Sagot :
Havanin yalitkan olmasi nedeniyle ‘kümülü-nimbüs’ adi verilen yildirim bulutlari hareket ettikçe elektrik yüklenirler ve yüksek gerilimli yildirim bulutlarini meydana getirirler,bulutlarin yeryüzüne yakin olan kisimlari çogunlukla negatif degerde sarj olurlar(%90),bu elektriksel yüklenme konusu simdilik teorilerle açiklanabilmektedir.Bulutun elektrik yüklenmesi sirasinda yer yüzeyi de bulut boyunca pozitif yüklerle yüklenir nadiren tersi yüklenme de olabilir(%10).Bulut firtina ve rüzgar etkisiyle hareket ettikçe her iki taraftaki yük ayrisimi da artarak devam eder.Bulutla yer arasindaki potansiyel fark havanin yalitkanligini delecek seviyeye ulastiginda en yakin noktalarinda bir iletken kanal olusur ve buluttan topraga veya topraktan buluta bu kanal içinden desarj baslar.
Bulutlarin arasindaki desarja simsek ve bulut toprak arasindaki desarja yildirim denir.
Burada yapilarin yildirimdan korunmasi için günümüzde kullanilan yöntemlerden söz edecegiz.
1-Pasif yakalama uçlari:Yildirim çekme özelligi olmayan,sivri çabuklarin kullanildigi yildirimdan korunma yöntemlerinden en eskisidir.Ilk uygulanmasi 1760 li yillarda FranklIn tarafindan yapilmistir. Sivri uçlu çubuklarin korunacak yapilarin üzerine yerlestirilerek iletken yardimiyla topraga irtibatlandirilmasi esasina dayanir. O dönemde koruma çapi olarak çubuk boyunu yari çap olarak hesaplanirken günümüzde koruma çapi olarak çubuk boyu kabul edilmektedir. Bu metod daha gelistirilerek günümüzde FARADAY KAFESI olarak anilan yöntem ortaya çikmistir.
istir.
Yıldırım, bulutların üst katmanlarında oluşan pozitif yükler ile alt katmanlarda oluşan negatif yükler arasındaki enerji transferi olarak tanımlanabilir. Yıldırım konusunda kesin bilgiler bulunmamakla birlikte, bulutlardaki buz kristallerinin sürtünerek elektrik yüklerini meydana getirdiği ve etkileşim sonucunda yıldırım oluştuğu söylenmektedir. Yıldırım ile şimşek birbirinden farklı kavramlardır. Şimşek bulutlar arasında gerçekleşirken, yıldırım bulutlar ile toprak arasında ve yaklaşık 1000 km hızla gerçekleşmektedir. Yıldırımın düştüğü bölgede ani ısı değişimleri olur ve sonucunda hortumlar meydana gelebilir.
Yıldırımdan Korunma Yolları
Yıldırımın bir insanın üzerine düşme ihtimali çok azdır ancak imkansız değildir. Bu nedenle yağışlı havalarda çok dikkatli olunmalıdır. Yapılan incelemeler sonucunda bir bölgeye yıldırım düşmeden önce vızıltıya benzer bir ses duyulduğu, deride karıncalanmalar olduğu ve saçların dikleştiği tespit edilmiştir. Eğer böyle bir durum söz konusu ise muhtemel bölgeden derhal uzaklaşılmalıdır.
Alınabilecek başlıca önlemler şunlardır;
Bu nedenle şemsiyeniz olsa bile eve yetişmeye çalışmak yerine şemsiyeyi kapatarak üstü kapalı bir alan bulmanız en doğru tercihtir. Yıldırım ihtimaline karşı en güvenli yerler ise otomobiller ve binalardır. Özellikle otomobiller ıslak lastiklerden elektriği toprağa iletebilirler. Kesinlikle “aynı yere yıldırım iki defa düşmez” kanısına kapılmamalısınız. Çünkü New york’ta bulunan Empire State binasına onbeş dakika içerisinde onbeş defa yıldırım düştüğü görülmüştür.
Thank you for visiting our website wich cover about Fizik. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.