EfeKIRCA
Çavuş
Mesaj: 67
[X]
31 Ocak 2012; 12:17:19
Arkadaşlar , sene başından bu yana farkettim ki , 9.sınıfta gördüğümüz dalgalar konusu denemelerde sıkça karşımıza çıkmaya başladı 2 tane soru kafadan gidiyor.
Bugün dedim ki 1 saatimi ayırıp , dalgalar çalışayım , sadece kendime değil foruma da faydalı
olmak amacıyla buraya yazarak çalışmak istedim.Umarım herkese faydalı olur .
Dalgalar
* Esnek bir ortamda meydana getir
ilen şekil değişimine dalga , bu dalganın esnek ortamda yayılmasına da dalga hareketi denir.
* Dalgalar enerji taşırlar.
** Her dalga hareketi titreşim hareketidir fakat her titreşim hareketi dalga değildir.
* Dalga taşınan , madde değil ; hareket ve ona bağlı enerjidir.
* Dalgalar yayılmalarına göre Mekanik ve Elektromanyetik olmak üzere ikiye ayrılır.
* Yayılması için mutlaka bir madde ortamına ihtiyacı olan dalgalar Mekanik dalgalardır.
* Yayılmaları
için madde ortamına gerek duymayan dalgalar ise Elektromanyetik dalgalardır.
* Mekanik dalgalar : Su , hava, deprem vs. dalgaları. Elektromanyetik dalgalar : radyo , televizyon , cep telefonu sinyal , x ışın vs. dalgalarıdır.
* Bir dalga kaynağının eşit zaman aralıklarında eşit dalgalar üreterek oluşturduğu dalgaya periyodik dalga denir.
* 2 tepe noktası arası uzaklığa dalga boyu denir.Dalga boyu dalga kaynağına göre değişir.
* 1 angstrong= 10.10^-10 m'dir.
* Herhangi bir noktanın tam titreşim yapması için geçen süreye periyot denir.(T)
* Birim zamanda dalga kaynığının oluşturduğu dalga sayısına frekans denir.(f)
* T.f=1
* Dalganın hızı v=λ/T ile bulunur.
* Dalgalar titreşim doğrultularına göre ve taşıdıkları enerjilere göre gruplanıdırılır.
* Titreşim doğrultularına göre : 1)Enine dalgalar 2)Boyuna dalgalar
* Taşıdıkları enerjilere göre : 1) Mekanik dalgalar 2 )Elektromanyetik dalgalar
* Enine dalgalar: deprem, ışık , yay , su , elektromanyetik dalgalar
* Boyuna dalgalar : ses , deprem , yay,su
* Mekanik dalgalar : deprem , su ,yay, ses
* Elektromanyetik dalgalar : ışık , radyo dalgası , mikrodalga, kızılötesi , morotesi, x ışınları , gama ışınları
* Titreşim doğrultusuna dik olarak ilerleyen dalgalar enine dalgalar denir.
Bkz. enine dalga :
* Titreşim doğrultusuna paralel olan dalgalara boyuna dalgalar denir.
Bkz. boyuna dalga :
* Yay dalgaları enine ve boyuna dalgalar olmak üzere iki çeşittir.
* Su dalgaları doğrusal su dalgaları ve dairesel su dalgaları olmak üzere iki çeşittir.
* Su dalgalarına örnek verecek olursak: doğrusal su dalgası : denizdeki dalga, dairsel su dalgası: suya taş attığınızda oluşan dalga
* Yer kabuğu içinde biriken enerjinin boşalması ile oluşan kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsması olayına deprem denir.
* Deprem ile ilgili konuları inceleyen bilim dalına sismoloji denir.Deprem ölçen aletin adı sismograftır.
* Deprem dalgaları :Yüzey dalgaları ve cisim dalgaları olmak üzere ikiye ayrılır.
* Cisim dalgaları: P ve S dalgaları
* Yüzey dalgaları: Love ve Rayleigh dalgaları
* P dalgası öncül dalgadır , boyuna dalgadır ,deprem kaydeden cihazlara ilk ulaşan dalgadır , yıkım etkisi düşüktür.katı sıvı gaz farketmez hepsinde ilerler.
* S dalgasında tanecik hareketleri yayılma doğrultusuna dik yada çaprazdır.Yıkım etkisi yüksektir.Hızı p dalgasının %60 ı kadardır.Yalnız katı içerisinde ilerler.
* Love dalgası: Yeri yatay düzlemde hareket ettiren yüzey dalgasıdır.Yüzey dalgalarının en hızlısıdır.Titreşim yönü dalga hareketine diktir.
* Rayleigh dalgası: Yeryüzünde , bir okyanus yüzeyinde yuvarlanan su dalgası gibi yuvarlanarak ilerleyen yüzey dalgalarına denir.
* Bu dalgalar aynı zamanda yer yuvarlanması olarak da bilinir.
* Bu dalgaların genliği çok büyüktür.
* Depremde hissedilen dalgaların çoğu rayleigh dalgasıdır.
Bunlar da dalgaların resimleri
* Deprem çeşitleri şunlardır: Tektonik , volkanik , çöküntü , öncü , artçı deprem.
* Tsunami Okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylardır.
