Sagot :
Söylediğimi yap, yaptığımı yapma.
Ağaçtan maşa ahmakdan paşa olmaz.
Alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste.
Teşbihte hata olmaz.
Sana vereyim bir ğüt, kendi ununu kendin öğüt.
$€|_/-\|\/|
İşte emir kipi ile çekimlenmiş 5 atasözü örneği :)
• Eğri otur, doğru konuş.
=> Anlamı: Davranış tarzın kimseyi ilgilendirmez duruşun senin kendi özgün duruşundur ve buna karışılmaz ancak söylediklerin her zaman önemlidir, göz önünde tutulur bu nedenle de doğru ve düzenli olmalıdır.
• Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan.
=> Anlamı: Bir işi yapmadan önce sonunun ne olacağını düşün, olumsuzlukları anla ki kötü bir sürprizle karşılaşmayasın.
• İki dinle bir söyle
=> Anlamı: Hani bazen bazıları sana laf eder, uzun uzun belki kötü belki yanlış hatta belki de iyi şeyler anlatır ya, cevap verirken az ve öz cevap ver, çok konuşursan anlaşılmazsın gibi bir anlamı var :)
• İti an çomağı hazırla
=> Anlamı: Birinden hoşlanmıyor, onunla geçinemiyorsan onunla karşılaştığında agresifleşebilirsin, elinden kötü bir şeyler çıkabilir, kendini buna hazırla ve sakinliğini korumaya çalış benzeri bir anlama sahiptir :)
• İyilik yap denize at, balık bilmezse Halik bilir
=> Yani bir iyiliği yaparken karşılığını beklemeden yap, eğer iyilik yaptığın kişi sana karşılığı vermezse Hak (Allah-ü Teâlâ) verir şeklinde bir anlama sahip.
» Fiil kipleri nelerdir?
Fiiller yüklem olarak kullanılırken bir kişi ve bir zamana/duruma göre çekimlenirler.
Bu çekimleme işini kip ekleri sağlar.
Kip ekleri ikiye ayrılır
1- Haber kipleri
Haber kipleri fiillerin ne zaman yapıldıklarını bildirirler.
Bir fiilin haber kipi ile çekimlenip çekimlenmediğini “Ne zaman?” sorusunu sorarak anlayabiliriz.
Örneğin Yaptı...
- Ne zaman yaptı?
- Geçmişte.
Haber kipleri 5’e ayrılır.
• Görülen geçmiş zaman
Fiilin geçmişte yapıldığını ve cümleyi kuran kişinin eylemin gerçekleşmesini bizzat gördüğünü belirtir.
Eki “-dı/-di” ekleridir.
• Duyulan geçmiş zaman
Fiilin geçmişte yapıldığını ancak cümleyi kuran kişinin eylemin gerçekleştiğini başka bir bireyden duyduğunu belirtir.
Ekleri “-mış/-miş” ekleridir.
• Geniş zaman
Eylemin sürekli olarak gerçekleştiğini bildirir.
Ekleri “-ar/-er” ekleridir.
Geniş zamanın olumsuz ekleri “-maz/-mez” ekleridir.
• Şimdiki zaman
Eylemin cümlenin söylendiği anda gerçekleştiğini bildirir.
Eki “-yor” ekidir.
• Gelecek zaman
Eylemin daha gerçekleşmediğini ancak gerçekleşeceğini bildirir.
Ekleri “-ecek/-acak” ekleridir.
2- Dilek kipleri
Dilek kipleri eylemin yapılma durumunu bildirir. Yani yapılmasının istendiği, gerektiği, bir koşula bağlı olduğu ya da emredildiği durumları ile ilgilidir.
Dilek kipleri 4’e ayrılır.
• İstek kipi
Eylemin yapılmasının istendiğini belirtir.
Ekleri “-a,-e” ekleridir.
• Gereklilik kipi
Eylemin yapılmasının gerekli olduğunu bildirir.
Ekleri “-malı/-meli” ekleridir
• Şart kipi
Eylemin yapılmasının bir koşula bağlı olduğunu belirtir. Bu kiple çekimlenmiş fiiller genellikle cümlenin sonunda değil ortalarında kullanılır.
Ekleri “-sa/-se” ekleridir.
• Emir kipi
Eylemin yapılmasının emredildiğini belirtir.
Bu kipin herhangi bir eki yoktur şahıs ekinden sonra herhangi bir ek gelmemişse fiil emir kipiyle çekimlenmiştir diyebiliriz.
Emir kipinin 1. Tekil ve 1. Çoğul şahıs çekimi yoktur :)
İyi dersler!
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.