Cevap:
Karışımlar fiziksel yollarla meydana gelmektedir. Bu nedenle fiziksel yollarla birbirinden ayrılırlar.
KARIŞIMLARIN AYRILMA YÖNTEMLERİ
1. Buharlaştırma Yöntemi
Katı-sıvı karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu tür karışımlar ısıtılarak içerisindeki sıvı buharlaştırılır ve karışım içindeki katı madde çökerek ayrışmış olur.
Ayrıca deniz suyundan tuz elde edilmesinde, sütün buharlaştırılarak süt tozu elde edilmesinde, şeker üretilmesinde, pestil, salça, reçel, marmelat yapımında buharlaştırma yöntemi kullanılır.
2. Damıtma ile Ayırma
Sıvı-sıvı karışımların ayrılmasında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle sıvılar kaynama noktaları farkı ile birbirinden ayrılır. Bu yöntemde sıvılar ısıtılır, kaynama noktası düşük olan sıvı kaynayarak diğer sıvıdan ayrılır ve başka bir kapta yoğunlaştırılarak toplanır. Bu sayede sıvılar birbirinden ayrılmış olur.
Ayrıca damıtma ile ayırma yöntemi, su ve alkol karışımının ayrılmasında, rafineride petrol damıtılarak bezin, motorin elde edilmesinde kullanılır.
3. Yoğunluk farkı ile ayırma
Yoğunlukları farklı ve birbirine karışmayan sıvı-sıvı karışımların ayrılmasında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde örneğin su ve yağ karışımı ayırma hunisine alınır, suyun aşağıya çökmesi beklenir.
Sonuç olarak su musluktan akıtılır ve bu şekilde su yağdan ayrılmış olur.
4. Mıknatısla Ayırma
Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir. Bir karışım içerisinde yer alan demir, nikel ve kobalt varsa mıknatısla ayırımı sağlanabilir.
Ayrıca kum içerisinde yer alan demir tozları da mıknatısla ayırma yöntemi ile ayrılabilir.
5. Özkütle Farkı ile Ayırma (Yüzdürme Yöntemi)
Farklı yoğunluktaki iki maddenin ayrılmasında kullanılan yöntemdir.
Örneğin, kum ile talaş karışımını ayırmak için bu karışımı su içerisine atarız. Talaş suda yüzerken, kum suda batacaktır.
6. Elektriklenme ile Ayırma
Sürtünme ile elektrik yükü kazanan plastik, cam gibi maddeler bazı maddeleri çekerler.
Elektrik yüklü cam çubuk tuz-karabiber karışımındaki karabiberleri çeker. Yine benzer şekilde şeker-kükürt karışımından da kükürt ayrılabilir.
7. Erime Noktası Farkı ile Ayırma
Erime noktaları farklı olan iki katı karışım birbirinden bu şekilde ayrılabilir. Örneğin, çinko ve kalay karışımı erime noktası farkı ile ayrılabilir.
8. Tanecik Boyutu Farkı ile Ayırma
Tanecikleri farklı olan maddeler bu şekilde ayrılabilir. Bu yönteme eleme yöntemi de denilmektedir. Bu yöntemle kum ile çakıl elenerek ayrılabilir.
9. Çözünürlük Farkı ile Ayırma
İki katı maddenin ayrılmasında çözünürlüklerinden yararlanılır. Bu katılardan biri sıvıda çözünürken diğerinin çözünmemesi gerekmektedir.
Örneğin, kum – tuz karışımını su içerisine attığımızda tuz çözünürken kum çözünmez. Bu şekilde karışım süzüldüğünde demir tozu süzgeçte kalacaktır.
