Sagot :
tatürk Devrimleri ya da Atatürk İnkılapları (Kemalist Devrim, Türk Devrimi, Atatürk Reformları, Türkiye Cumhuriyeti Devrimi, Atatürk İhtilali vb. adlarla da anılır), Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal Atatürk tarafından öncülük edilen, TBMM'nin açılmasından sonra 1922'desaltanatın kaldırılması ile 1933'e kadar devam eden ve sonucunda teokratik ve çok uluslu Osmanlı Devleti'nin laik, demokratik ulus devlet Türkiye'ye dönüşmesiyle sonuçlanan devrimlerin tümüdür. Bu devrimler toplumsal, kültürel, legal ve ekonomik bir dizi düzenlemelerdir.
Konu başlıkları [gizle] 1 Yapıldıkları alanlara göre devrimler 1.1 Siyasî alandaki inkılaplar 1.2 Toplumsal alanda yapılan inkılaplar 1.3 Eğitim ve Kültür alanındaki inkılaplar 1.4 Ekonomi alanındaki inkılaplar 1.5 Hukuk alanındaki inkılaplar 1.6 inkılaplar özeti 2 Atatürk devrimlerinin nedenleri Yapıldıkları alanlara göre devrimler [değiştir] Siyasî alandaki inkılaplar [değiştir] Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922) Ankara'nın başkent olması (13 Ekim 1923) Cumhuriyetin ilanı (29 Ekim 1923) Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924) Çok partili rejim denemeleri (1924 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası) Kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınması (1930 belediye, 1933 muhtarlık, 1934 meclis) Toplumsal alanda yapılan inkılaplar [değiştir] Şapka ve Kıyafet İnkılâbı (25 Kasım 1925) Lâkap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934) Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934) Laiklik (1928) Takvim, saat ve ölçülerde değişiklik (26 Aralık 1925 - 26 Mart 1931) Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması Eğitim ve Kültür alanındaki inkılaplar [değiştir] Medreselerin kapatılması (1924) Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924) Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun (1926) Millet mekteplerinin açılması (1928)
İlk TBMM'de Gruplar
Ø İlk TBMM'de bütün milletvekillerinin ortak amacı vatanın işgalden kurtarılması olduğu için partileşmeye gidilmedi.
Ø İlk TBMM'de Islahat Grubu, İstiklal Grubu, Tesanüt Grubu gibi gruplar vardı.
Ø Mustafa Kemal Paşa'nın öncülüğünde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu kuruldu.
Ø Mustafa Kemal Paşa taraftarlarına I. Grup, karşı olanlara ise II. Grup dendi. II. Grup saltanat ve hilafet taraftarı idi.
MENEMEN OLAYI 23 Aralık 1930 ü Derviş Mehmet ve adamları Menemen'de olay çıkardılar. ü Olayı bastırmak isteyen asteğmen Kubilay öldürüldü. ü Alınan tedbirlerle isyan bastırıldı. ü Olayı çıkaranlar İstiklal mahkemelerinde yargılanarak ağır cezalara çarptırıldılar. ü Menemen olayı rejime yönelik ikinci harekettir. ü Serbest Cumhuriyet Partisi'nin feshedilmesindeki haklılık anlaşılmıştır. ü 1946'ya kadar çok partili hayata geçilmesi gecikmiştir. ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİLEMEMESİNİN SEBEPLERİ ü Yeni rejimin yerleştirilmek istenmesi ü Halkın çok partili hayata hazır olmayışı ü Yeni bir dünya savaşının çıkma ihtimali ü Lozan'dan kalan bazı sorunların çözülmek istenmesi (Hatay-Boğazlar)
HALK PARTİSİ'NİN KURULUŞU 9 Ağustos 1923
Ø Mustafa Kemal Paşa'nın öncülüğünde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk grubu temel alınarak kuruldu. Ø Parti 1923-1950 yılları arasında tek başına iktidarda kaldı. Ø Bu süre içinde; ü Mustafa Kemal Paşa 1923- 1938 ü İsmet İnönü 1938-1950 ü hem cumhurbaşkanlığı hem de genel başkanlık yaptılar. ü Yapılan inkılaplar parti programına dayanarak gerçekleştirilmiştir. ü Halk partisi ekonomide devletçiliği savunmuştur. ü Türkiye'de kurulan ilk siyasi partidir. ü Halk partisi 14 Mayıs 1950'de yapılan seçimleri kaybetti ve yönetimi Demokrat Parti aldı. ORDUNUN SİYASETTEN AYRILMASI 10 Aralık 1924 ü ve II. TBMM döneminde milletvekilliği ile komutanlık aynı kişide bulunabiliyordu. ü Mustafa Kemal Paşa ittihatçılarda gördüğü ordu-politika ilişkisinin Cumhuriyet