Sagot :
[tex]\color{purple}\text{Selám<3 \:}[/tex]
Cevap ektedir.
SES OLAYLARI
1) Ünsüz Benzeşmesi
Türkçede sert ünsüzle biten bir sözcüğe yumuşak ünsüzlerden "c, d ,g "ile başlayan bir ek geldiğinde ,ekin başındaki ünsüz değişerek sertleşir. Bu ses özelliğini ünsüz uyumu ünsüz sertleşmesi ve ünsüz benzeşmesi denir .Bu ses olayının ünsüz benzeşmesi denmesinin sebebi kelime sonundaki sert ünsüzün yanına gelen yumuşak ünsüzü kendine benzetmesidir .
Sert ünsüzler: f,t,k,ç,ş,h,p'tır.
Yumuşak ünsüzler: c,d,g,b,ğ ... 'dır.
2) Ünsüz Yumuşaması
"p,ç,t,k" harfleriyle biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek geldiği zaman "b,c,d,g"
ye dönüşürler. Buna ünsüz yumuşaması denir .
p ünsüzü → b ünsüzüne
ç ünsüzü → c ünsüzüne
t ünsüzü → d ünsüzüne
k ünsüzü → g ve ğ ünsüzüne
dönüşüp yumuşarlar.
3) Ünlü Düşmesi
Son hecesinde dar ünlü ( i,ı,u,ü ) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında son hecedeki dar ünlü düşer. Buna ünlü düşmesi denir.
Örnek :
- Oğul +u = Oğulu ( u düşmüştür)
- Gönül + ü = Gönlü (ü düşmüştür)
- Beyin + imiz = Beynimiz ( i düşmüştür)
4) Ünsüz Düşmesi
Türkçe de "-k" ünsüzüyle biten bazı kelimeler "-cik,-cık" eklerini aldıklarında sözcüğün sonundaki -k düşer buna ünsüz düşmesi denir.
Örnekler :
- Ufak + cık → Ufacık
- Küçük+ cük → Küçücük
- Minik+ cik → Minicik
5) Ünlü Türemesi
"cık " eki geldiği zaman ortaya yeni ünlü çıkmasına denir.
Örnek :
- dar + cık = daracık
- az + cık = azıcık
- genç + cik = gencecik
6) Ünlü Türemesi
Bir sözcüğe ek getirildiğinde ya da sözcüğün başka bir sözcükle birleşmesi sonucunda bir sesin ortaya çıkmasına denir.
Örnekler:
- Af + etmek → affetmek
- Red+etmek → Reddetmek
7) Ulama
söyleyiş ile ilgili olan bir ses olayıdır ünsüzle biten bir kelimeden sonra ünlüyle başlayan bir kelime geldiğinde iki kelime birbirine bağlanarak okunur bu kuralı ulama denir ulama sadece söyleyişte olur .
[tex]\color{purple}\text{@lClara❧\:}[/tex]
Cevap:
MERHABA
Açıklama:
SES OLAYLARI:
https://eodev.com/gorev/13045485?utm_source=android&utm_medium=share&utm_campaign=question
SERT ÜNSÜZ: P, ç, t, k
YUMUŞAK ÜNSÜZ:B,c D, g
BUNA GÖRE BU METİNDEKİ SES OLAYLARINI BULALIMM..
- Kapısından
P, ç, t, k harflerinin b, c, d, g harflerine dönüşmesiyle ünsüz yumuşaması olur. Burda da "dan" ekinin aslı "tan" dır. Yani "yan" dan "dan" ekine dönüşmüştür.
- Girecek
P, ç, t, k harflerinin b, c, d, g harflerine dönüşmesi ünsüz yumuşaması dır. Burda da "cek" ekinin aslı "çek" dir.
- Tıpkı
Burda yumuşak ünsüzlerden "g" harfi sert ünsüze "k" harfine sertleşmiştir. Burda ünsüz sertleşmesi vardır.
- Çağrıştırıyordu
Yumuşak ünsüzlerden "D" harfi sert ünsüzlerden "t" harfine sertleşti. Bu yüzden Burda ünsüz sertleşmesi vardır. Ve burda ünlü düşmesi var. Kelimenin kökü "çağrı" dır ve dolayısıyla da I harfi düştüğü için ünlü düşmesi vardır.
- Pençeli
Yumuşak ünsüzlerden "C" harfi sert ünsüzlerden "ç" harfine dönüşmüştür. Bu yüzden bu kelimede ünsüz sertleşmesi vardır.
- Kalınca
Sert ünsüzlerden "ç" harfi yumuşak ünsüzlerden "C" harfine dönüştüğü için burda ünsüz yumuşaması vardır.
- Karanlığın
Burda ünsüz sertleşmesi var. "k" harfi "Ğ" harfine dönüştü.
- Karanlığın içinde
Burda Ulama vardır. Kelimenin son harfi ünsüz, ikinci kelimenin ilk harfi ünlü olduğu için bu kelimede ulama vardır.
- Dövdüğü
Burda ünsüz yumuşaması var. "k" harfi "Ğ" harfine dönüştü.
- Kazanmıştı
Ünsüz sertleşmesi var. "D" harfi "t" harfine dönüştü.
- Yatağanların
Ünsüz yumuşaması vardır. "k" harfi "Ğ" harfine dönüştü.
- Çeliğe
Ünsüz yumuşaması vardır. "k" harfi "Ğ" harfine dönüştü.
- Yalnız
Burda ünlü düşmesi vardır. Kelimenin asıl kökü "Yalın" //yani sade//dir. Burda ünlü harflerden "I" harfi düşmüştür.
- Oldukça
Burda ünsüz sertleşmesi vardır. "C" harfi "ç" harfine dönüştü.
BAŞARILAR
#OPTİTİM
#(S)ÖZELTİM
team!
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.