Sagot :
Cevap:
Arka yüzeyi parlatılmış camlara ayna denir. Aynaların arkası gümüş veya alüminyum içeren bileşikler ile sırlanır (kaplanır). Parlak ve düzgün yüzeyler de ayna görevi görmektedir. Aynalar üzerine düşen ışığın tamamını yansıtır. Işığı yansıtma özelliğinden dolayı cisimlerin aynalarda görüntüsü oluşmaktadır.
Aynalar, yansıtıcı yüzeylerin şekillerine göre gruplandırılır.
1. DÜZLEM AYNALAR (DÜZ AYNALAR)
Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna ya da düz ayna adı verilir. Durgun su yüzeyi, parlak ve düz bir metal levha, pencere camı gibi yüzeyler düz ayna görevi görürler.
Düz aynalar, gündelik hayatta birçok yerde karşımıza çıkar. Cisimlerin aynı büyüklükte görüntülerini elde etmek için evlerde, mağazalarda, iş yerlerinde ve çeşitli teknolojik araçlarda kullanılır. Isı ve ışık yalıtımı sağlamak için binaların dış cepheleri, ayna gibi yansıtıcı camlarla kaplanır. Projeksiyon, periskop gibi teknolojik araçların yapımında da yine düzlem aynalardan yararlanılır.
2. KÜRESEL AYNALAR
Yansıtıcı yüzeyi küresel olan aynalara denir. Çukur ayna ve tümsek ayna olmak üzere iki gruba ayrılır. Bu aynaların şekil ve görüntü özellikleri birbirinden farklıdır.
A) Çukur Aynalar
Yansıtıcı yüzeyi, bir kürenin iç yüzeyi gibi çukur olan aynalara çukur ayna adı verilir. Metal kaşıkların iç yüzeyi, makyaj aynaları, diş hekimlerinin kullandığı aynalar çukur aynalara örnek olarak verilebilir. Yine günlük hayatta araba farlarında, el fenerle-rinde, projeksiyon cihazlarında, ışık mikroskopların-da çukur aynalar kullanılır.
B) Tümsek Aynalar
Yansıtıcı yüzeyi bir kürenin dış yüzeyi gibi tümsek olan aynalara tümsek ayna adı verilir. Metal kaşıkların dışa doğru kavisli olan arka kısmı tümsek aynaya örnek gösterilebilir. Tümsek aynalar, büyük bir alanın görüntüsünü küçük bir alanda gösterip geniş görüş alanı sağladığı için genellikle güvenlik amaçlı kullanılır. Ayrıca marketlerdeki köşe aynaları, keskin dönüşlerin olduğu yollardaki aynalar, arabaların altlarının incelenmesinde kullanılan aynalar ile taşıtların yan aynaları tümsek aynalardandır.
AYNALAR VE GÖRÜNTÜ ÖZELLİKLER
Arka yüzeyi parlatılmış camlara ayna denir.
Aynaların arkası gümüş veya alüminyum içeren
bileşikler ile sırlanır (kaplanır). Parlak ve düzgün
yüzeyler de ayna görevi görmektedir. Aynalar üzerine
düşen ışığın tamamını yansıtır. Işığı yansıtma
özelliğinden dolayı cisimlerin aynalarda görüntüsü
oluşmaktadır.
Aynalar, yansıtıcı yüzeylerin şekillerine göre
gruplandırılır.
Çukur Aynalar
Tümsek Aynalar
1. DÜZLEM AYNALAR (DÜZ AYNALAR)
Yansıtıcı yüzeyi düz olan aynalara düzlem
ayna ya da düz ayna adı verilir. Durgun su yüzeyi,
parlak ve düz bir metal levha, pencere camı gibi yü-
zeyler düz ayna görevi görürler.
Düz aynalar, gündelik hayatta birçok yerde
karşımıza çıkar. Cisimlerin aynı büyüklükte görüntü-
lerini elde etmek için evlerde, mağazalarda, iş yer-
lerinde ve çeşitli teknolojik araçlarda kullanılır. Isı ve
ışık yalıtımı sağlamak için binaların dış cepheleri,
ayna gibi yansıtıcı camlarla kaplanır. Projeksiyon,
periskop gibi teknolojik araçların yapımında da yine
düzlem aynalardan yararlanılır.
Düz Aynada Görüntü Özellikleri
Cismin aynaya uzaklığı ile görüntünün aynaya
uzaklığı birbirine eşittir.
Cismin boyu ve cismin aynadaki görüntüsünün bo-
yu her zaman birbirine eşittir.
Görüntü her zaman düzdür ve aynaya göre cisimle
simetriktir.
NOT: Simetri, cisim ve cismin görüntüsünün ayna ek-
seninde katlandığında birbiriyle çakışacak biçimde üst
üste gelmesidir.
Ambulans ve itfaiye araçları, hayat kurtarmak
için görev yapan hizmet araçlarıdır. Trafikte diğer
araçlar bu araçlara yol vermek zorundadır.
Aynalarda görüntünün cisimle simetrik olması
sebebiyle öndeki araçların sürücüleri, ters yazılan
itfaiye ve ambulans yazısını araçlarındaki aynalardan
düz olarak okurlar. Böylece sürücüler, arkadaki am-
bulans ve itfaiye araçlarını fark edip yol verirler.
2. KÜRESEL AYNALAR
Yansıtıcı yüzeyi küresel olan aynalara denir.
Çukur ayna ve tümsek ayna olmak üzere iki gruba
ayrılır. Bu aynaların şekil ve görüntü özellikleri birbi-
rinden farklıdır.
A) Çukur Aynalar
Yansıtıcı yüzeyi, bir kürenin iç yüzeyi gibi
çukur olan aynalara çukur ayna adı verilir. Metal
kaşıkların iç yüzeyi, makyaj aynaları, diş hekimlerinin
kullandığı aynalar çukur aynalara örnek olarak verile-
bilir. Yine günlük hayatta araba farlarında, el fenerle-
rinde ve ışık mikroskoplarında çukur aynalar kul-
lanılır.
Açıklama:
aynalar konusunda birini kendi bilgilerimle diğerini bir İnternet sitesinden aldım hatta sitenin isminide söyleyim "Fensepetim.com"
Işığın soğrulması
Işığın cisimler tarafından tutulmasına ışığın soğurulması denir. Işığın madde tarafından soğurulması maddenin sıcaklığını artırır. Işığın soğurulmasında ışık enerjisi, ısı enerjisine çevrilir.
* Beyaz cisimler ışığın tamamına yakınını yansıtırken, siyah cisimler ışığı soğurur.
* Saydam cisimler ışığın büyük bir kısmını ilettikleri için ışığın soğurulması az olmaktadır.
* Mat ve koyu renkli cisimler ışığı daha çok soğur-maktadır. Bu nedenle kışın koyu renkli elbiseler giyerken, yazın açık renkli elbiseler tercih ederiz.
Işığın soğurulmasının etkileri
– Cisimlerin sıcaklıklarını artırır.
– Güneş panelleri sayesinde elektrik üretiriz.
– Güneş ışığı altından kalan besinler bozulur.
– Giysilerimizin renklerinin solmasına neden olur.
– Güneş ışığının soğurulması ile bitkiler fotosentez yaparlar.
– Işığın soğurulması ile tuzlu suyu damıtarak tatlı su elde ederiz.
– Pencereden evin içerisine gelen güneş ışığın soğurulması sonucu evimiz ısınır.
– Yanıcı ve patlayıcı tankerler fazla ısınmaması için açık ya da parlak renkte yapılır.
IŞIĞIN SOĞURULMASI
Işığın cisimler tarafından tutulmasına ışığın
soğurulması denir. Işığın madde tarafından soğurul-
ması maddenin sıcaklığını artırır. Işığın soğurulma-
sında ışık enerjisi, ısı enerjisine çevrilir.
Beyaz cisimler ışığın tamamına yakınını yansıtır-
ken, siyah cisimler ışığı soğurur.
Saydam cisimler ışığın büyük bir kısmını ilettikleri
için ışığın soğurulması az olmaktadır.
Mat ve koyu renkli cisimler ışığı daha çok soğur-
maktadır. Bu nedenle kışın koyu renkli elbiseler
giyerken, yazın açık renkli elbiseler tercih ederiz.
Işığın soğurulmasının etkileri
- Cisimlerin sıcaklıklarını artırır.
- Güneş panelleri sayesinde elektrik üretiriz.
- Güneş ışığı altından kalan besinler bozulur.
- Giysilerimizin renklerinin solmasına neden olur.
- Güneş ışığının soğurulması ile bitkiler fotosentez
yaparlar.
- Işığın soğurulması ile tuzlu suyu damıtarak tatlı su
elde ederiz.
- Pencereden evin içerisine gelen güneş ışığın
soğurulması sonucu evimiz ısınır.
