hatay ticaret ekonomisinin coğrafi özellikleri nelerdir hızlı lütfen

Sagot :

Tarihi M.Ö. 100.000’lere kadar uzanan, geçmişten günümüze pek çok medeniyete

ev sahipliği yapan Hatay’ın tarihi hemen hemen insanlık tarihi kadar eskidir.

Neredeyse her medeniyetin izlerini taşıyan Hatay, sahip olduğu kültürel mirasla

yetinmemiş; bugün de Türkiye’nin en büyük üretim ve dış ticaret merkezlerinden

biri haline gelmiştir.

1,5 milyondan fazla nüfusa sahip ilimizde 37 binden fazla kayıtlı esnaf

bulunmaktadır. Ahilik geleneğinden beslenen esnaflarımız şehrimizin en önemli

unsurlarından biri olma durumunu korumaktadır. Bunun dışında coğrafi konumu

gereği Türkiye’nin Ortadoğu’ya açılan kapısı konumunda olan Hatay üretim

kapasitesiyle de Türkiye’ye değer katmaya devam etmektedir. Geleneksel üretimi,

teknoloji ile harmanlayan ilimizde mobilyacılık ve ayakkabı sektörleri uzun yıllar

boyu Hatay’ın üretimdeki can damarı olmuştur. 1.300’den fazla mobilya üreticisine

ev sahipliği yapan ilimiz toplam 5.000 kişinin istihdam edildiği ayakkabı üretiminde

de Türkiye’de erkek ayakkabı üretiminin %35’ini tek başına karşılamaktadır.

Amik Ovası gibi Türkiye’nin en verimli tarım alanlarından sahip olan Hatay’ın

toplam alanının %50’si tarım arazisi konumundadır. Ayrıca ilimizin lokomotifi

konumunda olan demir-çelik sektöründe Hatay, Türkiye’nin yassı çelik üretiminin

%55’ini karşılamaktadır. Ulaştırma ve lojistik alanlarında da Türkiye’nin kapısı

olma özelliğini kullanan ilimizde sadece uluslararası yük taşımacılığı yapan 8.825

adet araç bulunmaktadır. Tüm bunların yanında ülkenin en zengin mutfaklarından

birine sahip olan Hatay, UNESCO tarafından 2017 yılında Türkiye’nin ikinci,

dünyanın 26. gastronomi şehri olarak seçilmiştir.

Kendine has kültürüyle her zaman öne çıkmayı başarmış Hatay’da künefe, çökelek,

defne sabunu ve Hatay İpeği coğrafi işaret almayı başarmıştır. Tüm bunların

yanında tarihi ve doğal güzellikleri ile de ziyaretçilerini büyüleyen ilimiz; kültür,

inanç, doğa ve deniz turizminde de potansiyeli giderek büyütmektedir.

İlimizi tanımak ve yatırım yapmak isteyenlere rehberlik etmesi amacıyla hazırlamış

olduğumuz Hatay İlinin Ekonomik Görünüm Raporu uzun süredir üzerinde

çalışılan bir projedir. Sahip olduğu değerlerle Türkiye’nin en önemli şehirlerinden

biri olan ilimizin olduğu ekonomik değerleri tek bir rapora sığdırabilmek her şeyden

önce büyük bir emek gerektirmektedir. Bu anlamda Ticaret İl Müdürlüğü olarak

pek çok paydaşla ortak çalışmalar yürütülmüştür. Raporun hazırlanmasında sahip

olduğu verileri Müdürlüğümüzle paylaşan kurum ve kuruluşlara verdikleri destek

için teşekkür ederim. Ayrıca raporun hazırlanma sürecinde baştan sona desteklerini

esirgemeyen Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı’na (DOĞAKA) şükranlarımızı

sunmayı bir borç bilirim.
Türkiye, TÜİK verilerine göre 2017 yılında yüzde 7,4 büyümüş ve bu büyüme

sanayi öncülüğünde gerçekleşmiştir. Sanayi sektöründeki büyüme ise 2017’nin

tamamında yüzde 9,2 olarak gerçekleşmiştir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma

Örgütü’nün (OECD) Mayıs 2018 Ekonomik Görünüm Raporu’na göre OECD

ülkelerinin tamamına yönelik büyüme beklentileri 2018 ve 2019 yılları için

sırasıyla yüzde 2.6 ve yüzde 2.5 seviyelerinde iken, Türkiye büyüme tahmini 2018

yılı için yüzde 5.1, 2019 yılı için ise yüzde 5.0’tir.

