Batıdaki Rönesans hareketleri ile Tanzimat hareketinin benzer yönleri ve farklılıkları:
Rönesans hareketinde genel anlamda bir yenilik anlayışı vardır.
Tanzimat'ta da
yenilikler yapılmıştır.
Rönesans hareketinde doğrudan halk muhatap alınmıştır.
Tanzimat'ta ise sadrazam ve padişah tarafından halk dolaylı bir şekilde muhatap kabul edilmiştir.
Rönesans'ta yenilikler aydın kesimin yanı sıra sanatçıları koruyan varlıklı kişilerin çabalarıyla başlamıştır.
Tanzimat'ta ise "aydın kesim ve halk" etkili değil, sadrazam ve padişah etkili olmuştur.
Rönesans'ta pozitif bilimler ve sanat akımlarının hazırladığı farklı bir dünya algısı oluşmuştur.
Tanzimat'la da özgürlükler arttırılmış, eski dönemden farklı bir dünyaya kapı açılmıştır.
Rönesans'la birlikte büyük krallıkların iktidarlarında bir zayıflama hissedilir.
Tanzimat'la birlikte de Padişah'ın yetkilerinde sınırlamaya gidilmiştir.
Rönesans'la birlikte insan merkeze alınarak onun özgürlüğüne, eşitliğine sanat eserlerinde pek çok vurgular yapılmıştır.
Tanzimat'la birlikte de Osmanlı Devletinde yaşayan bireylerin özgürlüğü ve eşitliğiyle ilgili kararlar uygulamaya konulmuştur.
