iletken nedir ???????????????????????????????????????????????????????????????????????????????
İletken Nedir?
Fizikte elektrik enerjisi ve ısı enerjisi geçiren cisimlere iletkenler denir. Böyle denilmesinin nedeni, iletkenlerin az ya da çok oranda elektrik ve ısıyı iletme yeteneğine sahip olmalarıdır. Yapılarda kullanılan elektrik telleri birer iletkendir, iletkenler başlıca katı, sıvı ve gaz halinde olabilirler. Katı bir cisimden geçen elektrik akımı, düzgün bir elektron akışından başka bir şey değildir (elektronlar çekirdek çevresinde bir yük bulutu oluşturan, negatif elektrik yüklü parçacıklardır). Fakat elektronlar her maddede aynı kolaylıkla hareket edemezler, örneğin camda, bakıra göre yüz milyon kere milyar kat daha büyük bir dirençle karşılaşırlar. Başta bakır, gümüş, altın olmak üzere elektriği çok iyi ileten maddeler vardır. Bu özellikleri nedeniyle bu maddeler elektrik kablolarının yapımında kullanılırlar. Buna karşılık cam, seramik ve plastik malzemelerin çoğu gibi kimi maddeler ise, elektriği hemen hemen hiç iletmediklerinden, yalıtkan olarak kullanılırlar. Orta derecede iletken olan bazı met@llere (germanyum ve silisyum gibi) yarı iletkenler adı verilir. Yarı iletkenler elektronik bileşenlerin yapımında kullanılırlar. Çeşitli maddeler arasındaki bu büyük iletkenlik farkları, iletken maddenin içinde yer alan serbest ve hareketli elektron sayısının azlığına ya da çokluğuna bağlıdır. Söz konusu elektronlara iletkenlik elektronları adı verilir. Atomları çok az sayıda elektronun bağlanmasıyla birbirleriyle birleşen ****llerde, milimetre küp başına on milyar kere milyarlarca iletkenlik elektronu vardır. Bunlar iki atom arasındaki boşlukların tümünü dolduran bir tür yoğun bir elektronik gaz oluşturarak, elektrik akımının kolayca iletilmesine neden olurlar.
Oysa yalıtkan ve yarı iletkenlerin atomları elektronlarını kendileri için tutmayı ya da en yakın komşu atomlarla değiştirmeyi yeğlerler. Bu nedenle bu maddelerin çok düşük bir iletkenlik göstermelerini doğal Karşılamak gerekir. Bunun neden; atomlararası kuvvetli bağlardan kurtulabilen elektronların çok az sayıda oluşudur.
