radyoaktif kirlilik nedir ablalar abilerr haa bidee doku yayınlarının 6.sınıf türkçe kitabı 90nıncı sayfa
Radyoaktif Kirlilik
Radyasyon, belli bir kaynaktan enerjinin etrafa yayılması anlamına gelmektedir. Doğal olarak güneşten sürekli radyasyonla enerji açığa çıkmaktadır. Dünyamıza ulaşan ışığın mor ötesi, görülebilir ışık ve kızıl ötesi ışık olmak üzere üç fazda incelendiğini daha önce belirtmiştik. Mor ötesi ışınlar çok küçük dalga boyuna sahip yüksek enerji ışımaktadırlar. Dolayısıyla insan sağlığına zararlıdırlar. Mor ötesi ışınların çoğu yeryü*züne ulaşmadan ozonosfer tarafından uzaya yansıtılır. Dünyamıza bu ışınlardan ancak % 2' si ulaşabilmektedir. Bu miktarın artması cilt kanseri radyasyona bağlı çeşitli rahatsızlıkların açığa çıkmasına neden olur. Gü*neşten kaynaklanan radyasyon gibi, kayalarda ve su altlarındaki çökelti*ler de radyasyona sebep olmaktadır. Yerkürede uranyum toryum, Po*tasyum ve Sitrontiyum gibi radyoaktif izotoplar bulunmaktadır. Bu izo*toplar fizyon geçirdiğinde enerji açığa çıkarmaktadır. Bu radyasyon tür*leri binlerce yıldır devam ede gelen olaylar olup çözümü yine doğal yol*lardan olmaktadır. Örneğin mor ötesi ışınların sebep olacağı radyoaktif kirlilik yine doğanın bir parçası olan ozonosfer tarafından engellenmek*tedir.
Radyoaktif kirlilikler insanoğlunun radyoaktif maddelere müdahalesi ile açığa çıkmıştır. Modern hayat, sağladığı birçok kolaylıklarla birlikte enerji gereksinimi ve bazı problemleri de beraberinde getirmiştir. Yüzyı*lımızın ilk yarısında barajlardan ve termik santrallerden elde edilen enerji bir süre sonra yetersiz kalmıştır. Dolayısıyla bilim adamları radyo*aktif izotopların fizyonundan açığa çıkan nükleer enerjiyi kullanma yo*lunu seçmişlerdir. Bilim, nükleer enerjiyi keşfettikten sonra bunu kul*lanma yollarını aramaya başlamıştır. Bu amaçla, Amerika Nevada Çölü'nde, Rusya Kazakistan çöllerinde, Fransa Pasifik'te nükleer denemeler yapmıştır. Bu denemelerde çevrenin radyoaktif kirliliğe maruz kaldığı bir gerçektir. Çeşitli çevreci örgütler bu konuya duyarlılık gösterseler bi*le, nükleer enerjinin getireceği ekonomik güç baskın gelmiştir. Özellikle denemelerin yapıldığı bölgelerdeki radyasyon hava, su ve toprak kirlili*ğine yol açmıştır. Hava ve suyla taşınan radyasyon deneme yapılan böl*gelerin dışındaki bölgeleri de etkilemiştir.
Ayrıca bazı ülkeler nükleer reaktörden sağladığı enerjiyle hareket eden gemi, denizaltı ve uçak gemisi gibi araçlar üretmişlerdir. Ekonomik olarak düşünüldüğünde çok etkin olan bu araçlar; bir arıza, kaza veya teknik problem gibi aksi durumlarda ise potansiyel tehlike özelliğini ko*rumaktadır. Nükleer enerji ile sadece elektrik enerjisi üretilmekle kalınmayıp, bazı ülkeler tarafından silah yapımında da kullanılmıştır.
Radyoaktif izotoplar ayrıca tıpta ve biyolojik araştırmalarda da kulla*nılmaktadır. Bu amaçla üretilen maddelerin kullanıldıktan sonra çok iyi saklanması ve kontrollü olarak yok edilmesi gereklidir.
