Sagot :
Cevap:
Başlıklar Halinde Gideceğim.
Açıklama:
İş nedir?
Bir cisme uygulanan kuvvet ile kuvvet doğrultusundaki yer değiştirmesinin çarpımına iş denir, W simgesiyle gösterilir.
İş = Kuvvet x yer değiştirme (kuvvet doğrultusunda)
W = FΔx
İş türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür. Peki işin birimi nedir? İşin birimi joule (J) olarak belirtilir. Joule, Newton-metre’ye verilen özel addır.
1 J = 1 N x 1 m = 1 Nm
Hangi Durumlarda İş Yapılır?
-Cisme bir kuvvet uygulanması gerekir.
-Ayrıca bu kuvvetin de cismin yer değiştirmesine neden olması gerekir.
-Yer değiştirme de kuvvetle aynı doğrultuda olmalıdır.
Enerji Nedir?
Enerji için kısaca iş yapabilme, ısıtabilme ya da aydınlatabilme kabiliyeti veya kapasitesi olarak yanıtlayabiliriz. Enerji tek başına bir varlık olarak kabul edilmez, bir cismin veya bir sistemin özelliğidir.Türetilmiş bir büyüklük ve skalerdir. Birimi işin birimi gibi Joule (J)’dür.Enerji yaratılamaz ve yok edilemez; üretilemez ama biçim değiştirebilir, bir biçimden diğerine dönüşebilir.
Enerji Çeşitleri
Birçok Enerji çeşidi vardır fakat ben burada okul sınavları ve üniversite sınavlarında çıkmasının yüksek olduğunu düşündüğüm türlerden bahsedeceğim.
Kinetik Enerji-Hareket eden bir cismin ya da sistemin hızından ve kütlesinden dolayı sahip olduğu enerji çeşididir.Bir cismin kinetik enerjiye sahip olması için hareket ediyor olması yeterlidir,duran cisimlerde kinetik enerji bulunmaz.Örneğin; Bir yere taş fırlatmak kinetik enerjinin en basit örneğidir.
Potansiyel Enerji-Bir cismin ya da sistemin konumundan dolayı sahip olduğu enerji çeşididir. Kuvvetler potansiyel enerji depolanmasında neden olur. Korunumlu kuvvetlerde potansiyel enerji varken, korunumsuz kuvvetlerde potansiyel enerji bulunmamaktadır.Örneğin;Elimizde bir bardak olduğunu düşünelim, bu bardak durduğu için potansiyel enerjiye sahiptir fakat elimizden bıraktığımız zaman bardak düşer.
Mekanik Enerji-Bir cismin ya da sistemin kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. Düz bir yolda ilerleyen bir arabanın mekanik enerjisi kinetik enerjisine eşittir. Balkonumuzda duran saksının mekanik enerjisi ile potansiyel enerjisi eşittir.
İç Enerji-İç enerji bir sistemin içindeki atomların ya da moleküllerin rastgele hareketlerinden ve birbirleriyle yaptıkları bağlardan kaynaklanır. Bazı kaynaklarda Termal Enerji olarak da adlandırılır.
Elektrik Enerjisi-Elektrik yüklerinin birbirini çekmesi, itmesi ya da hareket etmelerinden kaynaklanan enerji çeşididir. Evlerimizde kullandığımız elektrikli aletlerin tamamı elektrik enerjisini kullanır.
Enerjinin Korunumu ve Dönüşümü
Enerji yoktan var edilemez ve üretilemez; ayrıca yok edilemez ve tüketilemez. Günlük dilde enerji üretmek, fizik dilinde enerjiyi bir biçimden başka bir biçime dönüştürüp kullanılır hale getirmek dlarak adlandırırız. Günlük dilde enerji tüketmek, fizik dilinde enerjinin artık iş yapmak için kullanılamayacak bir biçime dönüşmesi demektir. Örneklerle açıklayalım;
-Fotovoltaik paneller güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür.
