Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa'yı 2050'de iklimi nötr hale getirmeyi amaçlayan Avrupa Komisyonu tarafından yürütülen bir dizi politika girişimidir. AB'nin 2030 yılı için sera gazı emisyonunu azaltma hedefini 1990 yılı seviyelerine kıyasla en az %50'ye ve %55'e çıkarmak için etki değerlendirmeli bir plan da sunulacak. Planın oluşturulmasını zorlayan nedenler, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, ozon tabakasının incelmesi, su kirliliği, kentsel stres, atık üretimi ve daha fazlası gibi çevresel sorunlara dayanmaktadır. Avrupa Yeşil Mutabakatı; temiz, döngüsel bir ekonomiye geçerek ve iklim değişikliğini durdurarak, biyolojik çeşitlilik kaybını geri döndürerek ve kirliliği azaltarak kaynakların verimli kullanımını artırmayı amaçlıyor. İhtiyaç duyulan yatırımları ve mevcut finansman araçlarını özetlemekte ve adil, kapsayıcı bir geçişin nasıl sağlanacağını açıklamaktadır.
Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde vergi mekanizması düzenlemesi de yapılarak Sınırda Karbon Düzenlemesi (SKD) mekanizması AB tüzüğü olarak açıklanmıştır. İlgili tüzük enerji yoğun 5 sektörün ithalatını hedefleyerek bu sektörlerin karbon emisyonunun düşürülmesine yönelik düzenleme ve fiyatlandırma amacıyla kurulmuştur.
Bu 5 enerji yoğun sektörler şu şekildedir;
1. Demir - Çelik
2. Alüminyum
3. Çimento
4. Gübre
5. Elektrik
SKD’nin başlangıç tarihi 1 Ocak 2023 ile başlayarak 3 yıllık geçiş dönemini kapsamaktadır. 1 Ocak 2026 itibarıyla da tam uygulamaya geçmesi planlanmıştır. Bu geçiş dönemi boyunca ilgili sektörlerin SKDM beyannamesi vermesi gerekmektedir. Bu beyanname AB’ye ithal edilen ürünler için doğrudan sera gazı emisyonlarının hesabını kapsayacaktır (Kapsam 1-2). Karbon maliyetleri şu an için ton başına yaklaşık 60 €’dur. Belirlenen sektörler maliyet avantajı sağlamak için bir an önce ürün başına ortaya çıkan sera gazı miktarları takip etmeli ve raporlamalıdır.
Karbon Ayakizi Envanteri ve Doğrulaması: Kurumsal bazlı karbon ayakizinizi ISO 14064 Standardına uygun olarak hesaplayabilir ve bağımsız kuruluşlar aracılığıyla doğrulanmasını sağlayabilirsiniz. Kurumunuz kaynaklı tüm sera gazı etkisi yaratan faaliyetler envanter kapsamına dahil edilerek raporlanmakta ve doğrulanmaktadır. Karbon ayakizini ölçmek ve kontrol altına almak sizin elinizde. Pay sahiplerine iklim değişikliği konusunda sağlamış olduğunuz iyileştirmeleri gösterin ve artan çevresel verimlilik ile azalan masraflardan faydalanın. Doğru bir değerlendirme, markanızın imajına olumlu katkılar sağlayacak iyileştirme fırsatlarının ortaya çıkmasını sağlayabilir. Emisyon azaltımı şirketinize yapılan bir yatırımdır. Karbon ayakizinin azaltılması hem işiniz hem de çevre için iyi bir yatırımdır.
Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (LCA): LCA ile ürünlerinizin veya hizmetlerinizin hammadde ekstraksiyonundan atık aşamasına kadar çevresel etkisini belirleyebilirsiniz. Zincirdeki belirli tüm anlarda hangi çevresel etkilerin meydana geldiğini tam olarak öğrenebilirsiniz. Enerji ve malzeme tüketimi, hammadde çıkarma, üretimden nakliyeye ve geri dönüşüme kadar her aşama envantere dahil edilir. Ve unutmayın: Bir LCA'nın sonuçları, ürününüzün karbon ayakizi hakkında piyasada şeffaf bir iletişim için de temel oluşturur.
Çevresel Ürün Beyanı (EPD): EPD, ISO 14025 Standardına dayanan ve harici bir uzman tarafından doğrulanır. Enerji ve malzeme tüketimi, hammadde çıkarma, üretimden nakliyeye ve geri dönüşüme kadar her aşama envantere dahil edilir. LCA'nızın sonucunu Çevresel Ürün Beyanı (EPD) olarak yayınlayabilirsiniz.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenlemesi kapsamları şu an sadece kurumsal sera gazı hesaplamasını temel alıyor olsa da ilerleyen dönemlerde ürün karbon ayakizini de içerebilme ihtimali oldukça yüksektir.
Su Ayakizi Envanteri ve Doğrulaması: Su ayakizi çalışmaları ISO 14046’a dayanan bir süreçtir. Bir kuruluşun su ayakizi, su üzerindeki etkisi ile beraber doğrudan veya dolaylı kullandığı su miktarını göstermektedir. Kurumunuzun doğrudan veya dolaylı olarak su tüketimine neden olduğu tüm faaliyetleri envanter çalışmasına dahil edilmektedir. Bu envanter ve doğrulama çalışmaları ile su ayakizinizi ölçebilir ve kontrol altına alarak azaltabilirsiniz.
AB Yeşil Mutabakatı ile birlikte ilerleyen dönemde deri ve denim gibi su yoğun sektörler için su ayakizi hesaplamaları ve raporlamaları öngörülmektedir.
