TÜRKİYE’DEKİ DAĞLAR
Akdeniz Bölgesi
Orta Toroslar, g.batıdaki Taşeli platosu ile k.doğudaki uzun yayla arasında uzanır. Bu kesimdeki başlıca yüksek kütleler batıdan doğuya doğru Bolkar dağları, Aydos Dağları, Aladağlar, Tahtalı Dağlar ve Binboğa dağlarıdır. Orta Torosların en yüksek noktası
Aladağlar’da 3756 m’ye yetişen Demirkazık Tepesidir. Orta Toroslar Uzun Yayla’da 1500m yüksekliğindeki bir platoya dönüşür. Orta Toroslar kuzey-güney doğrultusunda akan bol sulu akarsular tarafından parçalanmıştır. Göksu, Lamaz (Limonlu) çayı, Tarsus çayı bunların başlıcalarıdır. Bu akarsular kalker oluşumlu dağlar arasında, derinliği 1000m’yi bulan vadiler açar ve yörenin yüzey şekillerinin sert bir görünüm almasına neden olur.
Amanos Dağları, Toroslar dağ sisteminin en güneyindeki bölümünü oluşturur ve İskenderun Körfezinin doğusunda dik bir duvar gibi yükselir. Lüblan topraklarından doğarak kuzeye doğru akan ve Antakya yakınlarında dik bir açıyla batıya dönen Asi ırmağı, Amik ovasının G.batı ucunda, geniş tabanlı bir vadiden geçer ve Samandağı yakınlarında Akdenize dökülür. Çukurova, doğuda Amanos Dağları, batıda ise orta Toroslarla sıralanır.
Akdeniz Bölgesi’nde 700 – 800 m’ye kadar maki bitki örtüsü hakimdir. Maki, zeytin, mersin, defne, sakız ağacı, zakkum, keçiboynuzu, vb. kuraklığa dayanıklı bodur bitkilerden oluşur. Bölgedeki ormanlar, makiden sonra başlar, 2400 m’ye kadar devam eder. Daha sonra dağ çayırları yer alır. Orman alanları üzerindeki dağ çayırları yazın kuraklığın etkisi ile kururlar. Akdeniz Bölgesi’nin iç kesimlerine doğru gidildikçe iklim karasallaşır. Özellikle Göller Yöresi’nde yıllık yağış miktarı ve kış sıcaklık değerleri düşmüştür.
Ege Bölgesi
Doğu-batı doğrultulu çukur alanlarla bunları ayıran aynı doğrultulu yüksek alanlar kuzeyden güneye doğru şöyle sıralanır: Edremit Körfezi ve Edremit Ova’sı çukur alanı, Bakırçay Ovası’ndan Madra Dağı (1.334m) ve Kozak Kütlesi’yle (1.051m) ayrılır. Bakırçay Ova’sı ile Gediz Ovası arasında Yunt Dağı (1.075m) yer alır; Gediz Ovası’na kuzeyden Akhisar, güneyden de Nif (Kemalpaşa) Ovaları birer körfez gibi katılır. Gediz Ova’sı ile daha güneydeki Küçük Menderes Ova’sı arasına Bozdağlar (2.159m) girer. Bu kütle doğu kesiminde güneydeki Aydın Dağları’yla birleşir, batı kesiminde ise Nif Dağı’na (1.506m) ve kuzeydek Spil Dağı’na (1.513m) bağlanır. Daha güneyde Küçük Menderes ve Büyük Menderes Ovaları arasında Aydın Dağları (1.819m) uzanır. Bu dağlar batıya doğru bükülüp incelenerek Samsun (Dilek) Dağı (1.237m) üzerinden komşu Sisam (Samos) Adasına geçer. Geniş bir alanı kaplayan Büyük Menderes Ova’sı Menteşe yöresi içine Çine ve Bozdoğan Ovalarıyla sokulur.En güzeydeki çukur alanı, Bodrum ve Datça yarımadaları arasında yer alan Gökova Körfezi’dir.
Bitki örtüsü maki dediğimiz bodur bitki topluluğudur. Maki; mersin, defne, kocayemiş, zeytin, zakkum, keçiboynuzu, kermez meşesi vb bitkilerden oluşur. Yüksek yerlerde ormanlar vardır (kızılçam ormanları).
KARADENİZ BÖLGESİ
Bölge, ülkemiz yüzölçümünün %18′ lik bölümüne sahip olup,büyüklük olarak üçüncü sırada yer almaktadır. Bölgenin en önemli yereşeklini doğu batı istikametinde denize paralel olarak uzanan sıradağlar oluşturur. Bölgede yamaç yağışlarının fazlalığına bağlı olarak Türkiye ormanlarının %27 si burada toplanmıştır.
Dağlar batıda üç sıra halinde uzanır güneyden kuzeye doğru; Köroğlu dağları,Bolu Ilgaz dağları, İsfendiyar (küre) dağları, Ortada Canik dağları; Doğuda ise dağlar iki sıra halinde uzanır. Bu dağları Çoruh Kelkit Vadi oluğu birbirinden ayırır. Başlıca dağlar güneyden kuzeye doğru Çimen dağları, Kop dağları, Akdağlar, Giresun dağları, Rize dağları, Kaçkar dağl. Bölgede,dağların kıyıya paralel uzanmasının sonucu olarak;
a) – Falezli kıyı tipi oluşmuştur.
b) – Bölgenin Kıyı kesimi ile iç kesimi arasında ulaşım zorlukları oluşmuştur. Zigana ve Kop geçitleri kıyı ile iç bölgeler arasında bağlantıyı sağlayan en önemli geçitlerdir.
c) – Bölgenin kuzeye bakan yamaçlarında, yamaç yağışları artmıştır.
d ) – Kıyı kesim ile iç kesim arasında önemli iklim farklılıkları ve buna bağlı olarak da tarımı yapılan ürün çeşidinde değişiklikler görülmektedir.
e ) – Bölgede, Ege kıyılarımızın aksine doğal liman özelliğine sahip olan girintiler çok sınırlı kalmıştır.
