Cevap:
Sergüzeşt karakterleri
Sergüzeşt romanında karakterler değil tipler vardır. Nitekim romandaki tipler yani kahramanlar Dilber, Mustafa Efendi, Celâl, Âsâf Bey ve Cevher‘dir. Ayrıca Dilber romanın başkahramanıdır.
Kölelik düzenine bir başkaldırı olan Sergüzeşt romanı, 1888 yılında kaleme alınmıştır. Eser, Kafkasya’da köle tacirlerinin eline düşen Dilber’in İstanbul’a getirilmesiyle başlar.
Dilber, İstanbul’daki bir köle pazarında Mustafa Efendi’ye belirli bir ücret karşılığında satılır. Tüm bunlar olurken Dilber yalnızca 9 yaşındadır. Mustafa Efendi’nin hanımı henüz çocuk yaştaki Dilber’e türlü işkencelerde bulunur. Mustafa Efendi tayin gereği Erzurum’a gitmek zorunda kalınca Dilber de önce köle tacirine sonra da başka bir efendiye satılır.
Dilber’in maruz kaldığı işkenceler köle tacirinin emrindeyken de sürmüştür. Bununla birlikte daha pahalıya satılabilmesi için tacir, evinde onun müzik ve okuma gibi alanlarda eğitim görmesini sağlamıştır. Nitekim yeni efendisine görgülü bir cariye olarak satılmıştır.
Dilber’in yeni sahibi Âsâf Bey’dir. O nispeten vicdanlı ve görgülü bir insandır. Dilber bu konakta da bazı zorluklar yaşamıştır. Ancak diğer bulunduğu yerlerle kıyaslayınca burası ona cennet gibi gelmiştir. Dilber kısa sürede Âsâf Bey’in oğlu Celâl’in ilgisini çekmiştir.
Celâl’in Dilber’e olan ilgisi konakta huzursuzluk çıkarmıştır. Bunun üzerine Dilber yeni bir efendiye satılmıştır. Bu durum Celâl’in büyük bir yıkım yaşamasına neden olmuştur.
Sergüzeşt romanının konusu cariyelik sistemi ve esaretin bir insanlık suçu olmasıdır. Türk edebiyatındaki ilk realist roman denemesi olan Sergüzeşt, kölelik sorununu işleyen Tanzimat Dönemi ürünlerine örnektir. Bazı özellikleriyle uzun hikaye özellikleri gösterir. Ayrıca Tanzimat Dönemi’nde kölelik hâlâ canlı olarak Osmanlı toplumunda işlemeye devam etmiştir. Varlıklı kimseler özellikle Kafkas kökenli kızları kendi konaklarına köle olarak almıştır.