- Yanıcı ve patlayıcı tankerler fazla ısınmaması için
açık ya da parlak renkte yapılır.
BEYAZ IŞIĞIN RENKLERİNE AYRILMASI
Güneş ışığı beyazdır. Beyaz ışık kırmızıdan
mora kadar birçok rengin birleşmesi ile oluşur.
Beyaz ışık prizmadan geçirilecek olursa
kendini oluşturan renklere ayrılır. Beyaz ışığın
prizmadan geçtiğinde en az kırılan kırmızı, en fazla
kırılan ise mordur.
Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, mor renkler
oluşur. Bunu ezberlemek için aşağıdaki kodlamayı
kullanabiliriz.
KuTu SaYaMaM
*** Beyaz ışığın renklerine ayrılmasına (ışık tayfı)
örnekler
* Avizelerde,
* CD üzerinde,
* Gök kuşağında,
* Sabun köpüğünde,
* Suyun üzerine düşen yağ damlasında oluşur.
CİSİMLERİN RENKLİ GÖRÜNMESİ
Etrafımızdaki cisimleri görebilmemiz için
cisimlerden ışığın yansıması gerekir. Cisimlerin renkli
görünmesinin nedeni bazı renkleri yansıtması, bazı
renkleri de soğurmasıyla ilgilidir.
NOT: Cisimler yansıttıkları renkte görünürler.
Sonuç olarak beyaz renkte olan cisimler bütün
renkleri yansıtır. Siyah cisimler ise üzerine gelen
bütün renkleri soğurur.
GÜNEŞ ENERJİSİNİN GÜNLÜK HAYATTA KULLANIMI
Güneş enerjisinden yararlanmak amacıyla
geliştirilmiş teknolojik araçlardan biri, güneş kollek-
törleridir (güneş panelleri). Bu sistemlerde siyaha
boyalı bir yüzey üzerinde dolanan borular vardır.
Siyah renkli yüzey, güneş ışınlarını soğurup boruların
içindeki soğuk suyu ısıtır. Isınan su evlerde ve birçok
alanda kullanılır.
Güneş enerjisinden
faydalanmanın bir başka
yolu da güneş ocaklarını
kullanmaktır. Çukur ayna-
nın odağına konan siyaha
boyalı çaydanlığa güneş ı-
şınları düşer ve bu ışınlar
soğurulur. Böylece çaydan-
lığın içindeki su kaynar.
Güneş ışığı kullanılarak deniz suyu damıtılıp
içme suyu elde edilebilir. Damıtma yöntemini üçüncü
ünitemizde öğrenmiştik. Bu sistemde tabanı siyaha
boyalı bir havuza deniz suyu konur. Havuzun üzeri
şeffaf bir kapak ile örtülüp kenarlarına ise bir kanal
açılır. Güneş ışığı havuzun içindeki suyu ısıtıp buhar-
laştırır. Buharlaşan su, kapağa çarpıp yoğuşarak
kenarlardaki kanallara akar. Böylece, tuzlu sudan saf
su elde edilir.
Güneş enerjisinin bir başka kullanım alanı da
elektrik enerjisi üretimidir. Günümüzde bu yöntemle
çalışan birçok araç kullanılmaktadır. Örneğin trafik
ışıklarında, saatlerde, hesap makinelerinde, evlerin
aydınlatılmasında, uzay araçlarına elektrik sağlanma-
sında ve daha birçok alanda güneş pilleri ile elde
edilen enerji kullanılır. Bu sistemlerin çalışma şekli de
güneş pillerinin koyu renkli bir zemine sahip olup
güneş ışığını soğurması şeklindedir.
Beyaz ışık Kırmızı ışık
Beyaz ışık altında kırmızı renkli cisim kırmızı
renkte görünür.
Beyaz ışık Yeşil ışık
Beyaz ışık altında yeşil renkli cisim yeşil renkte
görünür.
Beyaz ışık Mavi ışık
Beyaz ışık altında mavi renkli cisim mavi renkte
görünür.
Beyaz ışık Yansıma yok
Beyaz ışık altında siyah renkli cisim siyah renkte
görünür.
Beyaz ışık Beyaz ışık
Beyaz ışık altında beyaz renkli cisim beyaz renk-
te görünür.
Kırmızı Cisim
Yeşil Cisim
Mavi Cisim
Siyah Cisim
Beyaz Cisim
Thank you for visiting our website wich cover about Fen ve Teknoloji. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.