Bir kişinin gezip gördüğü yerler hakkında bilgi vermesi, kültürlerini, geleneklerini, coğrafi zenginliklerini, insanların yaşam biçimini edebi bir üslup içerisinde yazıya dökerek anlatmasına gezi yazısı denir. Eskiden gezi yazılarına Arapça kökenli gezen kişi anlamına gelen “Seyyah” kelimesinden türetilmiş “Seyahatname” denirdi. Gezi yazıları toplumun yaşantısını, özelliklerini ve coğrafi güzelliklerini anlatması açısından birçok bilim dalına kaynaklık eder. Gezi yazılarını yurt içi ve yurt dışı gezileri olmak üzere iki başlıkta inceleyen kaynaklar vardır.
Yazar yurt içinde ve yurt dışında gezerken görülmeye değer yerleri, okuyucunun ilgisini çekecek bir şekilde sıkıcı olmadan ve sade bir dille anlatır. İyi bir anlatıma sahip ve dikkat çekebilen gezi yazılarında okuyucu anlatılan yerleri geziyormuş hissine kapılır.
GEZİ YAZISI ÖZELLİKLERİ
Gezi yazılarında anlatıcı kronolojik bir zaman izler.
Dönemin zihniyetini yansıtması açısından birer belge niteliği taşır.
Gezi yazıları iyi bir gözlem becerisi gerektirir.
Gezi yazıları insanların bilmedikleri yerleri görme isteğinden doğmuştur.
Anlatılanlar hayal ürünü değil, gerçeklerdir.
Gezi yazıları ilgi çekici bir şekilde oluşturulmalıdır. Gezilen yerler hakkında ilginç bilgiler verilmelidir.
Gezi yazılarında anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
Öyküleyici, açıklayıcı ve betimleyici anlatımlardan yararlanılır.
GEZİ YAZISI ÖRNEĞİ
Gaziantep Kalesi çok ilginç yerlerden bir tanesidir. Gaziantep Kalesi Allenben deresinin güney kısmında yer alan ve yüksekliğinin ortalama olarak 25 metre civarında bir tepe üzerinden kurulmuştur. Gaziantep Kalesi Milattan Önce 2. ve 4. yüzyılda ilk başta Roma Döneminde gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır. Kule yapısının dairesel biçimde olduğu Gaziantep Kalesi toplamda 36 adet kale burcuna sahiptir. Ancak 12 adet kale burcunun günümüze kadar gelebildiğini görmekteyiz. Gaziantep Kalesinin duvar taşlarının tamamen bolak taşlardan inşa edilmiş olmasıdır. Bu sayede Gaziantep kalesinin oldukça sağlam bir yapıya sahiptir. Gaziantep kalesinin çevresi ise yaklaşık olarak 1200 metre civarıdır.
