Gazel hakkında bilgi ve Gazelin bölümleri +40
Bu tür aruzun her kalıbı ile yazılabilir. Gazelin beyit sayısı beş ile on beş arasında değişir. ilk beytine “matla“, son beytine “makta” denir. Makta beytinde şairin adı (mahlası) geçer.Gazelin uyak düzeni (aa/ ba/ ca/ da…) biçimindedir. Gazelin her beyiti anlamca bağımsızdır. Yani gazelde konu birliği yoktur. Az da olsa konu birliği görülen gazellere “yek-ahenk gazel” denir. Beyitlerindeki konu birliğinin yanında, beyitlerin tümü aynı söyleyiş güzelligindeyse buna da “yek-avaz gazel” denir. Gazelin en güzel beytine “beyt-ül gazel” denir. Gazelin konu yönünden benzeri, o da lirik bir tür olan, Halk edebiyatındaki koşmadır. Gazelin konusu; din ve tasavvuf, aşk, şarap, felsefe, yaşanan zamandan yakınmadır.
Gazel Örneği:
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
Felekler yandı âhımdan muradım şem’i yanmaz mı
Kamu bîmânna canan deva-yı derd eder ihsan
Niçin kılmaz bana derman beni bîmâr sanmaz mı
Şeb-i hicran yanar canım döker kan çeşm-i giryânım
Uyarır halkı efgaanım kara bahtım uyanmaz mı
Gül-i ruhsânna karşu gözümden kanlı akarsu
Habîbim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı
Gamım pinhan dutardım ben dediler yâre kıl rûşen
Desem ol bî-vefa bilmem inanır mı inanmaz mı
Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail
Bana ta’n eyleyen gaafıl seni görgeç utanmaz mı,
Fuzuli rind ü şeydadır hemîşe halka rüsvâdır
Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı
