13. 1. Sinemada gönül'ü görmüşler. 2. Gönlüm hep seni arıyor. Yukandaki 1. cümlede Yukarıda 1. cümle ünlü düşmesi olmamıstır Bunun neden hangisinde doğru açıklanmıştır? A) Cümlenin başında olmadığı için ünlu düşmesi olmaz. B) Özel adlarda ünlü düşmesi olmaz C) Cümlenin ortasındaki sözcüklerde Ünlü düşmesi olmaz D) I hartiyle biten sözcüklerde ünlo düşmesi olmaz​

Sagot :

Cevap:

B şıkkıdır

Açıklama:

Ad isimlerde ünlü düşmesi olmaz.

  • Cevabın B) olması gerekiyor çünkü özel isimlere gelen eklerde, ünlü düşmesi olayı görülmez. Burada 2. cümleye baktığımızda gönül kelimesi, tam anlamında kullanıldığı için gönül kelimesine gelen -üm eki sayesinde gönülüm değil de gönlüm şeklinde olmuş ve ü harfi düşmüştür. Ancak 1. cümleye bakacak olduğumuzda buradaki gönül, kız çocuklarına verilen bir isimdir ve bu yüzden özel isimdir. Özel isim olduğu sebebiyle de gelen ü eki hem kesme işareti ile ayrılmış, hem de ü harfi düşmemiş ve Gönül'ü şeklinde olmuştur.

>>Ünlü Düşmesi: Bazı kelimelere gelen ekler sebebiyle kelimenin içinden bir sesli harf düşer. Bu duruma da ünlü düşmesi denir. Ünlü düşmesinde her kelimeye değil bazı kelimelere gelen çekim ekleri bunlar bazı hal ekleri sayesinde, kelimenin kök kısmında bulunan a,e,ı, i,o,ü,u,ü harflerinden birisinin yok olmasıdır ünlü düşmesi. Örnekler verelim,

  • → Akıl kelimesine çekim eki aynı zamanda belirtme hal eki olan -ı eki getirdiğimizde kelime aklı şeklinde olur. Burada akıl kelimesine ı eki gelmesi ile beraber akıl kelimesinin içindeki ı harfi düşer ve akl olur. Buna da ı eki gelinde aklı şeklinde olmaktadır. Başka bir örnek; Omuz kelimesine bakalım. Omuz kelimesine yine çekim eklerinden -umuz ekini getiriyoruz. Bu durumda kelime omzumuz şeklinde oluyor. Burada ise omuz kelimesine umuz ekini getirdiğimizde omuz kelimesinin içinden u harfi düşüyor ve omz şeklinde oluyor. Buna da umuz eki gelince omzumuz şeklinde olmuş oluyor. Başka örnek verecek olursak burun kelimesine örnek verelim. Burun kelimesine -un çekim ekini getirelim. Un ekini getirdiğimizde kelime artık burunun diye değilde burnun şeklinde oluyor. Burada da burun kelimesine -un eki gelmesiyle beraber burun kelimesinin içindeki u sesli harfi düşüyor yok oluyor ve böylece burn olmuş oluyor. Buna da un ekini getirdiğimizde artık kelime burnun diye olmuş oluyor. Bir örnek daha verelim, oğul kelimesine bakalım. Bu oğul kelimesine -u ekini getirdiğimizde oğulu diye değil de oğlu diye oluyor. Burada oğul kelimesine u eki gelince oğul kelimesindeki u harfi düşüyor ve oğl oluyor. Buna da u eki getirince artık kelime oğlu şeklinde olmuş oluyor. Bir örnek daha, alın kelimesini bu sefer bakalım. Alın kelimesine önce -ı sonra -nın eklerini getirdiğimizde kelime alınının diye değil alnının diye olmuş oluyor. Bura da da alın kelimesine gelen eklerden dolayı alın kelimesinden ı harfi düşüyor ve aln oluyor. Buna da ının eki gelince kelime alnının şeklinde olmuş oluyor.

#OptiTim