Mērhābā!
Su kaynakları üstten donmaya başlaması sayesinde buzun altında kalan canlılar soğuktan korunmuş olur, suda yaşam devam eder.
›Peki neden su kaynakları üstten donmaya başlar?
- Suyun özkütle farkından kaynaklı su kaynakları üstten donmaya başlar. Soğuk havalarda göl gibi su kütlelerine yüzeyleri donar su donduğunda hacmi genişler. Buzun özkütlesi suya göre az olduğundan (buz, sıvı buzdan daha hafif bu olduğundan) buz dibe batmaz ve suyun yüzeyinde kalır. Bu yüzden buz kütleleri alttaki suyu yaratarak onun donmasını önler. Böylece donan su yüzeyinin altında kalan canlıların donmadan yaşaması mümkün olur.
↪Suyun Canlılar İçin Önemi:
Canlıların temel maddelerinin olan su, hücrelerimizin büyük bir kısmını oluşturur. Miktarı canlıdan canlıya değişebileceği gibi aynı canlının farklı dokularında bile farklılık gösterebilir. İnsanlarda kan plazmasının %90'ı sudan oluşurken kemik dokuda bu oran %20'lere kadar düşebilir.
Suyun özkütle farkının olması özelliği gibi canlılar için önemli olan diğer özellikleri de vardır:
- Kohezyon ve Adhezyon Kuvveti Su molekülleri hidrojen bağları ile birbirine bağlanarak bir arada kalırlar bu çekim kuvveti kohezyon olarak adlandırılır. Suyun farklı bir moleküle tutulmasını sağlayan kuvvete ise adhezyon denir. Suyun bitkilerin odun borularının duvarlarına tutulması bir adezyon örneğidir. Bitkiler suyun bu iki özelliğini kullanılarak topraktan aldıkları suyu yerçekimine zıt yönde taşıyarak yapraklarına ulaştırır.
- Yüzey Gerilimi Suyun hava ile temasta olan yüzeyini kırmak zordur. Çünkü yüzeydeki su molekülleri altındaki diğer su moleküllerine de hidrojen bağı ile bağlıdır. Bu bağlar sayesinde yüzey gerilimi olarak bilinen durum oluşur. Bazı böcekler bu özelliği kullanarak su üzerinde yürüyebilir.
- Buharlaşması Suyun sıvı halden gaz haline geçmesi buharlaşması olarak adlandırılır. Suyun buharlaşma bilmesi için belirli miktarda ısıyı soğurması gerekir. Bu nedenle terleme vücuttan su ile beraber bir miktar ısıyla uzaklaştırır. Böylece vücut ısısının yükselmesi engellenmiş olur.
- Çözücü Özelliği Su birçok reaksiyonda çözücü olarak görev yapar. Bu özelliğinden dolayı su kanda madde taşınımı metabolik atıkların seyreltilmesi, atılımı ve besinlerin sindirimi gibi birçok olayla olaya yardımcı olur. Ayrıca bitkiler topraktaki maddeleri sulu çözünmüş olarak kökleriyle alır.
- Suyun Özgül Isısının Yüksek Olması Suyun özgül ısısının birçok bileşiğin özgül ısısına göre yüksek olmasından dolayı sıcaklık değişimleri hızlı gerçekleşmez. Su sıcak havadaki ısıyı soğurur ve kendi içinde depolanmış ısıyı daha soğuk olan havaya verir. Bu özelliği sayesinde su, hava sıcaklıklarını kararlı hale getirir ve bir ısı bankası olarak görev yapar. İnsan sıcaklığının belirli sınırlar içinde sabit kalmasında suyun bu özelliği önemli görev yapar.
Kolay Gelsin^^
#mimoza
