeşitli yöntemlerle hareket ettirerek sağlar.
İnsan aktörlerinin oynadığı tiyatro performanslarına çok benzeyen bugünün kukla şovlarında genellikle sahne, set, ışık ve ses bulunmakta. Bu modern prodüksiyonlar çoğunlukla eğlence amacı taşırken, geçmişin kukla gösterileri genellikle dini hikayeler anlatmak, ahlaki dersler vermek ve kültürel mirası korumak gibi daha ciddi amaçlara hizmet ediyordu.
MÖ 5. yüzyılda da Antik Yunan tarihçileri Herodotus ve Xenophon yazılarında kuklalardan bahsetmektedir. “Telle oynatmak” ya da “ip çekerek” anlamına gelen nevrospastos kelimesinin kullanıldığı, Herodot'un dini bir tören uygulamasını konu aldığı metinler, bu kültürün bahsedildiği en eski yazılı kaydıdır.Japonya'daki Edo Dönemi (1603-1868) sırasında da, popüler ama ciddi bir eğlence şekli olarak Bunraku ortaya çıktı. El yapımı, telsiz ve nispeten büyük ahşap kuklalarının çarpıcı gerçekçi hareketleri ve ifadeleri nedeniyle, o zamandan beri önemli bir Japon sanat formu olarak değerlendi. Ningyo coruri olarak da adlandırılan bu Osaka’ya özgü kukla gösterileri, çağdaş müziği, etkileyici akrobasi ve stilize makyaj ve kostüm tasarımını geleneksel Japon tiyatrosu türü ile harmanlayan Kabuki'nin yükselişi ile gelişti.
1835'ten 20. yüzyılın ortalarına kadar, 5.000 adet ipli kuklaya sahip olması ile ünlü Compañía Rosete Aranda kukla topluluğu, marionette kuklalarının birebir uyarlamasını Meksika'daki çeşitli gösterilerde sergiledi. Başlangıçta yapışkanlı bir macunla bağlanmış kağıt parçalarından (papier-mâché) oluşturulan kuklalar, daha sonra iyi cila tutan maun ağacından üretilerek, Mexico City'de önemli bir halk sanatı biçimi halini aldı. Günümüzde bu figürlerin çoğu müzelerde sergilenmeye devam ediyor.
Tam olarak tarihi serüveni bilinmese de, 17. yüzyıla kadar dayandığını bildiğimiz Karagöz ile Hacivat gölge oyunu ise, ülkemiz kültüründe hala önemli bir kukla gösterisi olarak yer almakta. Özellikle Ramazan ayında gece eğlencesi olarak ebeveynlerin çocuklarıyla izlediği bu gösteriler sevilerek takip edilmekte.
Çağdaş Kuklacılık
Bugün kuklacılık, sevilen bir performans sanat formu olarak yaşamaya devam ediyor. Geleneksel kültürlerini korumak için dünyadaki birçok ülkede çeşitli gösteriler yapılmaya devam ediliyor.
Tam olarak tarihi serüveni bilinmese de, 17. yüzyıla kadar dayandığını bildiğimiz Karagöz ile Hacivat gölge oyunu ise, ülkemiz kültüründe hala önemli bir kukla gösterisi olarak yer almakta. Özellikle Ramazan ayında gece eğlencesi olarak ebeveynlerin çocuklarıyla izlediği bu gösteriler sevilerek takip edilmekte.
En iyi seçersen sevinirim ^_^
İyi Çalışmalar :)