-Bitkiler güneş enerjisini fotosentezle kimyasal enerjiye dönüştürür.
-Besinlerdeki kimyasal enerji canlılarda kinetik enerjiye dönüştürülür. Bir atın koşabilmesinin nedeni yediği yemdeki kimyasal enerjinin dönüştürülmesidir.
Enerji Aktarımı
Enerji aktarımı ya da transferi, bir sistemden diğerine, bir sistemden çevresine ya da çevresinden bir sisteme enerjinin verilmesi ya da alınması işlemine denir.Çeşitli yollar ile enerji aktarımı yapılabilir.
İş İle Enerji Aktarımı- Bir cisim üzerinde iş yaparak o cisme enerji aktarılır, böylece cismin enerjisi artar.Örneğin;Bir kitabı kitaplığa kaldırmak. Kitaba kuvvet uygulayarak kitabın yüksekliğini artırırsınız, yani potansiyel enerji kazandırılır. Kitaba uygulanan kuvvet iş yapar, yani kitaba enerji aktarılır.
Isı İle Enerji Aktarımı-Sıcaklığı yüksek bir cisimden, sıcaklığı düşük bir cisme ısı yoluyla enerji aktarılır. Bir cisme ısı verilerek iç enerjisi artırılabilir.Örneğin;Ocağın üstüne koyulan çaydanlığa ısı vererek çaydanlığın içindeki suyun iç enerjisini artırırız ve su ısınır.
Elektrik İle Enerji Aktarımı-Elektrik santrallerinde üretilen elektrik enerjisi şehirlere elektrik hatlarıyla aktarılır. Bir pilde ya da aküde depolanan enerji devredeki bir ampule yine elektrik yüklerinin hareketiyle aktarılır.
Enerjinin Depolanmasına Örnekler
-Piller ve aküler elektrik enerjisini depolar. Bir pili el fenerine takarsak fenerin yanmasını ve etrafı aydınlatmasını sağlayabiliriz.
-Bir elektrik devresinde kondansatörler elektrik enerjisini depolayabilir.
-Bir elektrik devresinde indüktörler manyetik enerjiyi depolayabilir.
İş ve Enerji Arasındaki İlişki
Enerjinin iş yapabilme yeteneği vardır.Bundan dolayı enerji ve iş arasında bir ilişki de bulunur. Bir cismin üzerinde iş yaparsanız o cismin enerjisini artırırsınız ya da azaltırsınız. Enerjideki değişim miktarı yapılan işe eşittir. İşi tanımlamak aynı zamanda enerji aktarımının bir yoludur. Bir cismin enerjisini başka bir cisme kuvvet aracılığıyla aktarıldığında, enerji transfer mekanizması iş olur. İş enerjinin aktarımıdır. Bir cisim başka bir cisim üzerinde iş yaparsa enerjisi azalır; iş yaptığı cismin ise enerjisi artar.
Güç Nedir?
Güç ne kadar hızlı enerji aktarılabildiği ya da ne kadar hızlı iş yapılabildiği anlamına gelmektedir. Birim zamanda aktarılan veya dönüştürülen enerjiye veya yapılan işe güç denir, P simgesiyle gösterilir.Güç türetilmiş bir niceliktir ve skaler bir büyüklüktür. Birimi watt (W) olarak da adlandırılan J/s’dir. Ayrıca beygir gücü (HP) ile de belirtilebilir.
Verim Nedir?
Verim enerjiden faydalanma oranıdır. Kullandığımız aletler ve makineler enerjiyi bir biçimden başka bir biçime dönüştürür. Bu makinelerin çalışması için sağlanan enerjinin ne kadarını yararlı işe dönüştürdükleri verimle ifade edilir. Bir aleti ya da makineyi bir sistem olarak düşünülürse sistemden çıkan faydalı işin sistemin çalışması için sisteme sağlanan enerjiye oranını verim olarak adlandırırız.
Umarım yararlı olur.İyi Dersler
Thank you for visiting our website wich cover about Fizik. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.