Fiilimsiler hakkında bilgi veriniz ve örneklerle pekiştiriniz.
#OptiSınav​


Sagot :

Fiilimsiler : Fiilimsiler fiillere benzeyen fakat fiil olmayan sözcük türleridir. Fiilimsiler fiillerden turemislerdir fakat fiil değildirler. Cümlede kullanılırken isim soylu gibi kullanılır fakat fiilimsiler fiil soylu sözcük grubundadır. Kısacası ; cümlede isim soylu gözüken fakat aslında fiil soylu olan sözcüklere Fiilimsi denir.

Not ; Fiilimsiler ; fiillere gelen yapım ekleriyle oluşan sözcük türleridir.

Örneğin ; yazmak fiilini " yazıyorum" şeklinde çekilmeyebiliriz fakat bu fiile " yazan " sıfat fiili gelince yaziniyorum şeklinde çekimleyemeyiz

Fiilimsilerin Özellikleri

  • Fiilimsiler olumsuzluk eki dışındaki (-maz/-mez/-ma/-me) fiil çekim eklerini alamazlar
  • Fiilimsiler isim çekim eklerini (çokluk eki/hâl ekleri/ iyelik eki/ ilgi eki ) alabilirler.
  • Fiilimsiler kullanıldığı cümlede yan cümlecikler oluştururlar
  • Fiilimsiler genel olarak isim Fiil, sıfat fiil ve zarf fiil olmak üzere üçe ayrılır.

İsim fiiller

İsim fiillere mastar fiiller de denir ve fiile gelen -ma,-me, -mak,-mek,-ış,-iş ,-uş, -üş ekleriyle yapılır. Bu ekleri kolayca aklımızda tutabilmek için MAyIŞMAK şeklinde kodlayabiliriz.

Not : İsim fiil eklerini olumsuzluk eki ile karistirmamaliyiz.

Not : İsim fiil eklerini olumsuzluk eki ile karistirmamaliyiz. Olumsuzluk ekleri geldiği fiile olumsuzluk anlamı katarlar.

  • İsim fiiller isim çekim eklerini alabilirler.
  • Bazı kelimeler isim fiil eki almasına rağmen zamanla kalıplaşmış kelimelere dönüşürler. Bunlar, isim fiil olmazlar.

Örnek : Dolaptaki dolma bitmiş.

Dışarıdaki kazmayı buraya getir.

Çok fazla dondurma yiyince hasta oldum.

Çakmak ile oynamak çok tehlikelidir.

Buradaki örneklerde isim fiil eki alan sözcükler zamanla kalipasmis sözcük olmuşlardır ve isim fiil olmaktan çıkmışlardır.

Sıfat fiiller

Fiillere gelen -an,-en,asi,-esi,-maz,-mez,-ar,-er,-dik,-dik,-acak, -ecek, -miş, -mış. ekleri ile oluşur.

Bu ekleri kolayca aklımızda tutabilmek için A

AnAsiMezArDikEcekMiş. şeklinde kodlayabiliriz.

Örnek Çalışan çocuk derslerinde başarılı oldu.

Yaralananlar hastaneye kaldırıldı

Görünenler hayra alamet değil.

Not: Sıfat fiil eklerinden - maz - Mez ekleri ile olumsuzluk eki karıştırılmamalıdır. Olumsuzluk eki geldiği sözcüğe olumsuzluk anlamı katmaktadır.

Zarf Fiil

Zarf fiiller birleşik bir cümlede iki cümleyi birbirine bağlarlar. Bu nedenle de bağlaç görevi görebilirler. Zarf fiiller çekim eklerini alamazlar. Zarf fiiller, fiile gelen -ken, -alı, -eli, -madan,-meden, -ince, -ınca, -ip, -ıp, -arak, -erek, -dıkça, -dikçe, -e....-e, -a....-a, -r....-maz/-mez, -casina, -cesine, -dığında, -diğinde, -meksizin, -maksizin, fiillerini alırlar.

Örnek : Seninle Samsun'a gelince konuşuruz.

Dereyi görmeden paçayı sıvamak doğru değildir

Dışarıya koşa koşa çıktı.

Küçükken doya doya oyun oynardık.

#OptiSınav