Sagot :
HARİTA BİLGİSİ
Yeryüzünün bir bölümünün veya tamamının kuşbakışı görünüşünün ölçek dahilinde küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasına harita denir.
Yapılan bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek dahilinde yapılması gerekir.
Kroki
Kuşbakışı görünümün bir düzlem üzerine aktarılmasıdır.
Not: Harita ile Krokiyi birbirinden ayıran en önemli faktör "Ölçek"tir.
Kuşbakışı Görünüşünün haritaya Etkisi
Bir uçakla yukarı doğru çıkıldıkça:
1.Görülen alan genişler
2.ayrıntı azalır
3.Ölçek küçülür.
4.Haritaya daha geniş bir alan çizilir.
5.Cisimler iyice ufalır.
Not: Dünya haritalarında yer şekilleri gerçeğe tam uygun olarak gösterilemez. Alan, açı, uzunluk bozulmaları meydana gelir. Sebebi: Küre şeklindeki bir yüzeyin düzleme aktarılmış olmasıdır (dünyanın şekli). Haritalardaki bozulma Ekvator'dan Kutuplara doğru artar. Bundan dolayı hata payını en aza indirebilmek için çeşitli yöntemler(Projeksiyonlar) kullanılır. Çizilecek alan büyüdükçe bozulmada artar. Bunun en önemli sebebi alan büyüdükçe küresellik artar.
Projeksiyon Yöntemleri(haritalardaki bozulmaları azaltmak için)
Silindir Projeksiyonu(Alan Korur): Ekvator çevresini göstermek için kullanılır. Merkator yöntemi de denir. Hava ve deniz ulaşımında kullanılır. Bu yöntemde çizilen haritalarda meridyenler arası
Düzlem Projeksiyonu(Uzunluk Korur): Orta enlemler çevresini göstermek için kullanılır.
Koni Projeksiyonu(Açı Korur): Kutuplar çevresini göstermek için kullanılır. Coğrafi dağılışları gösteren haritalarda kullanılır.
Harita Çiziminde Dikkat Edilecek Özellikler
1.İlk olarak kullanım amacı belirlenmeli ve amaca uygun konu başlığı konulmalı.
2.Küçültme oranı (ölçek) belirlenmeli.
3.Çizim yöntemi belirlenmeli.
4.Enlem ve boylam gösterilmeli. Eğer gösterilmemişse yön işareti konulmalıdır.
5.Lejant belirtilmeli (Lejant: Haritalarda kullanılan işaret ve renklerin ifade edildiği tablodur. Haritanın okunmasını sağlar.)
6.Çizik veya kesir ölçek ya da ikisi birden konur.
Soru: Bir bölgenin haritası çizilirken öncelikle neyin belirlenmesi gerekir.
A)Haritanın kullanım amacı
B)Haritanın çizim yöntemini
C)Yararlanacak işaretlerin
D)Bölgenin enlem ve boylamının
E)Bölgenin yükseltisinin
Haritanın ölçeğinin veya diğer özelliklerinin belirlenmesi için kullanım amacının belirlenmesi gerekir.
Cevap: (A)
Aslın da bu yukarıda anlatılan ifadeler haritaların belli bir ölçüde hatalarını ve eksikliklerini belirtir. Bundan dolayı harita yerine kürelerin çizilmesi daha uygun olur.
(Bozulmaları aza indirebilmek için)
Ama kürelerinde olumsuz ve eksik yönleri vardır.
1.Kürelerin bir bakışta sadece bir yüzeyi görülür.
2.Küre üzerinde alan hesaplamaları güçtür.
3.Kürelerin maliyeti fazladır.
4.Detayı göstermek istediğimizde büyük kürelerin çizilmesi gerekir.
5.Kürelerin taşınması zordur.
ÖLÇEKLER
Haritalardaki küçültme oranına ölçek adı verilir. Ölçeğin birimi yoktur. Ölçeğin paydası büyüdükçe ölçek küçülür. Ölçek küçüldükçe ise haritanın kapladığı gerçek alan artar, ayrıntı azalır. Ölçekler 2'ye ayrılır.
1.Kesir Ölçek: Bir pay birde paydadan oluşan ölçeklerdir.1/100000 gibi
2.Çizik Ölçek: Bir doğru üzerinde gösterilen ölçeklerdir. Bölümlere ayrılmıştır. Bölümler birbirine eşittir.
Harita Çeşitleri
A-Konularına Göre Haritalar
Fiziki haritalar: Yer şekillerini gösteren haritalardır. Yani yer yüzünün fiziki yapısını, dağlarını
vb. gösteren haritalardır.
Siyasi (idari) haritalar: Sınırları gösteren haritalardır.
Beşeri ve Ekonomik haritalar: Nüfusun dağılışı, ırk, dil, dinlere göre dağılışı, tarım, hayvancılık, ormancılık, sanayi, madencilik gibi özellikleri gösteren haritalardır.
Özel haritalar: Konunun uzmanlarınca sadece bir konu üzerine çizilen haritalardır.
İklim (izoterm, izobar gibi) haritaları, turizm, deprem, toprak, karayolları haritaları gibi.
Not: Bütün haritalardan Konum Yön, Uzaklık ve Alan hesaplamaları yapılır. Ama sadece Fiziki Haritalardan Profil çıkartılır ve eğim hesaplanır.
B- Ölçeklerine Göre Haritalar
Büyük ölçekli haritalar: Ölçeğin paydası küçük olan haritalardır.
Planlar: Ölçeği 1/20.000’e kadar olan haritalardır. En ayrıntılı haritalardır.
Topoğrafya haritaları: Ölçeği 1/20.000-1/200.000 arasındaki haritalardır. Yer şekillerini en ayrıntılı gösteren haritalardır.
Orta ölçekli haritalar: Ölçeği 1/200.000-1/500.000 arasındaki haritalardır.
Küçük ölçekli haritalar: Ölçeği 1/500.000’den daha küçük ölçekli haritalardır. Yani ölçeği 500000 den büyük olan haritalardır.
Plan - Harita
Benzer özellikleri: Kuş bakışı olarak çizilme ve ölçekli olmalarıdır.
Farkları: Ayrıntıları gösterme gücü ve kullanım alanları farklıdır.
Thank you for visiting our website wich cover about Sosyoloji. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.