Türk kültürünün en eski kaynaklarından sayılan Divanü Lügat-it Türk’te Kaşgarlı
Mahmut, eski Türklerin el tezgâhlarında halı, yünlü ve pamuklu kumaşlar dokuduklarını,
ipekli kumaşları ise Çin’den getirdiklerini belirtmektedir. Bu eserde ayrıca eski Türk giyim,
kuşam ve süslemesine ait birçok terim, deyim ve atasözüne yer verilmiştir (Meriç,200: 216).
Konar-göçer ve yerli Türkmenlerde kadın başlıklarına çok önem verilir. Geleneklerin
devam ettiği köylerde, yeni evlenmiş gelinin başına, ilk kez kadın başlığı bağlanacağı zaman
konuklar davet edilerek özel “baş bağlama” töreni yapılır (Kırzıoğlu,1982: 136).
Genç kız evlenirken düğün başlığında gelinin başı “kız başı” olarak düzenlenir. Bu
başı genç kızlar hazırlar. Gerdeğe girinceye kadar gelinin başı, kız başıdır. Gelin, baba
evinden oğlan evine giderken bu baş süslemesi üzerine, başın arka tarafına rengârenk
örtülerin uçları pullarla işlenmiş al renkli bir örtü örtülür. Bunun üzerine renkli tüyler, çeşitli
takılar yerleştirilerek duvak yapılır. Baştaki takılar ve tüyler arasında, uğur ve aydınlık
getirmesi, kötülükleri uzaklaştırması inancı ile küçük bir ayna da yerleştirilir (Kırzıoğlu,
1992: 136).
