Sagot :
Açıklama:
1-3. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Orhun Yazıtları’nın önemi günümüzden yaklaşık 1300 yıl öncesine dair Türk dili, tarihi, kültürü hakkında sahip olduğu bilgilerden ve bu alanda bir ilk olmasından ileri gelmektedir. Orhun Yazıtları Türk tarihinin bilinen en eski edebî metnidir. Yazıtlardaki sanatlı anlatım, yinelemeler, benzetmeler, aktarmalar, renkler aracılığıyla yapılan somutlamalar, karşıt anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılmasıyla oluşturulan anlatım zenginlikleri, yer yer başvurulan atasözü ve deyimler, kalıplaşmış ifadelerin kullanılması, 1300 yıl öncesine ait bir kitabe için oldukça yüksek bir edebî değer taşımaktadır. Türk edebiyatının ilk edebî eseri olan yazıtlarının yazarlarından Tonyukuk hatıra türünün, Bilge Kağan ise hitabet türünün ilk örneklerini vermişlerdir (Ercilasun, 2004:136). Orhun Yazıtları taşıdığı edebî değerin yanında dil olarak da oldukça önemli bir yere sahiptir. Türk dilinin yazılı ilk örneği olmasına rağmen yazıtlarda kullanılan dilin işlek bir dil (Caferoğlu, 1984:110) olduğu görülmektedir. Günümüz Türkçesiyle mukayese edildiğinde ise aralarında büyük farklılıklar olmadığı görülmektedir. Orhun Yazıtlarındaki dil gerek cümle yapısı, gerek birçok kelime ve fiilleriyle bugünkü Türkçenin temeline sahiptir. Zamanla yumuşayan ve sertleşen sesler ve kelimelerdeki değişen bu ses ve anlam farklılıkları göz önüne alındığında Orhun Yazıtları yadırganmadan okunacak kadar Türkiye Türkçesinin vasıflarına sahiptir (Banarlı, 2004:66). Orhun Yazıtları ve Türkiye Türkçesi arasındaki bu benzerlik aradan geçen 1300 yıllık zamana ve dilin konuşulduğu coğrafyanın değişmesine rağmen Türkçenin ne denli sağlam temeller üzerine kurulduğunun göstergesidir.
Zekeriya BATUR, Gülbike YILDIRIM, Orhun Yazıtlarında Anlama ve Anlatma Becerileri
1. Metne göre Orhun Yazıtları’nda kullanılan dili zengin kılan unsurlar nelerdir?
Cevap:
2. Orhun Yazıtları’nda kullanılan dil ile günümüz Türkçesi arasında ne tür benzerlikler vardır?
Cevap:
3. Türkçenin sağlam temeller üzerinde kurulduğunu gösteren deliller nelerdir?
Cevap:
4. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle tamamlayınız.
Cevap:
a. Nutuk söyleme sanatına hitabet, nutuk söyleyene hatip denir.
b. Büyük komutanların askerlerini coşturmak, onlara cesaret vermek amacıyla yaptıkları konuşmalara askerî söylev denir.
c. Kök Türk Kitabeleri, günümüzde Moğolistan sınırları içerisindedir.
ç. Kök Türk Kitabeleri’ndeki yazılar 1893 yılında Prof. Thomsen ve Radloff tarafından okunmuştur.
Thank you for visiting our website wich cover about Türk Edebiyatı. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.