Hıristiyanlarca kutsal sayılan Hz. İsa’nın doğum yeri Kudüs ve dolayları, VII. yüzyıldan beri Müslümanlar’ın elinde bulunuyordu. Avrupa’da yaşayan Hıristiyanlar’ın bu kutsal yerleri Müslümanlar’dan almak için giriştikleri seferlere Haçlı Seferleri denir. Bu seferlere katılan Hıristiyanlar, sefere çıkarlarken göğüslerine ve kalkanlarına, seferden dönerlerken de sırtlarına kırmızı birer haç işareti koyuyorlardı. İşte bunun için de kendilerine Haçlı denmiştir. 1096 ile 1270 yılları arasında yapılan sekiz Haçlı seferinden sadece birinci ve dördüncü seferlere krallar katılmamıştır. En önemli seferler ise birinci ve üçüncü Haçlı seferleridir.
Haçlı Seferleri’nin Sebepleri
Dinî Sebepler
Dinlerine çok sıkı bağlı olan bazı Hıristiyanlar, Kuluni Tarikatı’nın kışkırtması sonucu, kutsal sayılan yerlerin mutlaka alınması lâzım geldiğine inandılar. Tarikat mensupları, Tanrı’nın ve Hz. İsa’nın da bunu istediklerini her tarafta söylemeye başladılar. Ayrıca Hıristiyan inancına göre, Hz. İsa’nın uğruna ölen bir kimse günahlarından kurtulacağı gibi doğruca cennete gidecekti. Daha önceleri kutsal yerleri ziyaret ederek ülkelerine dönenlerin, Müslümanlar’dan devamlı şikâyetleri de Kudüs’ün Müslümanlar’dan geri alınması fikrini körüklüyordu.
Türk İlerleyişi Karşısında Bizans’ın Batı’dan Israrlı Yardım İstekleri
XI. yüzyıldan itibaren Selçuklular’ın baskısı altında kalan ve Anadolu’yu ellerinden çıkartan Bizanslılar, Türkler’in İstanbul önlerine kadar yaklaşması üzerine Papa’ya başvurarak acele yardım istediler. İstanbul’un düşmesi hâlinde Türk ilerlemesini hiçbir kuvvetin durduramayacağını ve Avrupa’nın da büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalacağını bildirdiler.
Ekonomik Sebepler
O zamanki ticaret yolları olan ipek ve baharat yollarını ellerinde bulunduran Türk ve diğer Müslüman devletler, bu sayede çok zengin olmuşlardı. Halbuki Avrupa, yokluk içinde, köylüler aç, halk yoksul ve soyluların birçoğu işsiz durumda idi. Kendilerine gerekli olan malların bolluğunu, İslâm ülkelerinin zenginliğini, halkının refahını görüp ülkelerinde daha da abartarak anlatıyorlardı. Bunları duyan Avrupalı halk da buraları ele geçirmenin yollarını aramaya başlamıştı. Bunlara senyör ve şövalyelerin macera arzuları da eklenince, seferlerin düzenlenmesi kaçınılmaz oldu.
I., II., III., IV. Haçlı Seferleri
Haçlı seferlerinin hazırlanmasında Papa II. Urben ve Papaz Piyer Lermit başlıca rol oynadılar. Papa, 1095 yılında Fransa’nın Klermon şehrinde toplanan konsilde, senyörleri, şövalyeleri ve bütün Hıristiyanlar’ı, Müslümanlar’la savaşa çağıran etkili bir konuşma yaptı. Sefere katılacak olan herkesin, kilisenin himayesinde olacağını ve günahlarının da bağışlanacağını söyledi. Bunda sonra Piyer Lermit de üstü başı yırtık, elinde haç olduğu hâlde bütün Fransa’yı ve Avrupa’yı dolaştı. Halkı, Haçlı seferlerine katılmak için teşvik etti.
