840 yılı Türk tarihi bakımından çok önemlidir. Hunlar’dan beri Büyük Türk Kağanının merkezi Orhun bolgesi iken, bu tarihte Kırgızlar’ın Uygur hükümranlığına son vermesiyle devletin merkezi Dogu Türkistan’a kayar. Uygurlar Dogu Türkistan’m orta ve dogu kısımlarında yeni bir Uygur hanlığı kurarken; Yagma, Karluk, Çiğil, Tohsi gibi Türk boylarına dayanan Karahanlı Hanedanlığı da Doğu Türkistan’ın batısında, Balasagun, Taraz ve Kaşgar şehirlerinde Büyük Türk Kağanlığını devam ettirirler.
bir medeniyet dairesine girer ve yeni bir edebiyat meydana getirirken, Karahanlılar da Türklüğe yepyeni ufuklar açacak olan yeni bir dine yönelirler. Karahanli hanedanı 3. hükumdan Satuk Bugra Han, 10. yüzyılın ortalarına doğru Müslüman olarak bu dini Türk devletinin dini haline getirir. 8. yüzyildan beri gittikçe artarak Türkler arasinda yayilan, fakat bütün Türklüge nisbetle henüz ç0k az bir Türk nüfusunu içine alan Müslümanlık, Satuk Bugra Han ile devletin dini haline gelerek kisa zamanda bütün Türkler tarafından kabul edilir. Abdülkerim Satuk Bugra Han ve bilhassa ogulları Musa Tonga ile Süleyman Baytaş Arslan zamanlarında, yani 10. asrın ortalarmda Türkler kitleler halinde Müslüman olurlar. 10. asrm sonlarına dogru artık, sadece tarım havzasıdaki Uygurlar, Irtis’in ötesindeki bazı Türk grupları Müslümanlığın dışındadır.
Yeni din ile beraber yeni bir medeniyet dairesine de girilmiş olur. Uygur yazisi, daha uzun bir müddet Türkler’in yazisi olarak devam etmekle birlikte, Arap yazısı da onun yanında yer alir. İslam dinine ait kavramlar Türk diline ve dille birlikte Türk düşünce ve edebiyat hayatına girmeye başlar.
Karahanlılar 992’de Samaniler’in merkezi Buhara’yı alarak ve 999’da Samani saltanatına son vererek Bati Türkistan’a tamamen hakim olurlar. Böylece Horasan ve Maveraünnehir’deki Semerkant, Buhara, Nisabur gibi müslüman kültür merkezleriyle doğrudan doğruya temasa gelirler. Bin yillarında artik Islami bir Türk edebiyatı meydana gelmiştir.
Kaşgarlı Mahmut‘a ait olan Divanü Lügati’t Türk‘teki tarihi bilinmeyen şiirlerden bazıları, bu edebiyatın ilk örnekleridir.
Karahanlılar devrinde meydana gelen Türk edebiyatının ilk büyük eseri 1069 yılında yazılan Yusuf Hac Hacip tarafından yazılan Kutadgu Bilig ‘dir.
12. yüzyılın baslarında yazıldığı tahmin edilen Edip Ahmet Yükneki‘ye ait Atabet ül Hakayık , bu edebiyatm diğer bir önemli ürünüdür.
