Türkçe 5. Sınıf Ses Olaylarını pek Anlayamadım Uzunca Anlatırmısınız

Sagot :

Cevap:

Kalın : a,ı,o,u

İnce : e,i,ö,ü

Sert ünsüzler: p, ç, t, k

Yumuşak ünsüzler: b, c, d, g

Ünlü Düşmesi

Beyin+i=Beyni

Akıl+ımı=Aklımı

Karın+ı=Karnı

! Ünlü düşmesi ikilemelerde gösterilmez, gösterilirse yazım yanlışı olur.

Ünlü düşmesi ikilemelerde gösterilmez, gösterilirse yazım yanlışı olur.Askerlerimiz cephede göğüs göğüse savaşmış.

Ünlü düşmesi ikilemelerde gösterilmez, gösterilirse yazım yanlışı olur.Askerlerimiz cephede göğüs göğüse savaşmış.Polisler köşeyi dönünce hırsızlarla burun buruna geldiler.!

yukarda değil yukarıda

yukarda değil yukarıdailerde değil ileride

yukarda değil yukarıdailerde değil ilerideaşağda değil aşağıda

yoğur + ul → yoğrul(mak)

yoğur + ul → yoğrul(mak)cuma + ertesi → cumartesi

yoğur + ul → yoğrul(mak)cuma + ertesi → cumartesisıyır + ıl → sıyrıl(mak)

yoğur + ul → yoğrul(mak)cuma + ertesi → cumartesisıyır + ıl → sıyrıl(mak)kayın + ana → kaynana

Ünlü Darılması

Türkçede son sesi “a, e” olan fiillere, “-yor” eki getirildiğinde sözcük sonundaki “a, e” geniş ünlüleri daralarak “ı, i, u, ü” seslerine dönüşür. Bu olaya ünlü daralması denir.

tara + yor →tarıyor

tara + yor →tarıyoratla+ yor →atlıyor

tara + yor →tarıyoratla+ yor →atlıyorkarala+ yor → karalıyor

tara + yor →tarıyoratla+ yor →atlıyorkarala+ yor → karalıyorsöyle + yor →söylüyor

tara + yor →tarıyoratla+ yor →atlıyorkarala+ yor → karalıyorsöyle + yor →söylüyoryapma + yor →yapmıyor

tara + yor →tarıyoratla+ yor →atlıyorkarala+ yor → karalıyorsöyle + yor →söylüyoryapma + yor →yapmıyorgitme + yor →gitmiyor

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi, “de-” ve “ye-” fiillerinde daralma yapar.

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi, “de-” ve “ye-” fiillerinde daralma yapar.de + y + ecek → diyecek

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi, “de-” ve “ye-” fiillerinde daralma yapar.de + y + ecek → diyecekye + y + ecek →yiyecek

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi, “de-” ve “ye-” fiillerinde daralma yapar.de + y + ecek → diyecekye + y + ecek →yiyecekde + y + elim → diyelim

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi, “de-” ve “ye-” fiillerinde daralma yapar.de + y + ecek → diyecekye + y + ecek →yiyecekde + y + elim → diyelimye + y + elim → yiyelim

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi yukarıdaki örnekler dışında daraltma yapmaz.

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi yukarıdaki örnekler dışında daraltma yapmaz.anlıyamadım değil anlayamadım

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi yukarıdaki örnekler dışında daraltma yapmaz.anlıyamadım değil anlayamadımbilmiyecek değil bilmeyecek

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi yukarıdaki örnekler dışında daraltma yapmaz.anlıyamadım değil anlayamadımbilmiyecek değil bilmeyecekdüzenliyecek değil düzenleyecek

Kaynaştırma harfi olan “y” sesi yukarıdaki örnekler dışında daraltma yapmaz.anlıyamadım değil anlayamadımbilmiyecek değil bilmeyecekdüzenliyecek değil düzenleyeceksevmiyeceğim değil sevmeyeceğim

Ünsüz Yumuşaması

Sonu “p, ç, t, k” ile biten Türkçe bir sözcük, ünlü ile başlayan bir ek aldığında sözcüklerin sonundaki “p, ç, t, k” sesleri “b, c, d, ğ”ye dönüşür. Bu olaya ünsüz yumuşaması denir.

kitap + ı → kitabı

kitap + ı → kitabıtopaç + ı → topacı

kitap + ı → kitabıtopaç + ı → topacıkağıt + ı →kağıdı

kitap + ı → kitabıtopaç + ı → topacıkağıt + ı →kağıdıbeşik + i → beşiği

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepeti

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → bileti

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtı

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtı

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtıBazı alıntı kelimelerde yumuşama olmaz.