TR63 Düzey 2 bölgesinde bulunan Hatay ili, TÜİK’in 2016 Aralık ayında iller

bazında yayınladığı 2014 yılı GSYH hesaplamalarına göre, %1,2’lik pay ile ilk

15 il içerisinde bulunmaktadır. Hatay ili ekonomisinde ticaret, tarım, sanayi,

ulaştırma (nakliyecilik) ve inşaat, öne çıkan faaliyetler arasındadır. Hatay ilinde

demir-çelik mamulleri, otomobil filtresi, tarım araç ve gereçleri ve tarımsal ürünler

başta olmak üzere yaş sebze ve meyve ile narenciye üretim ve ihracatı yoğun olarak

yapılmaktadır.

2016 yılında Hatay ilinde bulunan gümrüklerden 3,5 Milyar ABD Doları değerinde

ihracat gerçekleştirilirken 2017 yılında bu rakam 4,4 Milyar ABD Doları’na

yükselmiştir. Hatay ili 2017 yılı ihracatının 2,3 Milyar ABD Doları olduğu

düşünüldüğünde, Hatay ili gümrüklerinden gerçekleştirilen ihracatın içerisinde

farklı illerin de payının olduğu ve bölgenin limanları ve gümrük kapıları ile önemli

bir dış ticaret merkezi olduğu ortaya çıkmaktadır. Hatay ili 2016 yılında Türkiye

ihracat rakamlarına göre en çok ihracat gerçekleştirilen 10. il iken 2017 yılında 9.

sıraya yükselmiştir.

2017 yılı TÜİK verilerine göre Hatay ilinden gerçekleştirilen yaklaşık 2,3

milyar ABD Dolarlık ihracatın % 50’ye yakın bölümünü demir-çelik ana sanayi

sağlamaktadır. Demir-çelik sektörünün ardından ise en fazla ihracat sebze-meyve

ürünlerinde gerçekleştirilmiştir.

Hatay ili, Türkiye’nin hem Kuzey-Güney hem de Doğu-Batı yönlü ekseninde

kesişen bir il olmakla beraber, ticari merkezleri birbirine bağlayan, stratejik bir

konuma sahiptir. Bu sebeple uluslararası yük taşımacılığı için önemli bir geçiş

noktası konumundadır. Dünya üzerinde üç kıtanın kesişme noktası olan nadir

illerden birisidir. Dolayısıyla uluslararası ulaşım ve transit taşımacılığı yoğun şekilde

gerçekleşmektedir. İstanbul’dan sonra Türkiye’nin ikinci büyük tır filosuna sahip

olan Hatay ilinde İskenderun ilçesi, kara, deniz ve demiryolu ulaşımının kesiştiği

bir bölgede yer almaktadır.

Hatay ilinin ekonomik potansiyelini meydana getiren sanayi sektörüne dayalı

olarak yapılabilecek yatırımlar ele alındığında; demir-çelik sanayiine dönük saç

üretimi ve sacın işlenmesi sonucu her tür sanayi makinaları, otomotiv ve beyaz

eşya üretim tesisi, ilde üretilen tüm gıda ürünlerinin işlenmesine dönük yatırımlar

ile rüzgâr enerjisi santralı (RES) ve güneş enerjisi yatırımlarının ön plana çıktığı

görülmektedir.

Hatay ilinin demografi, eğitim, sağlık, ticaret vb. alanlarda mevcut durumunu ortaya

koymak amacıyla hazırlanmış olan bu çalışmanın kamu ve özel sektör temsilcilerine

faydalı olmasını temenni eder, çalışmanın ortaya çıkmasında emeği geçen Hatay

Ticaret İl Müdürlüğü ve Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı’na ve verilerin temininde

özveriyle katkı sağlayan tüm kurum çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım.

(biraz uzun ama en kısa şekilde yazmaya çalıştım)
Umarım yardımcı olabilmişimdir.