Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme! Çünkü Allah hiçbir kibirleneni, övüngeni sevmez."
"Yürüyüşünde tabii ol. Sesini alçalt. Çünkü seslerin en çirkini herhalde eşeklerin sesidir!" (Lokman, 31/18-19)
فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُون
"Evlere girdiğiniz zaman birbirinize, Allah katından mübarek ve hoş bir esenlik dileği olarak, selam verin. İşte Allah, düşünesiniz diye âyetleri size böyle açıklar." (Nûr 24/61)
عن أبي هريرة )ر.ع( أن النبي )ص( قال : والكلِمةُ الطَّيِّبَةُ صدَقَةٌ »
"Güzel söz sadakadır. " (Buhârî, Edeb 34, Cihâd 128, Müslim, Zekât 56)
"Sizden biriniz bir meclise vardığında selâm versin. Oturduğu meclisten kalkmak istediği zaman da selâm versin. Önce verdiği selâm, sonraki selâmından daha üstün değildir. " (Ebû Dâvûd, Edeb 139; Tirmizî, İsti'zân 15)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَن تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنتُمْ لَا تَشْعُرُونَ
Ey iman edenler! Seslerinizi, Peygamber'in sesinin üstüne yükseltmeyin Birbirinize bağırdığınız gibi, Peygamber'e yüksek sesle bağırmayın, yoksa siz farkına varmadan işledikleriniz boşa gider. (Hucurât, 49/2)
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فى رَسُولِ اللّهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّهَ وَالْيَوْمَ الْاخِرَ وَذَكَرَ اللّهَ كَثيرًا
"Gerçekten sizin için, Allah'a ve Ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için Allah'ın Rasülü'nde çok güzel bir örnek vardır." (Ahzâb, 33/21)
ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Ey iman edenler! Allah'ın ve Peygamberinin önüne geçmeyin. Allah'a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz, Allah hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir. (Hucurât, 49/1)
ADÂB-I MUAŞERET VE GÖRGÜ KURALLARI
A. ÂDÂB-I MUÂŞERET
1.Tanımı
2. Önemi
3. Kaynağı
B. ÖZEL İLİŞKİLERDE MUÂŞERET ESASLARI
1. Allah ve Resûlüyle ilişkilerde Âdâp
2. Karı-Koca İlişkilerinde Âdâp
a. Kadın kocasına itaat etmeli
b. Aile mahremiyetlerini muhafaza etmeli
c. Ailenin sırlarını başkalarına anlatmamalı
d. Erkek (koca) helalinden çalışıp evin geçimini temin etmeli
e. Hanımıyla sevgi ve saygıya dayanan bir beraberlik sağlamalı
f. Hoş görülü olmalı
g. Hanımıyla alay etmemeli
h. Ayıp ve kusurlarını araştırmamalı
3. Anne-Baba ve Çocuklar Arasındaki İlişkilerde Âdâp
a. Sevgide mutedil (dengeli) olmak
b. Çocuklarına karşı şefkat ve merhametli olmak
c. Kız erkek ayırımı yapmamak
d. Onlara iyi bir eğitim ve terbiye vermek
e. Karı-koca mahremiyetlerini çocuklarından gizli tutmak
f. Çocukların anne ve babalarına itaat etmeleri
g. Onları üzecek söz ve davranışlardan sakınmaları
h. Anne ve babaları nasıl çocuklarını besleyip büyüttü ve hayata hazırladıysalar, çocukları da, yaşlandıkları zaman onlara iyi bakıp hizmet etmeleri
4. Öğretmen ve Öğrenci İlişkilerinde Âdâp
a. Öğretmen/Hoca ilmiyle amil olmalı
b. Öğrencisine şefkat ve merhamet göstermeli
c. Ders anlatırken öğrencilerin seviyesine inmeli
d. Sorularını cevaplayıp, bilmediği konularda susmalı
f. Öğrenci de öğretmenine itaat etmeli, onu can kulağı ile dinlemeli
g. Soru sorma hakkını istismar etmemeli
h. Hocasına karşı mütevazi ve edepli olmalı
5. Âmir-Memur, İşçi-İşveren İlişkilerinde Âdâp
(Çalışanların uymaları gerekli âdâp)
a. İzin âdâbı
b. Giriş çıkışlarda dikkat edilecek hususlar
c. Yağcılık yapmamak
d. Yapamayacağı göreve talip olmamak
e. Âmirlerine karşı saygılı olmak
f. Verilen vazifeyi en iyi ve verimli bir şekilde yapmak
(Âmirlerin uymaları gerekli adap)
a. Yönetim hakka ve hukuka uygun olarak yapılmalı, keyfi hareket edilmemeli
b. Bağışlayıcı olmalı
c. Davranışlarında mütevazi olmalı
d. Çalışanların gönüllü katılımını sağlamak için, zaman zaman onlarla istişare etmeli
e. Ararında sevgi, saygı ve barışı hakim kılmalı
f. Çalışanlardan hediye almamalı
6. Misafir Ve Misafirlik Âdâbı
a. Ev sahibinin giyim kuşamına önem vermesi
b. Misafiri güler yüzle karşılayıp en güzel kabul göstermesi
c. Misafirlerin bir müddet yalnız bırakılması
d. Yemeğin takdim şekli
e. Yemekte misafirlerle ilgilenmek
f. Misafirlere hizmet
g. Misafirin uğurlanması
(Misafirin uymak zorunda olduğu esaslar)
a. Geleceği zamanı önceden bildirmesi (randevu)
b. Giyim-kuşamına ve temizliğine özen göstermesi
c. İzinsiz ve selamsız ev sahibinin evine girmemesi
d. Kapıyı çalma şekli
e. Ziyaret saatinin ayarlanması
f. Sunulan yemeği beğenmemezlik etmemesi
g. Evde sağa sola gitmemesi veya gözleriyle etrafı teftiş etmemesi.
7. Komşuluk İlişkilerinde Adap
8. Fakir Ve Yetimlerle İlişkilerde Adap
9. Başkalarıyla İlişkilerde Adap
10. Giyim ve Kuşam Adabı