döneminde de devam etmesini istemiyordu. ü 1924 yılı Ekim ayı sonlarında Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, Refet Paşa gibi komutanlar birliklerinin başından ayrılarak Ankara'ya geldiler. Bu gelişmeler üzerine milletvekilliğiyle askerliğin aynı kişide bulunamayacağına dair kanun kabul edildi. ü Böylece ordu siyasetten ayrıldı. TERAKKİPERVER CUMHURİYET PARTİSİ 17 KASIM 1924 Ø Partinin genel başkanı Kâzım Karabekir Paşa'dır. Ø Kurucuları milli mücadelenin önde gelen isimleridir. Rauf (Or-bay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa, Adnan (Adıvar) Bey gibi Ø Türkiye'de Halk partisinden sonra kurulan ikinci parti, Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan ilk partidir. Ø İlk muhalefet partisidir. ð Ekonomide liberal düşünceyi savunmuştur. ð Dini inançlara saygılı olmayı ilke olarak kabul etmiştir. Ø Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'nin muhafazakar ve dini inanç!ara saygılı bir siyaset izlemesi yeni rejime karşı olanların bu partide yer almalarına neden oldu. Ø Terakkiperver Cumhuriyet partisi Şeyh Said isyanı ile ilgisi olduğu gerekçesiyle kapatıldı. (5 Haziran 1925) Ø Çok partili hayata geçişte ilk deneme başarısızlıkla sonuçlandı. ŞEYH SAİD İSYANI 13 ŞUBAT 1925 SEBEPLERİ Ø Şeyh Said'in yeni rejime karşı olması Ø İngilizlerin kışkırtmaları Ø Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'nin kurulması ü Diyarbakır'da başlayan isyan çok geniş bir alana yayıldı. ü İsyanı bastıramayan Fethi (Okyar) Bey hükümeti istifa etti, yeni hükümeti İsmet Paşa kurdu. ü Alınan tedbirlerle Şeyh Said isyanı bastırıldı. SONUÇLARI ü Takrîr-i Sükun Kanunu çıkarıldı. (4 Mart 1925) - Bu kanunla basına sınırlama getirildi. - Hükümetin eleştirilmesi yasaklandı. - Bu kanun 1929'a kadar yürürlükte kaldı. ü İsyan bölgelerine İstiklal mahkemeleri gönderildi. ü Yeni rejime yönelik ilk isyandır. ü Terakkiperver Cumhuriyet Partisi kapatıldı. ü İlk demokrasi denemesi başarısızlıkla sonuçlandı. ü İngiltere Musul konusunda önemli bir avantaj elde etti. MUSTAFA KEMAL PAŞA'YA SUİKAST GİRİŞİMİ 16 HAZİRAN 1926 ü Eski ittihatçılarla yeni rejime karşı olanlar Mustafa Kemal Paşa'ya bir suikast düzenleyerek iktidarı ele geçirmeyi planladılar. ü Suikast yeri olarak İzmir seçildi. ü Suikast gerçekleşmeden ortaya çıkarıldı. ü Olayı planlayanlar İzmir İstiklal mahkemesinde yargılanarak ağır cezalara çarptırıldılar. . ü Mustafa Kemal Paşa "Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır." demiştir. SERBEST CUMHURİYET PARTİSİ 12 AĞUSTOS 1930 ü 1929'da bütün dünyada başlayan ekonomik bunalım Türkiye'yi de etkiledi. ü İktidardaki Cumhuriyet Halk Partisi'ne karşı tepkiler artmaya başladı. ü İktidar partisinin denetlenebilmesi ve demokrasinin tam olarak yerleşebilmesi için yeni bir partiye ihtiyaç duyuldu. ü Mustafa Kemal Paşa'nın isteğiyle Fethi (Okyar) Bey'in başkanlığında Serbest Cumhuriyet Partisi kuruldu. ü Serbest Cumhuriyet Partisi ekonomide liberalizmi savunuyordu. ü Zamanla partiye inkılap karşıtları girmeye başladı. ü Fethi Bey kontrolü kaybedeceğini anlayınca partiyi feshetti. (17 Kasım 1930)MENEMEN OLAYI 23 Aralık 1930 ü Derviş Mehmet ve adamları Menemen'de olay çıkardılar. ü Olayı bastırmak isteyen asteğmen Kubilay öldürüldü. ü Alınan tedbirlerle isyan bastırıldı. ü Olayı çıkaranlar İstiklal mahkemelerinde yargılanarak ağır cezalara çarptırıldılar. ü Menemen olayı rejime yönelik ikinci harekettir. ü Serbest Cumhuriyet Partisi'nin feshedilmesindeki haklılık anlaşılmıştır. ü 1946'ya kadar çok partili hayata geçilmesi gecikmiştir. ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİLEMEMESİNİN SEBEPLERİ ü Yeni rejimin yerleştirilmek istenmesi ü Halkın çok partili hayata hazır olmayışı ü Yeni bir dünya savaşının çıkma ihtimali ü Lozan'dan kalan bazı sorunların çözülmek istenmesi (Hatay-Boğazlar)
Thank you for visiting our website wich cover about Tarih. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.