Çekim eklerinden biri olan -de -da eki, bir eylemin nerede ve bir nesnenin kimde olduğunu bildirir.
Örnekler :
1- Yarın sınıf arkadaşlarımla birlikte halı sahada maç yapacağız.
Nerede - Halı Sahada
2- Kaybettim sandığım gözlüğümü çantamın gözünde buldum.
Nerede - Çantamın Gözünde
3- Uzun süre Haber alamayınca aklımda sende kaldı.
Kimde - Sende
4- Kitabın birkaç gün bende kalabilir mi?
Kimde - Bende
De Da Eki Nasıl Yazılır? Ayrı mı Bitişik mi?
De Da ek olarak kullanıldığında birleşik, bağlaç olarak kullanıldığında ise ayrı yazılır.
A- De Da'nın Ek Olarak Kullanıldığı Cümleler
1- Dün gece yorgunluktan koltukta uyuyakalmışım.
2- Yazısı çok küçük olduğu için kağıtta yazılanları okuyamıyorum.
Kağıt - Kağıtta
3- Sözde çok cesur geçinip özünde çok korkak
olan insan var.
Söz - Sözde
4- Dün gece rüyamda ikimizi gördüm.
Rüya - Rüyamda
5- Odasında binlerce kitap ve dergi vardı.
Oda - Odasında
B- De Da'nın Bağlaç Olarak Kullanıldığı Cümleler
1- Sen de az uyanık değilsin!
2- Bakıyorum da aranızdan su sızmıyor hiç.
3- Sen ne dersen de o yine bildiğini okuyacak.
4- Benim için mesele değil de bakalım annem ne diyecek bu işe.
5- Bu kitabı okusan da okumasan da çok bir şey kaybetmezsin.
6- Ne onda ne de bende yaşama sevinci kaldı.
7- Mutlu olurum sanıyordum ama burada da huzur bulamadım.
De Da Eki Özel İsimlerde Yazımı ve Örnekleri
De Da eki özel isimlerde kesme işaretiyle ayrılır.
A - Şehir ve Ülke İsimlerinde De Da Ekinin Yazımı
1- Bu yaz iki hafta boyunca Mersin'de kalacağım.
Mersin - Mersin'de
2- Daha önce hiç İngiltere'de ya da başka bir Avrupa ülkesinde bulundunuz mu?
İngiltere - İngiltere'de
3- İtalya'da meydana gelen depremde 4 kişi hayatını kaybetti.
İtalya - İtalya'da
4- İstanbul'da dört yıl yaşadıktan sonra memleketime geri döndüm.
İstanbul - İstanbul'da
Not: Sadece ülke ve şehir isimlerinde değil ilçe isimlerinde de -de -da ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
Örnek:
''Otobüs Bandırma'da yarım saat mola verdi.
B- İnsan İsimlerinde -De -Da Yazımı
1- Kitabımı Ahmet'te unuttuğum için yarın okula gitmeden önce ona uğramak zorundayım.
Ahmet- Ahmet'te
2- Yarın sınıf arkadaşlarımla birlikte İbrahim'de toplanıp ders çalışacağız.
İbrahim - İbrahim'de
3- Bugün Serpil'de bir tuhaflık vardı.
Serpil - Serpil'de
4- Meltem'de olan mektuplarımı geri istedim.
C- De Da Bağlacının Özel İsimlerde Yazımı
Sadece İstanbul'da değil Ankara ve Bursa'da da birçok tanıdığım var.
Yukarıdaki cümlede İstanbul'da kelimesinde -da, bulunma durum eki olarak kullanıldığı için bitişik yazılmıştır. ''Bursa'da da'' kelimesinde ise ilk -da ek, ikinci -da ise bağlaç olarak kullanılmıştır.