Gregor Mendel’in bilimsel çalışması(1822-1884) ve buluşlarıyla ilgili yayını (Bitki Hibridleriyle Deneyler-1865) genetiğin (kalıtım ve genlerle ilgili bilimin) başlangıcını gösterir. Mendel, ünlü bilimsel yaklaşımını kullanarak, bir istatistik yöntemle, bitkilerdeki karakterlerin nesilden nesile aktarılmasını çalıştı. Çalışmaları için tüm gereksinimlerini karşılayacak bezelyeyi (Pisum sativum) seçti. Bir nesilden diğer nesile bir karakterin nasıl aktarıldığını anlamak için, saf soy olan iki bezelye türünü yapay olarak tozlaştırdı: Biri “düzgün tohum” özelliğinde diğeri “buruşuk tohum” özelliğinde. Oluşan yeni nesil (F1) ise sadece düz tohum özelliğine sahipti.
F1 neslini kendi arasında çaprazlama (dölleme) deneyiyle çalışmalarına devam etti. F2 neslinde sabit bir oranda buruşuk tohum özelliğini görmek bir süprizdi.
Milyonlarca tohumun kullanıldığı bu deney ile Mendel aşağıdakileri kanıtlamayı başardı:
Üreme sırasında aktarılan karakterler değil bu karakterlerden sorumlu olan “faktörler”dir.
Her organizma bu faktörlerden ikisini, her birini bir ebeveynden, kalıtım yoluyla alır.
Bir “faktör”, çekinik olan diğeri üzerinde baskın olabilir. Bir özellik kendini gösterir ya da göstermez ama bunun dışında bir ara durum yoktur.
Yukarıdaki "faktör" kelimesi 20.yüzyıl başlarına kadar keşfedilmemiş olan "gen" kelimesi yerine kullanılmıştır. Mendel'in yayınları o dönemde beklenen etkiyi yaratmamış ve yeniden keşfedilmek üzere neredeyse yarım yüzyıl beklemek zorunda kalmıştır.
Basamak basamak izleyebilmek için 'bir sonraki basamak' butonuna tıklayınız.
Öğrenme Hedefleri
Mendel’in monohibrit deneyinin basamaklarını göstermek.
Fenotip ve genotipi ayırt etmek: Aynı fenotip birden çok genotipe nasıl karşılık gelebilir.
Mendel deneyinin basamakları ve sonuçları ve genetik teorisi arasında bir sonuç çıkarmak.
Punnet karesininin kullanımını anlamak.
