Cevap:
Çalıkuşu Romanının Zamanı Nedir
Reşat Nuri Güntekin’in, “Çalıkuşu” romanı 1922 yılında yayımlanmıştır. Romanda geçen olaylar XX. yüzyılın ilk çeyreğine aittir. Feride’nin Kuşadası’nda bulunduğu sırada Birinci Dünya Savaşı patlak vermesi bunu açıkça gösterir. Yazar, XX. yüzyılın başlarındaki türk toplumundan bir kesit sunmuştur.
Feride, köşkten ayrıldıktan sonra yaklaşık bir ay tayin işlemlerinin bitmesini bekler. Köşkten ayrıldığı gece sütninenin evinde kalır, Daha sonra Gülmisal Kalfa’nın yanında kalır. Bu bir ayın sonunda Feride’nin B... vilayeti merkez rüştiyesine tayin edilir. Feride, “Yabancı bir şehirde (B...’de) yabancı bir otel odasında, sırf bitip tükenmeyecek gibi görünen bir gecenin yalnızlığına karşı koymak için” (s.7) hatıralarını yazmaya başlar. Başka bir deyişle Feride, köşkten ayrıldıktan bir ay sonra hatıralarını yazmaya başlar. Feride’nin sürekli olarak yazı yazdığını gören otelin odacısı Hacı Kalfa, onun ne yazdığını merak eder. “Geldiğin günden beri gece demezsin gündüz demezsin, yazarsın da yazarsın. Ne bitip tükenmez yazıdır bu? Mektup desem değil; mektup, deftere yazılmaz. Kitap desem değil, bizim bildiğimiz, kitabı saçlı sakallı ulemalar yazar. Sen parmak kadar çocuksun. Öyleyse ne yazarsın böyle durup dinlenmeden?” (s.109) Feride hatıralarını yazmaya başladığında yirmi yaşındadır. Feride iki buçuk yaşından genç kızlık dönemine kadar başından geçen olayları anlatır. Olayların anlatımı sırasında yer yer zamanda atlamalar yapılır. Örneğin; Kâmran’ın Avrupa’ya gidişile dönüşü arasındaki dört yıllık zaman dilimi atlanmıştır. “mamafih bu dört sene Müjgân’ın korktuğundan çok daha çabuk geçti.” (s.97) Feride, iki buçuk yaş ile yirmi yaş arasındaki dönemi bitirir. bu andan itibaren Feride, yaşadığı olayları bazen günü gününe bazen de belli zaman aralıklarıyla yazar. “Bu sabah uyandığım vakit günlerden beridevam eden yamuru dinmiş buldum.” (s.132) Bugün, akşama doğru bir Çeçen arabasıyla Zeyniler’e geldim.” (s.155) “Defterime bir aydan beri el sürmemiştim.” (s.198) “Bugünkü programımın öğleden sonraki kısmı, geldim geleli çantamda duran defterime son altı ayın vakalarını yazmaktı.” (s.266)
Feride, Hayrullah Bey’le evlendiği güne kadar hatıralarını bu şekilde yazar. Feride’nin köşkten ayrıldıktan sonra Hayrullah Bey’le evlendiği güne kadar geçen zaman dilimi yaklaşık beş yıldır. Feride hatıra defterinin ilk satırlarını B...’de, bir otel odasında yazmaya başlar; son satırlarını ise, Hayrullah Bey’le evlendikten bir gün sonra, defterinin yaprakları bittiği için mavi kabına yazmıştır. Feride defter bittiğinde yirmi beş yaşındadır.
Romanın ilk dört bölümü Feride’nin hatıra defterinden oluşur. Burada geçen olaylar, yirmi yılı aşkın bir zaman dilimini kapsar. Hatıra defterinin başında Feride iki buçuk yaşındadır, bitiminde ise yirmi beş yaşındadır.
"Romanın beşinci bölümünde yaşananlar ise, iki aylık bir zaman dilimini kapsar. Bu bölümde olaylar hâkim (yazar) anlatıcı tarafından aktarıldığı için vaka zamanı ile anlatma zamanı arasındaki boşluk kalkar. Olaylar, yaşandığı anda aktarılır. Çünkü hâkim (yazar) anlatıcı, olayları anında görme, duyma ve anlatma imkânına sahiptir. “Vakit, gece yarısını geçiyordu. Köşk, çoktan uyumuştu. Müjgân, omuzlarında bir ince atkı, elinde küçük bir şamdanla odasından çıktı. Ayaklarının ucuna basa basa, dura dura Kâmran’ın kapısına geldi. Odada ne ses, ne ışık vardı. Genç kadın yavaşça kapıya dokundu.”
Açıklama:
umarım yardımcı olmuşumdur en iyi secermisin:)