hacivat ve karagöz ün hayatı ve bir eseri



Sagot :

Karagöz ile Hacıvat'ın gerçekte yaşayıp yaşamadıkları belli değil. Aslında Karagöz ile hacivat bir efsanedir.Ne vakit nasıl ortaya çıktıkları hakkında kesin bilgiler ve belgeler yoktur.Ancak efsaneye göre ;Karagöz ve Hacıvat Bursa'da Ulucami'nin yapımı esnasında çalışan iki işçidir. Karagöz demirci ustası, hacıvat ise duvarcı ustasıdır. İnşaatın yavaş ilerlemesinden sorumlu tutuldukları için idam edilmişlerdir.

Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur. Karagöz oynatıcısına kurgusal, hayalbaz denir. Yardımcıları çırak, yardak, dayrezen, sandıkkar'dır. Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle yapılır.

Bu iki karakterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir. Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek kadar önemli bulunmamışlardır. Halkbilimciler Karagöz'ün bazı oyunlarda Çingene olduğunu kendi ağzıyla itiraf etmesi, Bulgar gaydası çalması ve Evliya Çelebi'nin tanıklığına dayanarak Bizans imparatoru Konstantin'in Çingene seyisi Sofyozlu Bali Çelebi olduğunu ileri sürmektedir.

Bir diğer rivayet ise Hacı İvaz Ağa ya da halka mal olan adıyla Hacivat ve Trakya'da bulunan Samakol köyünden demirci ustasıKaragöz, Orhan Gazi devrinde Bursa'da yaşamış cami yapımında çalışan iki işçidir. Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de çalışmasını engellemektedirler. Orhan Gazi'nin, "cami vaktinde bitmezse kelleni alırım" dediği cami mimarı, caminin vaktinde bitmemesine Karagöz ve Hacivat'ı şikayet eder. Bunun üzerine bu ikili başları kesilerek idam edilir. Karagöz ve Hacivat'ı çok seven ve ölümlerine çok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin ardından kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır.

Cevap:

Gölge oyunlarının başında gelen iki karakter Hacivat ve Karagöz Ramazan ayının şenlendiricisi olmuş, eski dönemlerde çocukların da dahil olduğu topluluk Hacivat ve Karagöz'ün kuklasını yapan Şeyh Küşteri, kuklaları perde arkasında oynatmaya başlamış bunun üzerine Hacivat ve Karagöz tanınmıştır.

Hacivat ve Karagöz kimdir?

Karagöz ve Hacivat Bursa'da Ulucami'nin imalatı esnasında çalışan 2 işçidir. Karagöz demirci ustası iken Hacivat ise duvarcı ustasıdır. İnşaatın yavaş ilerlemesinden sorumlu tutulup idam edilen Karagöz ve Hacivat taklide ve karşılıklı konuşmaya dayanan, 2 boyutlu tasvirlerle bir perdede oynatılan gölge oyunudur.

Karagöz oynatıcısına kurgusal, hayalbaz denir. Yardımcıları; çırak , yardak , dayrezen , sandıkkar'dır . Oyunda konuşmaların değişmesi baş hareketleriyle gerçekleştirilir. Hacivat ve Karagöz'ün sahiden yaşayıp yaşamadığı, veya hangi ilde yaşadığı kesin bilinmiyor.

Rivayetlerde yer alıyor

Hacivat ve Karagöz'ün bu yaşantısı rivayete dayanıyor. Yaşadıkları ihtimali göz önünde bulundurulursa, bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek civarında mühim bulunmamış da olabilir. Bir rivayete göre, Hacı İvaz Ağa veya halka mal kalan adıyla Hacivat ve Trakya'da yer alan Samakol köyünden demirci ustası Karagöz, Bursa'da cami yapımında çalışan 2 işçidirler. Kendileri çalışmadıkları gibi buna benzer başka işçilerin de çalışmasını engellemektedirler.

Cami vaktinde bitmeyince caminin Mimarı, Hacivat ve Karagöz'ü şikayet eder. Bunun üzerine bu iki ikilinin başları kesilerek idam edilir.

Şeyh Küşteri'nin gölge oyunu

Karagöz ve Hacivat'ı birçok seven ve ölümlerine birçok üzülen Şeyh Küşteri, ölümlerinin sonrasında kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır.

Açıklama: