Cevap:
Açıklama:
Nazım biçimi: Koşma.
Nazım birimi: dörtlük
Ölçüsü: 6+5 =11'li ve 4 + 4 + 3 = 11’li hece.
Türü: Lirik şiir.
Konusu: Ozan, yaşlılık günlerinde güzellerin kendisine eskiden olduğu gibi yüz vermediğini söylüyor, bundan yakınıyor, duyduğu üzüntüsünü anlatıyor
Temi: Aşk ve ondan doğan acı, kırılan umutlar, gençlik özlemi.
ı: abcb dddb/eeeb/fffb.
Kafiyeli olan "Sağ iken/bağ iken" sözcüklerindeki "iken" sözcükleri rediftir. "Sağ bağ" sözcüklerinde ise ortak kafiye sesi "AĞ" olup tam kafiyedir.
Dil özellikleri:
a) Dil sade, anlatım yalındır.
b) Halk diline yerleşmiş yabancı kökenli sözcüklere yer vermiştir: Kahpe, viran, tenha, hüküm, azil, sual, mor, sümbül, bağ, evvel.
c) Deyim niteliğinde mecazlı söyleyişlere yer vermiştir: Yalan dünya, tas tas ağu içmek, kahpe felek.
Deyimler-Söz Grupları:
Ağuları tas tas içmek: Çok acı ve çileli günler geçirmek, yüreği acılarla doldurmak.
Mor sümbüllü bağ iken viran olmak: Genç, neşeli ve alımlı iken yaşlanmak, çökmek, karamsarlık içinde gözden düşmek, değersiz bir varlık haline gelmek.
Ala karlı dağ iken yanıp gitmek: Genç, dinç ve sağlıklı iken gücü tükenmek.
Yalan dünya: Geçici, sonu olmayan dünya. Hükmü yürümek : Sözü geçmek.
Söz Sanatları:
Ozan, ilk dörtlükte, kendisini "mor sümbüllü bağ'a", ikinci dörtlükte "ala karlı dağa" benzetmiştir. "Yaslandılar şıvgalarım kırdılar" dizesinde istiare yapılıyor. Şıvga sözcüğünden anlaşılacağı gibi, ozan, kendisini ağaca benzetiyor. Dizede kendisine benzetilen "ağaç" söylenmiyor, benzetilen "ben" ile kapalı istiare yapılıyor.
İçerik Yönünden:
Araştırmalar:
1. Şiirdeki benzetmeler, söz sanatları bölümünde gösterilmiştir.
2. Ozanın umutlarının kırıldığı daha çok şu dizelerde belirtiliyor :
"Kahpe felek vermez benim muradım." "Şimdiden geri benim hükmüm yürümez." "Yaslandılar şivgalarım kırdılar." "Yaz bahar ayında bir od verdiler."
3. Şiirde geçen kimi sözlerin anlamları şunlardır :
Yalan dünya: Geçici, sonu olmayan dünya. Ozan bu sözle dünyaya geçici gözle bakıyor. İslam inancının etkisiyle çilesinin nedeni olarak yazgısını gösteriyor. Bu sözle, insanın ölümlü bir varlık olduğu gerçeğini vurguluyor.
Kahpe felek: Kötü yazgı. Sözdeki "felek" sözcüğü, insanların geleceğini belirleyen bir güç olarak düşünülüyor. İnanışa göre; yazgı, kader bu sözcükle eşanlamlı olarak kullanılıyor. Sözcük, "kahpe" sıfatıyla nitelenerek kötü yazgı anlamında kullanılmış oluyor.
Deli gönül: Hiçbir kural tanımayan, yalnız sevgi peşinde koşan âşık kişi.
Ala karlı dağ: Genç, dinç ve sağlıklı kişi. Sözlük anlamda ise, doruklarından kar eksik olmayan yüce dağ.
Şimden geri: Bundan böyle, artık.