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtıBazı alıntı kelimelerde yumuşama olmaz.pilot + un → pilotun

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtıBazı alıntı kelimelerde yumuşama olmaz.pilot + un → pilotunpiramit + i → piramiti

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtıBazı alıntı kelimelerde yumuşama olmaz.pilot + un → pilotunpiramit + i → piramitikaset + i → kaseti

Türkçe olduğu hâlde sonlarındaki ünsüzleri yumuşamayan sözcükler de vardır.sepet + i → sepetibilet+ i → biletiyapıt + ı → yapıtıyanıt + ı → yanıtıBazı alıntı kelimelerde yumuşama olmaz.pilot + un → pilotunpiramit + i → piramitikaset + i → kasetimillet + i → milleti

Özel isimlerde yumuşama yazıya aktarılmaz.

Özel isimlerde yumuşama yazıya aktarılmaz.Okunuşu – Yazılışı

Özel isimlerde yumuşama yazıya aktarılmaz.Okunuşu – YazılışıBileciğe – Bilecik’e

Özel isimlerde yumuşama yazıya aktarılmaz.Okunuşu – YazılışıBileciğe – Bilecik’eBurağa – Burak’a

Bazı tek heceli sözcüklerde yumuşama olmazken bazı tek heceli sözcüklerde yumuşama olabilir.

Bazı tek heceli sözcüklerde yumuşama olmazken bazı tek heceli sözcüklerde yumuşama olabilir.Tek heceli ama yumuşama olmuyor.

tek + i →teki

tek + i →tekiset + i → seti

tek + i →tekiset + i → setikek + i → keki

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atı

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atıTek heceli ve yumuşama oluyor.

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atıTek heceli ve yumuşama oluyor.kurt + u → kurdu

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atıTek heceli ve yumuşama oluyor.kurt + u → kurdurenk + i → rengi

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atıTek heceli ve yumuşama oluyor.kurt + u → kurdurenk + i → rengiçok + u → çoğu

tek + i →tekiset + i → setikek + i → kekiat + ı → atıTek heceli ve yumuşama oluyor.kurt + u → kurdurenk + i → rengiçok + u → çoğugök + ü → göğü

Ünsüz Benzeşmesi(Ünsüz Sertleşmesi)

Sonu “f, s, t, k, ç, ş, h, p” ile biten Türkçe sözcükler, “c, d, g” ile başlayan bir ek aldıklarında bu ekler “ç, t, k”ye dönüşür. Bu olaya ünsüz sertleşmesi denir

hedef + de → hedefte

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçta

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskın

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskınsavaş + cı → savaşçı

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskınsavaş + cı → savaşçıbit + gin → bitkin

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskınsavaş + cı → savaşçıbit + gin → bitkinsilah + da → silahta

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskınsavaş + cı → savaşçıbit + gin → bitkinsilah + da → silahtayastık + da → yastıkta

hedef + de → hedefteilaç + da → ilaçtabas + gın → baskınsavaş + cı → savaşçıbit + gin → bitkinsilah + da → silahtayastık + da → yastıktaçorap + dan → çoraptan

Özel isimlerde, kısaltmalarda ve rakamla yazılan sayılarda da ünsüz benzeşmesi kuralı geçerlidir.

Özel isimlerde, kısaltmalarda ve rakamla yazılan sayılarda da ünsüz benzeşmesi kuralı geçerlidir.1453 + de → 1453’te

Özel isimlerde, kısaltmalarda ve rakamla yazılan sayılarda da ünsüz benzeşmesi kuralı geçerlidir.1453 + de → 1453’teMurat + da → Murat’ta

Özel isimlerde, kısaltmalarda ve rakamla yazılan sayılarda da ünsüz benzeşmesi kuralı geçerlidir.1453 + de → 1453’teMurat + da → Murat’taTÜBİTAK + da → TÜBİTAK’ta

Ünsüz Türemesi

Arapçadan dilimize giren bazı sözcükler, ünlüyle başlayan ek aldıklarında veya yardımcı fiille kullanıldıklarında sondaki ünsüz artar. Bu olaya ünsüz türemesi denir.

hak + ınızı → hakkınızı

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddini

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissini

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınıza

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınızaYardımcı Fiil ile Kullanıldıklarında:

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınızaYardımcı Fiil ile Kullanıldıklarında:hal + etmek → halletmek

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınızaYardımcı Fiil ile Kullanıldıklarında:hal + etmek → halletmekhis + etmek → hissetmek

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınızaYardımcı Fiil ile Kullanıldıklarında:hal + etmek → halletmekhis + etmek → hissetmekret + etmek → reddetmek

hak + ınızı → hakkınızıhad + ini → haddinihis + ini → hissiniaf + ınıza → affınızaYardımcı Fiil ile Kullanıldıklarında:hal + etmek → halletmekhis + etmek → hissetmekret + etmek → reddetmekaf + etmek → affetmek

Açıklama:

En iyisi seçersen sevinirim...

Başarılar...

View image Elifsalman939