faruk nadiz çamlıbel hangi geleneğe bağlı kalmıştır
T
ürk edebiyatında Anadolu’ya yöneliş fikri, Türkçülük ve Milliyetçilik
düşüncelerinden beslenerek sağlam bir zeminde ilerler. Genç Kalemler
dergisinin çıkarılışı ve Yeni Lisan Hareketi bu yönde atılmış en önemli adımlardandır.
“XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinde azınlıklar arasında, üçüncü ve dördüncü çeyreğinde de
Türk aydınları arasında milli benlik ve kimlik arayışları başlar” (Akyol 2005: 8). Bu
bağlamda, Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin ve Ali Canip’in faaliyetleri, bu arayışlara
yön çizer.
Millî benliğe dönüş yolunda dil birliği ve Anadolu insanına ve Anadolu’ya
yöneliş, bir mefkureye dönüşür. Dil, din, sanat, edebiyat, tarih birliği, millet
kavramının da temel taşlarını oluşturur. Ziya Gökalp, Türk aydınının görevinin
halkın yabancı kültürler içinde kaybolmuş ruhunu yeniden kazanmak olduğunu
belirterek, halka doğru anlayışını ifade eder. Bu bakımdan Türk aydını, önce kendi
değerlerine sahip çıkmalı, sonra çağdaşlaşma yolunda adımlarını atmalıdır.
Türkçülük konusunda Gaspıralı İsmail Bey gibi Kazanlı bir Türk olan Yusuf
Akçura da bu harekete önemli katkılar sağlamıştır. “Nitekim Pan-Türkizm’in
fikir babası olan Yusuf Akçura, dönemin koşullarını göz önüne alarak 1904 yılında
Türkçülüğün manifestosu niteliğinde olan ‘Üç Tarz-ı Siyaset’ adlı makalesi ile PanTürkizm’i siyasi bir strateji olarak ileri sürmüştür” (Yüce 2010: 180).
Büyük bir talihsizlik eseri olarak da, Tanzimat Fermanı ile Batılı kurallara yönelik
bakış açıları ve kılık-kıyafet biçimleri de içimize sızmaya başlamıştır. “Yönetici sınıfın
günümüzde de sürüp gittiği patrimonial
1
kimliği, halkın inanç ve değerler sistemine
protestolar yükselterek Batıcılaşma biçiminin ilk modüllerine de öncülük etmişlerdir”
(Türkdoğan 2010: 21).
İşte bu eğilimler, Millî Edebiyat Dönemi’nde zirveye çıkmakla beraber,
Cumhuriyet’in ilk yıllarında da bir memleket edebiyatı zihniyetiyle kendine yer bulur.
Faruk Nafiz Çamlıbel ve Yavuz Bülent Bakiler, şiirlerinde Anadolu ve Anadolu
