Sagot :
Yeni Lisan Hareketi, Genç Kalemler'in hayata geçirdiği, dilde sadeleşme hareketi
Genç Kalemler dergisi etrafında toplanarak, "Yeni Lisan" hareketini başlatanlar da devrim Türkçülük hareketini yürüten sanat ve fikir adımlarıdır. Türkçe'nin sadeleşmesi konusunda en kalıcı atılımı, “Yeni Lisancılar” başarmıştır. 1911'de Selânik'te “Genç Kalemler” dergisi etrafında toplanan Yeni Lisancılar ilk defa “Millî Edebiyat” kavramını da ortaya atmışlardır. Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Ali Canip, Âkil Koyuncu'nun öncülüğündeki Genç Kalemler ve Yeni Lisan hareketi “Milli bir edebiyat milli bir dille yaratılabilir" görüşünü ortaya atıp, Türkçe'nin sadeleşmesi için şu ilkeleri kabul ve ilân etmişlerdir:
1- Arapça ve Farsça gramer kurallarının kullanılmaması, bu kurallarla yapılan terkiplerin kaldırılması,
2- Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçe'de söylendikleri gibi yazılması,
3- Başka Türk Lehçelerinden kelimeler alınmaması,
4- İstanbul konuşması esas alınarak yeni bir yazı dilinin meydana getirilmesi,
5- Dil ve edebiyatın doğu-batı taklitçiliğinden kurtarılması,
Türk şair, yazar ve fikir adamları arasında kısa zamanda yayılan bu yeni lisan ve millî edebiyat anlayışı, bir edebiyat akımı halini almış ve devrin hemen bütün şair ve yazarları bu anlayışla eserler vermişlerdir. Bu dönemde sade dille eser veren şair ve yazarlardan bazıları şunlardır: Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Faruk Nafiz, Halit Fahri, Orhan Seyfi Yusuf Ziya Enis Behiç, Halide Edip, Yakup Kadri, Refik Halid, Reşat Nuri, Yahya Kemal; Türkçü hareketin içinde bulunmamakla beraber Mehmet Akif, Süleyman Nazif ve daha bir çok isim.
Günümüz Türkçesi’nin sadeleşmesinde ve gelişmesinde Yeni Lisan Hareketi ilk devre, başlangıç devresi olarak düşünülürse, ikinci devresi de 1930'larda başlayan "Dil İnkılâbı" devresidir. Bu devrede Atatürk'ün öncülüğü ile Türkçe'ye devlet elî uzanmış, sadeleşme ve Türkçecilik bir "devlet politikası" haline getirilmiştir. 1928'de Lâtin Alfabesi'nin kabulü ve 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin ve 1936'da Türk Dil Kurumu'nun kuruluşu, Türkçe'nin sadeleştirilip zenginleştirilmesi yanında araştırılıp incelenmesini de sağlamıştır.
Yeni Lisan Hareketinin temel amaçları:
- Türkçülük hareketini devam ettirmek.
- Dilde sadeleştirme yapmak için gerekli adımları atmak.
- Arapça ve Farsçaya dair dil bilgisi kurallarının kullanımına son vermek.
- Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmaması.
- Yeni bir yazı üslubunun oluşturulması.
- Dil ve edebiyatta doğudan ve batıdan esinlenmelere, alıntı yapılmasına son verilmesi.
Yeni Lisan Hareketi
Milliyetçiliğin temel alındığı ve bu yönde görüşlerin belirtildiği, 1910 ile 1912 yılları arasında Selanik'te yayımlanmış olan Genç Kalemler dergisinin başlattığı bir harekettir.
Genç Kalemler dergisi:
- İttihat ve Terakki Cemiyetinin desteği ile faaliyet göstermiştir.
- Milli Edebiyat akımına önderlik etmiştir.
- Milli Edebiyat kavramının yaratılması ve bunun için gerekli olan dilde sadeleştirme hareketini savunmuştur.
- Dil ve edebiyatın yanı sıra tarih, sosyoloji, din ve siyaset gibi konularda da yazılar yazılmıştır.
- Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp, derginin önde gelen yazarlarındandır.
Yeni Lisan Hareketi kısa sürede tüm yazarları etkisi altına almış ve bu yazarlar, yeni eserlerini Yeni Lisan Hareketinin temel amaçları doğrultusunda yazmışlardır.
Yeni Lisan Hareketi döneminin önemli yazarları arasında:
- Ömer Seyfettin
- Ziya Gökalp
- Reşat Nuri Güntekin
- Yahya Kemal Beyatlı
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu gösterilebilir.
Eodev.com sitesinde "Reşat Nuri Güntekin'in eserleri" hakkında bilgi almak için aşağıdaki linke bakabilirsin,
https://eodev.com/gorev/2392390
#team1
Thank you for visiting our website wich cover about Türkçe. We hope the information provided has been useful to you. Feel free to contact us if you have any questions or need further assistance. See you next time and dont miss to bookmark.